osmanli_turkcesi_sozlugu J - N

jâj (F.) [ ژاژ ] anlamsız söz, zırva.

jâjhây (F.) [ ژاژخای ] boşboğaz, zevzek.

jâle (F.) [ ژاله ] çiy, şebnem.

jeng (F.) [ ژنگ ] pas.

jengâr (F.) [ ژنگار ] pas.

jerf (F.) [ ژرف ] derin.

jerfâ (F.) [ ژرفا ] derinlik.

jerfbîn (F.) [ ژرف بين ] ayrıntılı düşünen, dikkatli.

jinde (F.) [ 1 [ ژنده .yırtık, eski. 2.yamalı hırka.

jindepûş (F.) [ 1 [ ژنده پوش .yamalı hırka giyen. 2.derviş.

jiyân (F.) [ 1 [ ژیان .kükremiş. 2.kızgın.

jülîde (F.) [ ژوليده ] dağınık, karışık.

240

ka’b (A.) [ 1 [ کعب .aşık kemiği. 2.tavla zarı. 3.küp.

ka’r (A.) [ 1 [ قعر .derinlik. 2.çukur. 3.dip.

kabâ (A.) [ قبا ] cübbe.

kabahat (A.) [ قباحت ] suç, kusur.

kabâih (A.) [ قبائح ] suçlular, kabahatliler.

kabâil (A.) [ قبائل ] kâbileler.

kabîh (A.) [ قبيح ] çirkin, hoş olmayan.

kâbil (A.) [ 1 [ قابل .mümkün. 2.yetenekli.

kabîl (A.) [ قبيل ] gibi, benzeri.

kâbil olmak mümkün olmak, elvermek.

kâbile (A.) [ قابله ] ebe.

kabîle (A.) [ قبيله ] boy, kâbile.

kâbil-i kıyas [ قابل قياس ] kıyaslanabilir, karşılaştırılabilir.

kâbiliyet (A.) [ قابليت ] yetenek.

kâbiliyyât (A.) [ قابليات ] yetenekler.

kâbin (F.) [ کابين ] mehir.

kabir (A.) [ قبر ] mezar.

kabl (A.) [ قبل ] önce.

kablelmîlad (A.) [ قبل الميلاد ] milattan önce.

kablettârih (A.) [ قبل التاریخ ] tarih öncesi.

241

kablettarihî (A.) [ صبل التاریخی ] tarih öncesi.

kabr (A.) [ قبر ] mezar kabir.

kabristan (A.-F.) [ قبرستان ] mezarlık.

kabul (A.) [ 1 [ قبول .kabul etme. 2.alma.

kâbûs (A.) [ کابوس ] karabasan.

kabz (A.) [ قبض ] tutma, kavrama.

kabza (A.) [ قبضه ] sap.

kâc (F.) [ کاج ] çam.

kad (A.) [ قد ] boy.

kadd (A.) [ قد ] boy.

kadeh (A.) [ 1 [ قدح .bardak. 2.içki kadehi.

kadem (A.) [ 1 [ قدم .adım. 2.ayak.

kademe (A.) [ 1 [ قدمه .basamak. 2.derece.

kader (A.) [ قدر ] ilahî takdir.

kadh (A.) [ قدح ] kötüleme, kınama.

kadı (A.) [ قاضی ] dinî yargıç.

kadid (A.) [ 1 [ قدید .kurutulmuş et, kadit. 2.canlı cenaze.

kâdilkudât (A.) [ قاضی القضات ] başkadı.

kadim (A.) [ قدیم ] eski.

kadîmen (A.) [ قدیما ] eskiden.

kâdir (A.) [ قادر ] güçlü.

kadîr (A.) [ قدیر ] çok güçlü.

kadirdân (A.-F.) [ قدردان ] değerbilir.

242

kadirşinâs (A.-F.) [ قدرشناس ] değerbilir.

kadirşinaslık (A.-F.-T.) değerbilirlik.

kadr (A.) [ 1 [ قدر .değer. 2.şeref. 3.derece.

kadrdân (A.-F.) [ قدردان ] değerbilir.

kadrşinâs (A.-F.) [ قدرشناس ] değerbilir.

kafâ (A.) [ قفا ] baş.

kafes (F.) [ 1 [ قفس .kafes. 2.pencere kafesi.

kâffe (A.) [ کافه ] tümü, hepsi.

kâfi (A.) [ کافی ] yeterli.

kâfile (A.) [ 1 [ قافله .kervan. 2.topluluk, kafile.

kafiyeperdâz (A.-F.) [ قافيه پرداز ] şair.

kâğıd (F.) [ کاغد ] kağıt.

kâh (F.) [ کاخ ] köşk, kasır.

kâh (F.) [ کاه ] saman.

kahbe (A.) [ 1 [ قحبه .fahişe, 2.alçak, namussuz.

kâhgil (F.) [ کاهگل ] sıva.

kahhar (A.) [ قهار ] kahredici.

kahır (A.) [ 1 [ قهر .yok etme. 2.çok üzülme.

kâhil (A.) [ کاهل ] tembel.

kâhin (A.) [ کاهن ] gaipten haber veren, kehanette bulunan.

kâhir (A.) [ قاهر ] kahreden, yok eden.

kahpe (A.) [ 1 [ قحبه .fahişe. 2.alçak, namussuz.

kahr (A.) [ 1 [ قهر .yok etme. 2.çok üzülme.

243

kahraman (F.) [ قهرمان ] yiğit

kahrübâ (A.) [ کاهربا ] kehribar.

kaht (A.) [ قحط ] kıtlık.

kahve (A.) [ قهوه ] kahve.

kâid (A.) [ قائد ] komutan.

kâide (A.) [ 1 [ قاعده .kural. 2.temel, esas.

kâideten (A.) [ قاعدة ] kural olarak, esas itibarıyla.

kâil (A.) [ 1 [ قائل .söyleyen. 2.razı olan.

kâil olmak razı olmak.

kâim (A.) [ 1 [ قائم .ayakta. 2.yerine geçen. 3.dik.

kâim olmak (A.-T.) yerine geçmek.

kâime (A.) [ 1 [ قائمه .kağıt para. 2.ferman.

kâimmakam (A.) [ 1 [ قائم مقام .kaymakam. 2.yerine geçen.

kâin (A.) [ کائن ] bulunan, yer alan.

kâinât (A.) [ 1 [ کائنات .evren. 2.dünya.

kâkül (F.) [ کاکل ] perçem.

kâl (A.) [ قال ] söz, laf.

kal’ (A.) [ قلع ] koparma, sökme.

kal’a (A.) [ قلعه ] kale

kâlâ (F.) [ 1 [ کالا .mal. 2.kumaş.

kalb (A.) [ 1 [ قلب .yürek. 2.gönül.

kalb (A.) [ قلب ] değiştirme.

kalb etmek dönüştürmek, değiştirmek.

