Kelam

KELAM

 

Pedagojik Formasyon ( Çocuk Eğitimi üzerine Verilen Eğitim ) kursunda bir konu anlatılırken,önce tanım yapılması sonra tarihçeden bahsedilmesi gerektiğini vs. vs. öğrenmiştim.

Bunlar sırasıyla; tanım, tarihçe, konunun artıları yani olumlu özellileri, eksileri yani olumsuz özellikleri, olumsuzlukları gidermek için verilecek çözüm önerileri ile anafikir idi.

 http://dogm.meb.gov.tr/ders_kitaplari.html

Kısa yolundan indirdiğim Kelam, Fıkıh, Hadis, Tefsir gibi İmam Hatip Lisesi Kitaplarını okurken, kitapların 1. Ünitelerinin yukarıda ki açıklamaya benzer bir şekilde düzenlendiğini gördüm. Aklıma bunları kodlayarak formüllendirme tekniği geldi. Ör. İşletme İşlevleri [( İşletmenin Fonksiyonları, Görevleri, Yaptığı işler ) (örneğin perdenin işlevi dışarıdan içerinin görünmesini önlemektir.)]; Finans, İş gören, Satın alma,Halkla ilişkiler, Araştırma Geliştrme ( Arge ) Muhasebe, Yönetim, Üretim ve Pazarlamadır.

Ben bu işlevleri FİSHAMYÜP olarak kodladım.

Aynı işi konu anlatımında izleyecek olursak bu TTKAY+--ÖN.ANAFİKİR ( Tanım, Tarihçe, Konusu, Amacı, Yöntemi, Artıları, Eksileri, Eksileri Gidermek için Önlem Önerileri, Anafikir ) olabilir.

Kelam’ı da bu formüle uyarlayarak anlatmak olasıdır ( mümkündür ). Yalnız tanımlar sözlük anlamları ve terim anlamları olarak 2 türlüdür.Terim ya da kavram bir ilim alanına ait özel kelimedir. Eskiler buna ıstılah da derler. Örneğin üçgen, matematik ilim alanına ait özel bir kelime olduğu için kavramdır.

 

KELAM

 

Tanımı;

Sözlük anlamı: Kelam; konuşma, söz ve ibaredir. Ör. Kelamullah, Allah’ın sözü demektir. Tanım gereği, “Kelamullah” aynı zamanda “Kur’an” olmaktadır .

 

Terim anlamı: Kelam; Allah’ın zatından ve sıfatlarından, peygamberlik ile ilgili konulardan, yaratılmışların başlangıcından ( mebde ) ve sonundan ( mead : ahiret ) vahyin ilkeleri ışığında bahseden bir ilimdir.

 

http://dogm.meb.gov.tr/ders_kitaplari.html

Tanımları kısa yoldan indirdiğim Kelam kitabından okuyup yazdım. F.L.A.

 

Tarihçe;

 

Kelam Biliminin Doğuşu ve Gelişmesi

 

İslam dini, Peygamberimiz hayattayken tamamlanmıştır. Allah’tan aldığı vahiyleri insanlara tebliğ

eden Peygamberimiz, aynı zamanda zihinleri meşgul eden problemlere de cevap vermiştir. Peygamberimizin

vefatı ile Müslümanlar Kur’an’la ve kendi düşünceleri ile baş başa kalmışlar ve böylece

yeni bir süreç başlamıştır. Bu süreçte Müslümanlar artık inançla ilgili her türlü sorunlarının çözümü

için Kur’an’ı yorumlamak, Peygamberimizin yaşayışını örnek almak ve akıllarını kullanmak zorunda

kalmışlardır. Böylece kelam dâhil dinle ilgili bütün ilimlerin ortaya çıkış süreci de başlamıştır.

İslam’ın yayılması sonucunda farklı kültürlerle karşılaşılması ve sosyal değişimin getirdiği zorunluluklar

Müslümanlar arasında birçok yeni düşüncenin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu durum

inançla ilgili bazı konular hakkında tartışmaları ve yeni yorumları da berberinde getirmiştir. Peygamberimizin

vefatından sonra yaşanan siyasi olaylar nedeniyle ortaya çıkan büyük günah işleyenin

durumu, iman amel ilişkisi, insan hürriyetinin sınırları gibi konular da bu süreci hızlandırmıştır. Böylece

geniş bir fikir hürriyeti çerçevesinde Hasan el-Basrî ve İbrahim en-Nehâî gibi önde gelen tabiîn

âlimleri, bu problemlerle ilgili görüşler ileri sürmeye başlamışlardır. Hicri birinci asrı içine alan bu

süreç kelam ilminin doğmasına zemin hazırlayan “ilk fikrî hareketler” devridir.

 

http://dogm.meb.gov.tr/ders_kitaplari.html

Tarihçeyi kısa yoldan indirdiğim Kelam kitabının 15. Sayfasından kopyaladım. F.L.A.

 

Konusu;

Konu: bir ilmin incelediği alandır.Ör. Coğrafya, yeryüzünü inceler o zaman konusu yeryüzüdür.

Hazır kopyalamışken, yararlı olmak amacıyla tanım, konu ve amaç bölümünü de kopyalıyorum.