244

kalbî (A.) [ 1 [ قلبی .yürekten. 2.kalp ile ilgili.

kalbüd (F.) [ 1 [ کالبد .beden. 2.kalıp. 3.kireç kalıpı.

kalbzen (A.-F.) [ قلب زن ] kalpazan.

kalem (A.) [ 1 [ قلم .kalem. 2.keski. 3.büro.

kalemkârî (A.-F.) [ 1 [ قلمکاری .nakkaşlık. 2.kalem işi.

kalemrev (A.-F.) [ قلمرو ] ülke, diyar, topraklar.

kâlıb (A.) [ 1 [ قالب .kalıp. 2.beden.

kalil (A.) [ قليل ] az.

kallâş (A.) [ قلاش ] kalleş.

kalyân (F.) [ قليان ] nargile.

kâm (F.) [ 1 [ کام .damak. 2.arzu.

kamer (A.) [ قمر ] ay.

kameriyye (A.) [ قمریه ] çardak.

kâmet (A.) [ قامت ] boy.

kâmil (A.) [ 1 [ کامل .tam. 2.olgun. 3.bilgili.

kâmilen (A.) [ کاملا ] tamamen, büsbütün, tümüyle.

kamîs (A.) [ قميص ] gömlek.

kâmkâr (F.) [ کامکار ] mutlu.

kamus (A.) [ قاموس ] sözlük.

kâmyâb (F.) [ کامياب ] mutlu.

kân (F.) [ 1 [ کان .maden ocağı. 2.yurt, ocak.

kanâat (A.) [ قناعت ] yetinme.

kanaat etmek yetinmek.

245

kanât (A.) [ قنات ] yeraltı su kanalı.

kand (A.) [ قند ] şeker.

kâni (A.) [ قانع ] yetinen, kanaat eden.

kâni etmek ikna etmek.

kâni olmak ikna olmak.

kannâd (A.) [ قناد ] şekerci.

kantar (A.) [ قنطار ] baskül.

kanun (A.) [ 1 [ قانون .yasa. 2.yol yordam.

kânûn (A.) [ 1 [ کانون .ocak. 2.mangal. 3.Aralık ve Ocak ayları.

kanunî (A.) [ 1 [ قانونی .yasal. 2.kanun çalan. 3.yasa koyucu.

kâr (F.) [ کار ] iş.

kâr etmek işlemek, tesir etmek.

karâbet (A.) [ قرابت ] yakınlık, akrabalık.

karâin (A.) [ قرائن ] ipuçları, karineler.

karar (A.) [ 1 [ قرار .durma. 2.devamlılık. 3.yeterli ölçü.

karargîr (A.-F.) [ قرارگير ] karar verilmiş.

karargîr olmak karara bağlanmak.

kârbân (F.) [ کاربان ] kervan.

kârd (F.) [ کارد ] bıçak.

kârdân (F.) [ کاردان ] işbilir.

kârgâh (F.) [ کارگاه ] işlik, iş yeri.

kârger (F.) [ کارگر ] işçi.

karha (A.) [ قرحه ] yara.

246

kârhane (F.) [ 1 [ کارخانه .fabrika. 2.işlik.

kâr-ı kadim [ کار قدیم ] eski el işi.

kâri’ (A.) [ قارء ] okuyucu.

kâri’în (A.) [ قارئين ] okuyucular.

kâria (A.) [ قارئه ] bayan okuyucu.

karîb (A.) [ قریب ] yakın.

karîben (A.) [ قریبا ] yakında.

karîha (A.) [ قریحه ] düşünme gücü.

karin (A.) [ 1 [ قرین .yakın. 2.eş dost.

karîne (A.) [ قرینه ] ipucu.

kâriz (F.) [ کاریز ] yeraltı su kanalı.

karn (A.) [ 1 [ قرن .boynuz. 2.yüzyıl.

kârşinâs (F.) [ کارشناس ] uzman, işten anlayan.

karûre (A.) [ قاروره ] idrar şişesi, ördek.

kârvan (F.) [ کاروان ] kervan.

karvanserây (A.) [ کاروان سرای ] kervansaray.

karye (A.) [ قریه ] köy.

karz (A.) [ قرض ] borç.

kârzâr (F.) [ کارزار ] savaş.

kasab (A.) [ 1 [ قصب .şeker kamışı. 2.nefes borusu. 3.ince keten.

kasaba (A.) [ قصبه ] kasaba.

kasâid (A.) [ قصائد ] kasideler.

kasâvet (A.) [ 1 [ قساوت .katılık, sertlik. 2.keder.

247

kasd (A.) [ 1 [ قصد .kasıt. 2.dövme.

kasden (A.) [ قصدا ] kasıtlı olarak.

kâse (F.) [ 1 [ کاسه .çanak, kâse.

kâse-i ser [ کاسهء سر ] kafatası.

kâselîs (F.) [ کاسه ليس ] çanak yalayıcı.

kasem (A.) [ قسم ] yemin.

kasır (A.) [ قصر ] köşk.

kâsib (A.) [ کاسب ] kazanan.

kâsid (A.) [ 1 [ قاصد .ulak. 2.kasteden.

kaside (A.) [ قصيده ] kaside.

kasîdeserâ (A.-F.) [ قصيده سرا ] kaside şairi.

kasîr (A.) [ قصير ] kısa.

kasr (A.) [ قصر ] kasır, köşk.

kassab (A.) [ قصاب ] kasap.

kassar (A.) [ قصار ] çamaşırcı, çırpıcı.

kasvet (A.) [ 1 [ قسوت .katılık. 2.gönül darlığı.

kasvet basmak gönlü daralmak.

kâş (F.) [ کاش ] keşke.

kâşâne (F.) [ 1 [ کاشانه .yuva. 2.mâlikâne.

kâşî (F.) [ کاشی ] çini, fayans.

kâşif (A.) [ کاشف ] keşfeden.

kâşki (F.) [ کاشکی ] keşke.

kat’ (A.) [ 1 [ قطع .kesme. 2.kesilme.

248

kat’an (A.) [ قطعا ] kesinlikle.

kat’en (A.) [ قطعا ] kesinlikle.

kat’î (A.) [ قطعی ] kesin.

kat’î sûrette kesin olarak, kesinlikle.

kat’iyet (A.) [ قطعيت ] kesinlik.

kat’iyyen (A.) [ 1 [ قطعيا .kesinlikle. 2.asla.

katarât (A.) [ قطرات ] damlalar.

katf (A.) [ قطف ] devşirme.

kâtıbeten (A.) [ قاطبة ] asla, kesinlikle.

kâti’ (A.) [ قاطع ] kesen, kesici.

kâtib (A.) [ کاتب ] yazıcı.

kâtil (A.) [ قاتل ] öldüren.

katil (A.) [ قتل ] öldürme.

kâtip (A.) [ کاتب ] yazıcı.

katl (A.) [ قتل ] öldürme, katil.

katre (A.) [ قطره ] damla.

kavâfil (A.) [ قوافل ] kafileler.

kavâid (A.) [ قواعد ] kurallar, kâideler.

kavânîn (A.) [ قوانين ] kanunlar.

kavî (A.) [ قوی ] güçlü.

kavim (A.) [ قوم ] topluluk, ulus.

kavis (A.) [ قوس ] yay.

kaviyü’l-bünye (A.) [ قوی البنيه ] sağlam yapılı.

249

kavl (A.) [ قول ] söz.

kavm (A.) [ قوم ] kavim, topluluk.

kavmî (A.) [ قومی ] kavme dayalı.

kavmiyet (A.) [ قوميت ] kavimlik.

kavs (A.) [ قوس ] yay.

kay’ (A.) [ قی ء ] kusma.

kayd (A.) [ 1 [ قيد .bağ. 2.zincir. 3.kayıt.

kazâ (A.) [ 1 [ قضا .ilahî takdir. 2.kadılık. 3.kaza. 4.ilçe.

kazâî (A.) [ قضائی ] yargı ile ilgili.

kazârâ (A.-F.) [ قضارا ] tesadüfen.

kazâyâ (A.) [ قضایا ] meseleler, problemler.

kâzî (A.) [ قاضی ] kadı.

kâzib (A.) [ کاذب ] yalancı.

kaziyye (A.) [ 1 [ قضيه .mesele. 2.önerme.

ke’enlemyekün (A.) [ کأن لم یکن ] olmamışçasına, yok sayarak.

ke’s (A.) [ 1 [ کأس .çanak. 2.kadeh.

kebed (A.) [ کبد ] karaciğer.

kebîr (A.) [ کبير ] büyük.

kebş (A.) [ کبش ] koç.

kebûd (F.) [ کبود ] mavi.

kebûter (F.) [ کبود ] güvercin.

kec (F.) [ کج ] eğri.

kecbîn (F.) [ کجبين ] şaşı.

250

keçel (F.) [ کچل ] kel.

kedd (A.) [ کد ] emek.

keder (A.) [ 1 [ کدر .üzüntü. 2.bulanıklık.

kedernâk (A.-F.) [ کدرناک ] üzüntülü, kederli.

kedhüda (F.) [ کدخدا ] kâhya.

kedû (F.) [ کدو ] kabak.

kef (F.) [ کف ] köpük.

kefâlet (A.) [ کفالت ] kefillik.

kefçe (F.) [ کفچه ] kepçe.

kefel (A.) [ کفل ] kalça.

kefere (A.) [ کفره ] kafirler.

keff (A.) [ 1 [ کف .aya. 2.avuç.

keffe (A.) [ کفه ] kefe.

kefgîr (F.) [ کفگير ] kevgir.

kefil (A.) [ کفيل ] kefil, kefalet eden.

kefş (F.) [ کفش ] ayakkabı.

keftâr (F.) [ کفتار ] sırtlan.

kefter (F.) [ کفتر ] güvercin.

kehânet (A.) [ کهانت ] falcılık, kahinlik.

kehene (A.) [ کهنه ] kahinler.

kehf (A.) [ کهف ] mağara.

kehhâl (A.) [ 1 [ کحال .göze sürme çeken. 2.göz hekimi.

kehkeşan (F.) [ کهکشان ] samanyolu.

251

kej (F.) [ کژ ] eğik, eğri.

kejdüm (F.) [ کژدم ] akrep.

kelâğ (F.) [ کلاغ ] karakarga, kuzgun.

kelâm (A.) [ کلام ] söz.

kelâm-ı kadim [ کلام قدیم ] Kur’ân.

kelâm-ı kibâr [ کلام کبار ] büyük insanların özlü sözleri.

kelb (A.) [ کلب ] köpek.

kelimât (A.) [ کلمات ] kelimeler, sözcükler.

kelime (A.) [ کلمه ] sözcük.

kelle (F.) [ کله ] baş.

kem (F.) [ کم ] az, eksik.

kemâbîş (F.) [ کمابيش ] az çok, aşağı yukarı.

kemâfissâbık (A.) [ کما فی السابق ] eskiden olduğu gibi.

kemâkân (A.) [ کماکان ] eskiden olduğu gibi.

kemâl (A.) [ کمال ] olgunluk, mükemmellik.

kemal-i dikkatle (A.-F.-T.) büyük bir dikkatle.

kemâl-i ihtimâm ile büyük bir özenle.

kemân (F.) [ 1 [ کمان .yay. 2.keman.

kemânebrû (F.) [ کمان ابرو ] kaşı yay gibi olan sevgili.

kemankeş (F.) [ کمانکش ] okçu, yay çeken.

kemâyenbağî (A.) [ کما ینبغی ] gerektiği gibi.

kemend (F.) [ کمند ] kement.

kemend-i zülf (F.) [ کمند زلف ] saçlarının kemendi.

252

kemer (F.) [ کمر ] bel.

kemerbend (F.) [ کمربند ]] bel kayışı.

kemîn (F.) [ کمين ] pusu, tuzak.

kemmiyet (A.) [ کميت ] nicelik.

kemter (F.) [ 1 [ کمتر .daha az. 2.değersiz.

kemyâb (F.) [ کمياب ] az bulunur.

kenâr (F.) [ 1 [ کنار .kıyı. 2.kenar, yan.

kenef (A.) [ 1 [ کنف .çevre. 2.sığınacak yer.

kenîse (A.) [ کنيسه ] kilise.

kenîz (F.) [ کنيز ] cariye.

kenz (A.) [ کنز ] hazine.

ker (F.) [ کر ] sağır.

kerâhet (A.) [ کراهت ] iğrenme tiksinme.

kerâmet (A.) [ 1 [ کرامت .cömertlik, kerem. 2.velîlerin gösterdikleri olağandışı

hal.

kerân (F.) [ کران ] uç, kıyı.

kere (A.) [ کره ] kez.

kerefs (F.) [ کرفس ] kereviz.

kerem (A.) [ کرم ] cömertlik.

kerem kılmak kerem etmek, iyilik etmek.

keremkâr (A.-F.) [ کرمکار ] cömert.

kerhen (A.) [ کرها ] istemeyerek, iğrenerek.