 

1. Kelam Biliminin Tanımı, Konusu ve Amacı

 

Kelam konuşma, söz ve ibare anlamına gelir. Örneğin kelamullah, Allah (c.c.)1’ın sözü demektir.

Kur’an-ı Kerim’e “Kelamullah” isminin verilmesinin sebebi budur. Kelam ilmi açısından konuşma;

Allah, evren ve insan hakkında vahyin ilkeleri doğrultusunda düşünerek ve araştırarak anlamlı şekilde

konuşmadır.

Bir ilim dalı olarak kelam, çeşitli açılardan tarif edilmiştir. Kelam ilmi amacı açısından, kesin

deliller kullanarak ortaya çıkacak şüpheleri gideren, İslam inanç esaslarını ispata güç kazandıran bir

ilimdir.

Allah’a, peygamberlere ve ahirete iman İslam dininin temel inanç konularıdır. Kelam ilmi de

bu konular hakkında vahyin bildirdikleri çerçevesinde aklî açıklamalar yapar. Buna göre konusu

açısından kelam, Allah’ın zatından ve sıfatlarından, peygamberlik ile ilgili konulardan, yaratılmışların

başlangıç (mebde) ve sonundan (mead: ahiret) vahyin ilkeleri ışığında bahseden bir ilim olarak

tanımlanır.

Kelam öncelikle Allah’ın varlığının delillerini, Allah’ın birliğini, sıfatlarını ve fiillerini konu edinir.

Allah’ın birliği, onun hiçbir varlığa benzememesi, zaman ve mekândan münezzeh olması, yaratan,

bilen, gören, duyan ve işiten olması gibi özelliklerini ele alır. Kelam ilmi, Allah’ın varlığını

bazen Kur’an ayetlerinden hareketle, bazen insanın özelliklerinden hareketle, bazen de Allah’ın ayeti

olarak kabul edilen tabiattan hareketle ispat eder. Bunun için kelamın alt konuları, Allah’ın varlığını

ispata götüren tabiattaki ayetlerinin açıklamaları ile doludur. Böylece evrenin düzeni, evrendeki

varlıkların çeşitliliği ve düzenliliği Allah’ın varlığının ve birliğinin en büyük işaretleri olarak kabul

edilmektedir. Bu nedenle Kur’an-ı Kerim insanı

evren hakkında düşünmeye çağırmaktadır.

ÂLİ İMRÂN-191

 

Yaşar Nuri Öztürk: Aklı ve gönlü işletenler o kişilerdir ki, ayakta, otururken, yan yatarken hep Allah'ı zikrederler; göklerin ve yerin yaratılışı hakkında derin derin düşünürler: "Ey Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın. Şanın yücedir senin. Ateş azabından koru bizi."

 

Kelam’ın amacıyla ilgili olarak şunu vurgulamak isterim. Konusu ( inceleme alanı ) inanç esasları ( bk. Terim anlamı ) olan Kelam; insanların dini doğru anlayıp, şirke batmamalarını ve sahte şeyhlere, din tüccarlarına kul, köle olmamalarını amaçlar. Bu yüzden inanç ( iman ) http://fatihltfaydin.tr.gg/Temel-Dini-Bilgiler.htm

esaslarını iyi bilmemiz gerekir.

 

Yöntemi;

Yöntem: amaca ulaşmak için izlenen yoldur. Usül ve metot da denir.

Aynı kısa yoldan kopyalamaya devam ediyorum. http://dogm.meb.gov.tr/ders_kitaplari.html

Yöntemi, kısa yoldan indirdiğim Kelam kitabının 13. Sayfasından kopyaladım. F.L.A.

2. Kelam Biliminin Yöntemi

Kelam ilminin ele aldığı iman esasları vahiy ile belirlenmiştir. İnanç esasları vahiyle belirlendiği

için aklın bu aşamada bir rolü yoktur. Fakat vahyin anlaşılması ve yorumlanmasında, inanç esaslarının

temellendirilmesinde kelam ilmine göre insanın aklından ve duyularından başka kullanabileceği

bir yol da yoktur. Bu nedenle kelam ilmi, ele aldığı konuları mantık kanunlarına uygun olarak aklî

bir yöntemle açıklar.

Kelam ilmi fizik âlem ile ilgili olarak duyu organlarının verilerini, akli konularda aklın ilkelerini,

fizik âlemin ötesindeki gayb âlemi ve inanç alanı ile ilgili konularda ise vahyi esas almaktadır. Ancak

inanç esaslarının ispat edilmesinde ve açıklanmasında kelam ilmi akla dayanır. Böylece vahiy ile aklınuyumu sağlanarak inanç esasları ispat edilir. Vahyin ve aklın uyumunun önemine

dikkat çeken kelam âlimleri, sahih nakil ile selim aklın birbirine uygun olduklarını

belirtirler. Ancak herhangi bir çatışma durumunda aklın nakli yorumlayabileceğini

söylerler. Akıl, insanın her türlü dinî emir ve yasaklara uymakla mükellef tutulmasının

temel şartıdır. Bu nedenle akıldan yoksun bulunanlara hiçbir dinî, ahlakî ya da

hukukî sorumluluk yüklenmez.

 

Daha ayrıntılı bilgi edinmek isteyenler Kelam Kitabını indirip okusunlar. Saygılar ve Sevgiler.F.L.A. 15.03.2015