253

kerîh (A.) [ کریه ] iğrenç.

kerîm (A.) [ 1 [ کریم .cömert. 2.yüce.

kerîme (A.) [ کریمه ] kız çocuk.

kerkes (A.) [ کرکس ] akbaba.

kerrât (A.) [ کرات ] defalar.

kerre (A.) [ کره ] defa.

kerûbî (A.) [ کروبی ] büyük melek.

kervan (F.) [ کروان ] kafile, kervan.

kervansaray bk. karvanserây.

kes (F.) [ کس ] kişi, kimse.

kesâd (A.) [ کساد ] sürümsüz, kesat.

kesâfet (A.) [ 1 [ کثافت .yoğunluk. 2.çokluk.

kesâlet (A.) [ کسالت ] tembellik, gevşeklik.

kesb (A.) [ کسب ] çalışarak kazanma.

kesbî (A.) [ کسبی ] çalışarak elde edilen.

kese (F.) [ کيسه ] torba, küçük torba.

kesîf (A.) [ 1 [ کثيف .yoğun. 2.kalın. 3.koyu.

kesîr (A.) [ کثير ] çok, bol.

kesîrü’l-istimâl (A.) [ کثيرالاستعمال ] çok kullanılan.

kesret (A.) [ کثرت ] çokluk, bolluk.

kesretle

A.-T.) çokça, bolca.

kesretli (A.-T.) çok, fazla.

keşf (A.) [ کشف ] keşif, bulma, ortaya çıkarma.

254

keşif (A.) [ کشف ] keşfetme, bulma.

keşkûl (F.) [ 1 [ کشکول .dilenci çanağı. 2.keşkül, bir tür tatlı.

keşmekeş (F.) [ کشمکش ] kargaşa, çekişme.

keştî (F.) [ کشتی ] gemi.

keştîbân (F.) [ کشتيبان ] kaptan.

ketif (A.) [ 1 [ کتف .omuz. 2.kürek kemiği.

ketm (A.) [ کتم ] gizleme, saklama.

kettân (A.) [ کتان ] keten.

ketûm (A.) [ کتوم ] sır saklayan, ağzı sıkı.

kevâkib (A.) [ کواکب ] yıldızlar.

kevkeb (A.) [ کوکب ] yıldız.

kevkebe (A.) [ کوکبه ] gösteriş.

kevn (A.) [ کون ] varlık.

kevser (A.) [ 1 [ کوثر .cennet. 2.cennetteki bir havuz.

keyd (A.) [ کيد ] hile, düzen.

keyf (A.) [ کيف ] keyif, afiyet.

keyfe mâ ittafak (A.) [ کيف ما اتفق ] rastgele.

keyfiyet (A.) [ کيفيت ] nitelik

keyfiyyet (A.) [ کيفيت ] nitelik.

keyhân (F.) [ کيهان ] dünya.

keyvan (F.) [ کيوان ] Satürn, Zuhal.

kezâ (A.) [ کذا ] aynı şekilde, böylece.

kezâlik (A.) [ کذالک ] aynı şekilde.

255

kezzâb (A.) [ کذاب ] çok yalancı.

kıbâb (A.) [ قباب ] kubbeler.

kıbel (A.) [ قبل ] taraf, yön.

kıble (A.) [ 1 [ قبله .Kâbe tarafı. 2.güney. 3.güney rüzgarı.

kıbtî (A.) [ قبطی ] çingene.

kıdem (A.) [ قدم ] eskilik.

kıdve (A.) [ قدوه ] önder.

kılâ’ (A.) [ قلاع ] kaleler.

kıllet (A.) [ قلت ] azlık.

kırâat (A.) [ قرائت ] okuma.

kırâat etmek okumak.

kırâathâne (A.-F.) [ 1 [ قرائت خانه . kahvehane. 2.okuma salonu.

kıran (A.) [ 1 [ قران .yakınlaşma. 2.iki gezegenin aynı burçta birbirine

yaklaşması.

kırba (A.) [ قربه ] deriden yapılmış su kabı.

kırtâsiye (A.) [ قرطاسيه ] kağıt işleri.

kısas (A.) [ قصه ] kıssalar, hikayeler.

kısm (A.) [ قسم ] kısım, bölüm.

kısmen (A.) [ قسما ] bir kısmı.

kısmet (A.) [ 1 [ قسمت .nasip, pay. 2.bölme.

kıssa (A.) [ 1 [ قصه .öykü, fıkra. 2.olay.

kıst (A.) [ 1 [ قسط .taksit. 2.parça.

kıstas (A.) [ 1 [ قسطاس .ölçü. 2.terazi.

256

kışr (A.) [ قشر ] kabuk.

kıt’a (A.) [ قطعه ] parça.

kıtal (A.) [ 1 [ قتال .savaş. 2.birbirini öldürme.

kıyafet (A.) [ قيافت ] kılık, görünüm.

kıyâm (A.) [ 1 [ قيام .kalkma. 2.ayaklanma.

kıyam etmek başkaldırmak, isyan etmek, ayaklanmak.

kıyamet (A.) [ 1 [ قيامت .mahşer günü. 2.gürültü patırtı.

kıyas (A.) [ قياس ] karşılaştırma, mukayese.

kıymet (A.) [ قيمت ] değer.

kıymet vermek değer vermek.

kıymetbilmez (A.-T.) değer bilmeyen.

kıymetdar (A.-F.) [ قيمتدار ] değerli.

kıyr (A.) [ قير ] katran, zift.

kıyye (A.) [ قيه ] okka.

kibar (A.) [ کبار ] büyükler.

kibr (A.) [ کبر ] büyüklük taslama, şişinme.

kifayet (A.) [ 1 [ کفایت .yeterli olma. 2.yararlılık.

kifâyetsizlik (A.-T.) yetersizlik.

kihâlet (A.) [ 1 [ کحالت .göz hekimliği. 2.sürmecilik.

kîl (A.) [ قيل ] söz.

kilâb (A.) [ کلاب ] köpekler.

kîle (A.) [ کيله ] kile.

kilîsa (F.) [ کليسا ] kilise.

257

kilk (F.) [ کلک ] kamış kalem.

kîlükâl (A.) [ قيل و قال ] dedikodu.

kilye (A.) [ کليه ] böbrek.

kimyâger (A.-F.) [ کيمياگر ] kimyacı.

kimyevî (A.) [ کيميوی ] kimyasal.

kinâyeâmîz (A.-F.) [ کنایه آميز ] kinayeli.

kindar (F.) [ کيندار ] kinci.

kînecû (F.) [ کينه جو ] kinci.

kirâm (A.) [ 1 [ کرام .yüce kişiler. 2.cömertler.

kirâren (A.) [ کرارا ] defalarca.

kirbâs (A.) [ کرباس ] bez.

kirm (F.) [ کرم ] kurt, kurtçuk.

kirm-i ebrîşem [ کرم ابریشم ] ipek böceği.

kirm-i şebefruz [ کرم شب افروز ] ateş böceği.

kîse (F.) [ 1 [ کيسه .torba, kese. 2.para kesesi.

kisve (A.) [ کسوه ] giysi.

kisvet (A.) [ 1 [ کسوت .giysi. 2.güreşçi kisbeti.

kîş (F.) [ کيش ] din.

kişt (F.) [ کشت ] ekin.

kiştzar (F.) [ کشتزار ] tarla.

kişver (F.) [ کشور ] ülke.

kişverküşâ (F.) [ کشورکشا ] fatih, ülkeler alan.

kitâb (A.) [ کتاب ] kitap.

258

kitâbe (A.) [ 1 [ کتابه .mezar taşı yazısı. 2.yazıt.

kitabhâne (A.-F.) [ کتابخانه ] kütüphane.

kitmân (A.) [ کتمان ] sır saklama, ketumluk.

kitmân etmek saklamak.

kiyâset (A.) [ کياست ] zekilik, uyanıklık.

kizb (A.) [ کذب ] yalan.

köhne (F.) [ کهنه ] eski.

kubh (A.) [ قبح ] çirkinlik.

kubûr (A.) [ قبور ] mezarlar.

kûçe (F.) [ کوچه ] sokak.

kudât (A.) [ قضات ] kadılar.

kûdek (F.) [ کودک ] çocuk.

kudemâ (A.) [ قدما ] eskiler.

kudret (A.) [ قدرت ] güç.

kudsî (A.) [ قدسی ] kutsal.

kudsiyân (A.-F.) [ قدسيان ] melekler.

kudsiyet (A.) [ قدسيت ] kutsallık.

kudsiyetşiken (A.-F.) [ قدسيت شکن ] kutsallığı bozan; kutsal olan şeylere karşı

saygısız.

kudûm (A.) [ 1 [ قدوم .gelme. 2.kudüm.

kudûmzen (A.-F.) [ قدوم زن ] kudüm çalan.

kûfe (F.) [ کوفه ] küfe.

kufl (A.) [ قفل ] kilit.

259

kûfte (F.) [ 1 [ کوفته .ezik. 2.köfte.

kûh (F.) [ کوه ] dağ.

kûhân (F.) [ کوهان ] hörgüç.

kûhistan (F.) [ کوهستان ] dağlık.

kuhl (A.) [ کحل ] göz sürmesi.

kulel (A.) [ 1 [ قلل .kuleler. 2.doruklar.

kullâb (A.) [ قلاب ] kanca, çengel.

kulle (A.) [ 1 [ قله .kule. 2.doruk.

kulûb (A.) [ قلوب ] kalpler.

kumâr (A.) [ قمار ] kumar.

kumâş (A.) [ قماش ] kumaş.

kumrî (A.) [ قمری ] kumru.

kûr (F.) [ کور ] kör.

kur’a (A.) [ قرعه ] kur’a, ad çekme.

kurâ (A.) [ قراء ] köyler.

kurâze (A.) [ قراضه ] kırıntı, döküntü.

kurb (A.) [ 1 [ قرب .yakınlık. 2.yakın.

kûre (F.) [ کوره ] kuyumcu ocağı.

kûrî (F.) [ کوری ] körlük.

kurrâ (A.) [ قراء ] Kur’ân okuyucular.

kurs (A.) [ قرص ] yuvarlak.

kurûn (A.) [ 1 [ قرون .yüzyıllar. 2.çağlar.

kurûn-i kadîme (F.) [ قرون قدیمه ] eski çağlar.

260

kurûn-i ûlâ [ قرون اولی ] ilkçağ.

kurûn-i vüstâ [ قرون وسطی ] ortaçağ.

kûs (F.) [ کوس ] kös, büyük davul.

kûse (F.) [ کوسه ] köse.

kusûr (A.) [ 1 [ قصور .kasırlar. 2.eksiklik, hata, ihmal.

kusur eylemek ihmalde bulunmak, hata yapmak.

kûşe (F.) [ کوشه ] köşe.

kûşiş (F.) [ کوشش ] çaba.

kûşk (F.) [ کوشک ] köşk.

kût (A.) [ قوت ] azık, yiyecek.

kûtah (F.) [ کوتاه ] kısa.

kûtahnazar (F.-A.) [ کوتاه نظر ] kıt görüşlü, basiretsiz.

kutb (A.) [ قطب ] kutup.

kutn (A.) [ قطن ] pamuk.

kutr (A.) [ قطر ] çap.

kuûd (A.) [ قعود ] oturma.

kuvâ (A.) [ قوا ] güçler, kuvvetler.

kuvve (A.) [ قوه ] güç, kuvvet.

kuvve-i muhayyile [ قوهء مخيله ] hayal gücü.

kuvve-i müeyyide [ قوهء مؤیده ] yaptırım gücü.

kuvvet (A.) [ 1 [ قوت .güç. 2.askerî güç.

kûy (F.) [ 1 [ کوی .köy. 2.sokak. 3.sevgilinin evinin bulunduğu yer.

kuyûd (A.) [ 1 [ قيود .bağlar. 2.kayıtlar.

261

kuyûdat (A.) [ قيودات ] kayıtlar.

kuzât (A.) [ قضات ] kadılar.

kûze (F.) [ کوزه ]] testi.

kübrâ (A.) [ کبرا ] en büyük.

küdûr (A.) [ کدور ] kederler.

küdûret (A.) [ 1 [ کدورت .bulanıklık. 2.tasa.

küffar (A.) [ کفار ] kafirler.

küfr (A.) [ 1 [ کفر .kafirlik. 2.küfür.

küfrbâz (A.-F.) [ کفرباز ] küfürbaz.

kühen (F.) [ کهن ] eski.

külah (F.) [ کلاه ] şapka.

külbe (F.) [ کلبه ] kulübe.

küleh (F.) [ کله ] külah, şapka.

külfet (A.) [ 1 [ کلفت .zahmet. 2.merasim.

küll (A.) [ کل ] tüm, bütün.

küllî (A.) [ 1 [ کلی .genel. 2.çok.

külliyyen (A.) [ کليا ] tamamen, tümü.

künc (F.) [ کنج ] köşe.

küngüre (F.) [ کنگره ] şerefe.

künh (A.) [ کنه ] asıl, öz.

künûn (F.) [ کنون ] şimdi.

künûz (A.) [ کنوز ] hazineler.

küre (A.) [ کره ] küre.

262

küre-i arz [ کرهء ارض ] yerküre, dünya.

kürevî (A.) [ کروی ] küresel.

kürre (F.) [ 1 [ کره .sıpa. 2.tay.

kürsî (A.) [ 1 [ کرسی .kürsü, taht. 2.başkent.

küsûf (A.) [ 1 [ کثوف .güneş tutulması. 2.tutulma.

küsûr (A.) [ 1 [ کسور .kesirler. 2.parçalar.

küşad (F.) [ 1 [ کشاد .açma. 2.açılma, açılış.

küşâd etmek açılış yapmak, açmak.

küştî (F.) [ کشتی ] güreş.

küttâb (A.) [ کتاب ] kâtipler, yazıcılar.

kütüb (A.) [ کتب ] kitaplar.

kütübhâne (A.-F.) [ کتبخانه ] kütüphane.

263

lâ (A.) [ 1 [ لا .hayır. 2.yoktur.

la’l (A.) [ 1 [ لعل .al. 2.lal taşı. 3.kırmızı dudak.

lâakal (A.) [ لااقل ] en azından, hiç olmazsa.

lâbe (F.) [ لابه ] yalvarma.

lâbis (A.) [ لابس ] giyen.

lâbis olmak giymek.

lâbüd (A.) [ لابد ] gerekli, lazım.

lâcerem (A.) [ لاجرم ] kuşkusuz.

lâcverd (F.) [ لاجورد ] lacivert.

lâdînî (A.) [ لادینی ] laik, din dışı.

lâf (F.) [ لاف ] söz.

lafazan (F.) [ لافزن ] geveze.

lafız (A.) [ لفظ ] söz.

lâfügüzâf (F.) [ لاف و گزاف ] boş söz, zırva.

lafz (A.) [ لفظ ] söz, lafız.

lafzî (A.) [ لفظی ] lafız ile ilgili, söz ile ilgili.

lâgar (F.) [ لاغر ] zayıf, cılız.

lağv (A.) [ 1 [ لغو .kaldırma. 2.boşuna.

lağvedilmek (A.-T.) 1.kaldırılmak. 2.hükümsüz kılınmak.

lağvetmek (A.-T.) 1.kaldırmak. 2.hükümsüz kılmak.

264

lağvolmak (A.-T.) 1.kaldırılmak. 2.hükümsüz kalmak.

lağvolunmak (A.-T.) 1.kaldırılmak. 2.hükümsüz kılınmak.

lağz (A.) [ لغز ] sürçme.

lağziş (F.) [ لغزش ] sürçme, kayma.

lahd (A.) [ لحد ] mezar, lahit.

lahika (A.) [ لاحقه ] ek.

lahm (A.) [ لحم ] et.

lahn (A.) [ 1 [ لحن .uyum. 2.tavır. 3.dil.

laht (F.) [ لخت ] parça.

lâhûtî (A.) [ لاهوتی ] ilahî.

lahza (A.) [ لحظه ] an, lahza.

laîn (A.) [ لعين ] lanetlenmiş.

lakab (A.) [ لقب ] lakap.

lâkayd (A.) [ لاقيد ] kayıtsız.

lâkaydî (A.) [ لاقيدی ] kayıtsızlık.

lâkin (A.) [ لکن ] ancak, ne var ki.

laklâk (A.) [ لقلاق ] leylek.

laklaka (A.) [ لقلقه ] boş laf.

lâl (F.) [ لال ] dilsiz.

lâle (F.) [ لاله ] lale çiçeği.

lâlekâ (F.) [ 1 [ لالکا .pabuç. 2.taç, ibik.

lâlettayin (A.) [ لا علی التعيين ] gelişigüzel.

lâlezar (F.) [ لاله زار ] lale bahçesi.

265

lâmehâle (A.) [ لامحاله ] ister istemez, çaresiz.

lâmekan (A.) [ لامکان ] mekansızlık.

lâmi’ (A.) [ لامع ] parlayan.

lâmia (A.) [ لامعه ] parlayan.

lâmise (A.) [ لامسه ] dokunma duyusu.

lâne (F.) [ لانه ] yuva.

lanet (A.) [ لعنت ] lanet, beddua.

lâsiyyema (A.) [ لاسيما ] özellikle.

lâşe (F.) [ لاشه ] leş.

lâşehâr (F.) [ لاشه خوار ] leş yiyen.

latif (A.) [ لطيف ] hoş, yumuşak.

latife (A.) [ لطيفه ] şaka.

latife etmek (A.-T.) şaka yapmak.

latifegû (A.-F.) [ لطيفه گو ] şakacı.

latme (A.) [ لطمه ] tokat.

lâubali (A.) [ لاابالی ] kayıtsız, gamsız.

lâubalîlik (A.-T.) kayıtsızlık, gamsızlık.

lây (F.) [ 1 [ لای .çamur. 2.tortu.

lâya’kil (A.) [ لایعقل ] kendinde olmayan.

lâyemut (A.) [ لایموت ] ölümsüz.

lâyenkatı (A.) [ لاینقطع ] kesintisiz, sürekli.

lâyetecezza (A.) [ لایتجزا ] parçalanmaz, ayrılmaz.

lâyetegayyer (A.) [ لایتغير ] değişmez.

266

lâyetenâhi (A.) [ لا یتناهی ] sonsuz.

lâyetezelzül (A.) [ لا یتزلزل ] sarsılmaz.

lâyiha (A.) [ لایحه ] tasarı.

lâyuad (A.) [ لایعد ] sayısız.

lâzevâl (A.) [ لازوال ] yok olmaz, ölümsüz.

lâzım (A.) [ 1 [ لازم .gerekli. 2.geçişsiz.

lâzıme (A.) [ لازمه ] gerekli.

leâli (A.) [ لئالی ] inciler.

leb (F.) [ لب ] dudak.

lebâleb (F.) [ لبالب ] ağzına kadar dolu.

leben (A.) [ لبن ] süt.

leb-i derya (F.) [ لب دریا ] sahil, deniz kenarı.

lecâcet (A.) [ لجاجت ] inat.

lecûc (A.) [ لجوج ] inatçı.

ledünnî (A.) [ لدنی ] Tanrı sırlarıyla ilgili.

leffen (A.) [ لفا ] ilişikte.

leh (A.) [ له ] yan, yana, yararına.

lehv (A.) [ 1 [ لهو .oyun. 2.yararı olmayan işler.

leîm (A.) [ لئيم ] alçak.

leîmâne (A.-F.) [ لئيمانه ] alçakça.

leked (F.) [ 1 [ لکد .tekme. 2.çifte.

lekedâr (F.) [ لکه دار ] lekeli.

lem’a (A.) [ لمعه ] parıltı.

267

lemeân (A.) [ لمعان ] parıldama.

lemeât (A.) [ لمعات ] parıltılar.

lems (A.) [ لمس ] dokunma.

lemyezel (A.) [ 1 [ لم یزل .yok olmayan, kalıcı. 2.Tanrı.

leng (F.) [ لنگ ] aksak, topal.

lerzân (F.) [ لرزان ] titrek.

lerziş (F.) [ لرزش ] titreme.

leşker (F.) [ 1 [ لشکر .asker. 2.ordu.

letâfet (A.) [ 1 [ لطافت .hoşluk. 2.yumuşaklık. 3.güzellik.

letâif (A.) [ لطائف ] şakalar, fıkralar, latifeler.

levâhık (A.) [ لواحق ] ekler.

levâyih (A.) [ لوایح ] tasarılar.

levâzım (A.) [ لوازم ] gereçler, gerekli şeyler.

levend (F.) [ 1 [ لوند .Osmanlı deniz eri. 2.ayyaş. 3.zampara. 4.kabadayı.

levh (A.) [ لوح ] levha.

levha (A.) [ لوحه ] plaka, tabela.

levn (A.) [ 1 [ لون .renk. 2.tür.

levs (A.) [ لوث ] pislik.

levze (A.) [ 1 [ لوزه .badem. 2.bademcik.

leyâlî (A.) [ ليالی ] geceler.

leyl (A.) [ ليل ] gece.

leyle (A.) [ ليله ] gece.

leylî (A.) [ ليلی ] yatılı.

268

leylünehâr (A.) [ ليل و نهار ] gece gündüz.

leyyin (A.) [ لين ] yumuşak.

lezâiz (A.) [ لذات ] lezzetler.

lezîz (A.) [ لذیذ ] lezzetli.

lezzât (A.) [ 1 [ لذات .lezzetler. 2.zevkler.

lezzet (A.) [ 1 [ لذت .lezzet, tad. 2.zevk.

libas (A.) [ لباس ] giysi.

licâm (F.) [ لجام ] gem.

lifâfe (A.) [ لفافه ] sargı.

ligâm (F.) [ 1 [ لگام .gem. 2.dizgin.

lihâf (A.) [ لحاف ] yorgan.

lihye (A.) [ لحيه ] sakal.

lîk (F.) [ ليک ] ama ancak.

likâ (A.) [ 1 [ لقا .buluşma. 2.yüz.

lîme (F.) [ ليمه ] parça.

lîmû (F.) [ ليمو ] limon.

lisân (A.) [ لسان ] dil.

lisanî (A.) [ لسانی ] dil ile ilgili.

lisâniyyat (A.) [ لسانيات ] dilbilim.

lise (A.) [ لثه ] diş eti.

livâ (A.) [ لوا ] sancak, bayrak.

livata (A.) [ لواطه ] kulamparalık, oğlancılık.

liyakat (A.) [ لياقت ] yaraşma.

269

lu’bet (A.) [ لعبت ] oyuncak.

lu’betbaz (A.-F.) [ لعبت باز ] kuklacı.

luâb (A.) [ لعاب ] salya.

lugât (A.) [ 1 [ لغات .sözlük. 2.kelimeler.

lugat (A.) [ 1 [ لغت .söz. 2.sözlük. 3.kelime.

lugaz (A.) [ لغز ] bilmece.

lukme (A.) [ لقمه ] lokma.

lûle (F.) [ 1 [ لوله .boru. 2.lüle, kağıt külah.

lutf (A.) [ 1 [ لطف .iyilik, lütuf. 2.güzellik.

lutfeylemek ilgi göstermek, iyilik etmek.

lutfkâr (A.-F.) [ لطفکار ] lütuf sahibi.

lutufdîde (A.-F.) [ لطف دیده ] iyilik görmüş, lütuf görmüş.

lutufkâr (A.-F.) [ لطفکار ] lütuf sahibi.

lü’lü (A.) [ لؤلؤ ] inci.

lübb (A.) [ لب ] öz.

lücce (A.) [ 1 [ لجه .kalabalık. 2.gümüş. 3.deniz, engin su.

lüknet (A.) [ لکنت ] dil tutukluğu.

lüle (F.) [ 1 [ لوله .boru. 2.lüle, kağıt külah.

lüzum (A.) [ لزوم ] gereklilik, lazım olma.

lüzum görmek gerekli bulmak.

270

mâ (A.) [ ما ] su.

mâ (F.) [ ما ] biz.

ma’âyib (A.) [ معایب ] kusurlar, ayıplar.

ma’ber (A.) [ معبر ] geçit.

ma’ni (A.) [ معنی ] anlam.

ma’raz (A.) [ معرض ] sergi.

ma’reke (A.) [ معرکه ] savaş alanı.

ma’şerî (A.) [ معشری ] kollektif.

maâbid (A.) [ معابد ] mabetler, ibadet yerleri.

maâbir (A.) [ معابر ] geçitler.

maâd (A.) [ 1 [ معاد .dönüş yeri. 2.ahiret.

mâadâ (A.) [ ماعدا ] dışında, -den başka, başka, öte, yanı sıra.

maâdin (A.) [ معادن ] madenler.

maalesef (A.) [ مع الأسف ] ne yazık ki.

maalmemnûniye (A.) [ مع الممنونيه ] seve seve.

maânî (A.) [ معانی ] anlamlar.

maârif (A.) [ 1 [ معارف .bilimler. 2.kültür. 3.Millî Eğitim Bakanlığı.

maarif nezareti millî eğitim bakanlığı.

maâş (A.) [ 1 [ معاش .geçim. 2.aylık.

271

maatteessüf (A.) [ مع التأسف ] ne yazık ki, üzülerek, maalesef.

maazâlik (A.) [ مع ذلک ] bununla birlikte.

maâzallah (A.) [ معاذ الله ] Allah esirgesin.

mâba’dut-tabîa (A.) [ مابعدالطبيعه ] fizik ötesi, doğa ötesi.

mâba’duttabîiyye (A.) [ مابعدالطبيعيه ] metafizik, doğa ötesi.

mâbad (A.) [ مابعد ] sonraki.

mâbadı var (A.-T.) devam edecek, sürecek, arkası var.

mabed (A.) [ 1 [ معبد .tapınak. 2.ibadethane.

mâbeyn (A.) [ 1 [ مابين .arası. 2.padişah sarayı.

mabud (A.) [ معبود ] ibadet edilen,

mâcera (A.) [ 1 [ ماجرا .cereyan eden. 2.serüven.

mâceraperest (A.-F.) [ ماجراپرست ] maceracı.

maceraperestî (A.-F.) [ ماجراپرستی ] maceracılık, maceraperestlik.

mâdâmülhayat (A.) [ مادامالحيات ] ömür boyu.

madde be madde (A.-F.) [ ماده بماده ] madde madde.

maddî (A.) [ 1 [ مادی .madde ile ilgili. 2.materyalist.

maddiyet (A.) [ مادیت ] maddîlik.

maddiyye (A.) [ 1 [ مادیه .madde ile ilgili. 2.matetaryalist.

mâde (F.) [ ماده ] dişi.

mâdelet (A.) [ معدلت ] adalet.

madeniyyât (A.) [ معدنيات ] madencilik bilimi, mineraloji.

mâder (F.) [ مادر ] anne.

maderî (F.) [ مادری ] anne ile ilgili, ana tarafı.

272

mâderzâd (F.) [ مادرزاد ] anadan doğma.

mâdiyân (F.) [ مادیان ] kısrak.

madûd (A.) [ معدود ] sayılı.

madûd olmak sayılmak.

mâdum (A.) [ معدوم ] yok olmuş.

mâdumiyet (A.) [ معدوميت ] yokluk.

mâdun (A.) [ مادون ] ast, aşağıda, alt.

mâfevk (A.) [ مافوق ] üst, üstü, yukarısı.

mafsal (A.) [ مفصل ] eklem.

magâre (A.) [ مغاره ] mağara.

mağâk (F.) [ 1 [ مغاک .çukur. 2.mezar.

mağâzî (A.) [ 1 [ مغازی .savaşlar, gazalar. 2.savaş öyküleri.

mağbûn (A.) [ مغبون ] aldatılmış.

mağdûr (A.) [ مغدور ] haksızlığa uğramış.

mağdur etmek haksızlığa uğratarak zor durumda bırakmak.

mağdur olmak haksızlığa uğramayarak zor durumda kalmak.

mağduriyet (A.) [ مغدوریت ] haksızlığa uğrama, mağdur olma.

mağfiret (A.) [ مغفرت ] yarlıgama.

mağfiret etmek yarlıgamak.

mağfur (A.) [ مغفور ] yarlıganmış.

mağlata (A.) [ مغلطه ] laf salatası, yanıltmaca.

mağlub (A.) [ مغلوب ] yenik.

mağmûm (A.) [ مغموم ] gamlı, kederli.

273

mağrib (A.) [ 1 [ مغرب .batı. 2.akşam namazı. 3.Kuzeybatı Afrika. 4.Fas.

mağrur (A.) [ مغرور ] gururlu, kendini beğenmiş.

mağrûr olmak gururlanmak.

mağrûrane (A.-F.) [ مغرورانه ] gururlanarak, kendini beğenerek.

mağsub (A.) [ مغصوب ] gaspedilmiş.

mağşuş (A.) [ مغشوش ] karışmış.

mağz (F.) [ 1 [ مغز .beyin. 2.iç, öz. 3.ilik.

mağzûb (A.) [ مغضوب ] gazaba uğratılmış.

mâh (F.) [ ماه ] ay.

mahabbet (A.) [ محبت ] sevgi.

mahabbet eylemek sevmek.

mahâfil (A.) [ 1 [ محافل .mahfiller. 2.toplantı yerleri.

mahâkim (A.) [ محاکم ] mahkemeler.

mahal (A.) [ محل ] yer.

mahall (A.) [ محل ] yer.

mahallî (A.) [ 1 [ محلی .yerel. 2.yerli.

mahalliye (A.) [ محليه ] yerel.

mâhâne (F.) [ ماهانه ] aylık.

mahâret (A.) [ مهارت ] beceri.

mâhasal (A.) [ ماحصل ] sonuç.

mahâsin (A.) [ محاسن ] iyilikler, güzellikler.

mâhazar (A.) [ ماحضر ] hazırda olan.

mahâzin (A.) [ مخازن ] mahzenler.

274

mahâzîr (A.) [ محاذیر ] sakıncalar.

mahbes (A.) [ محبس ] hapishane.

mahbûb (A.) [ 1 [ محبوب .sevilen. 2.sevgili.

mahbus (A.) [ 1 [ محبوس .hapsedilmiş. 2.hapishane.

mahcûb (A.) [ 1 [ محجوب .örtülmüş. 2.utangaç.

mahcûb etmek utandırmak.

mahcûb olmak utanmak.

mahcûbiyet (A.) [ محجوبيت ] utangaçlık.

mahcûz (A.) [ محجوظ ] hacizli.

mahcûz olmak haczedilmek.

mahdud (A.) [ محدود ] sınırlı, kasıtlı.

mahdum (A.) [ مخدوم ] oğul.

mâhe (F.) [ ماهه ] matkap.

mahfaza (A.) [ محفظه ] kutu, kap.

mahfî (A.) [ مخفی ] gizli.

mahfil (A.) [ 1 [ محفل .toplantı yeri. 2.cami mahfili.

mahfiyyen (A.) [ مخفيا ] gizlice.

mahfuz (A.) [ محفوظ ] korunmuş, saklanmış.

mâh-ı nev (F.) [ ماه نو ] hilal, ay.

mâh-ı sipihr [ ماه سپهر ] ay, gökyüzündeki ay.

mâhî (F.) [ ماهی ] balık.

mahir (A.) [ ماهر ] becerili, maharetli.

mahiyet (A.) [ ماهيت ] asıl, esas, içyüzü.

275

mahkûk (A.) [ محکوک ] kazılmış, kazılarak yazılmış, yontulmuş.

mahkum (A.) [ محکوم ] hüküm giymiş.

mahkûm etmek hüküm giydirmek.

mahkum olmak hüküm giymek.

mahlas (A.) [ مخلص ] takma ad.

mahlû (A.) [ مخلوع ] tahttan indirilmiş.

mahluk (A.) [ مخلوق ] yaratık.

mahlul (A.) [ محلول ] erimiş, çözülmüş, hallolmuş.

mahlut (A.) [ مخلوط ] karışık.

mahmûd (A.) [ 1 [ محمود .övülmüş. 2.hamd edilmiş.

mahmul (A.) [ محمول ] yüklü.

mahmur (A.) [ مخمور ] uykulu, baygın.

mâhpâre (F.) [ 1 [ ماه پاره .ay parçası. 2.çok güzel.

mahrec (A.) [ مخرج ] çıkış yeri.

mahrem (A.) [ 1 [ محرم .nikah düşmeyen. 2.gizli.

mâhru (F.) [ ماهرو ] ay yüzlü, güzel yüzlü.

mahruk (A.) [ محروق ] yanık, yanmış.

mahrûkat (A.) [ محروقات ] yakacak.

mahrum (A.) [ محروم ] yoksun.

mahrum etmek yoksun bırakmak.

mahrum olmak yoksun kalmak.

mahrumiyet (A.) [ محروميت ] yoksunluk, mahrumluk.

mahrut (A.) [ مخروط ] koni.

276

mahsûb (A.) [ محسوب ] hesap edilen.

mahsûl (A.) [ محصول ] ürün, sonuç.

mahsur (A.) [ محصور ] kuşatılmış.

mahsus (A.) [ 1 [ مخصوص .özgü, ayrılmış. 2.bilerek.

mahsûs (A.) [ مخصوص ] hissedilen, hissedilir.

mahşer (A.) [ 1 [ محشر .kıyamet yeri. 2.aşırı kalabalık.

mâhtâb (F.) [ ماهتاب ] mehtap.

mahtûm (A.) [ مختوم ] mühürlü.

mahtût (A.) [ 1 [ مخطوط .yazılı. 2.çizili.

mahv (A.) [ 1 [ محو .yok etme. 2.yok olma.

mahvetmek (A.-T.) yok etmek.

mahz (A.) [ محض ] sırf, sade, tam.

mahzar (A.) [ 1 [ محضر .huzur, kat. 2.görünüş.

mahzun (A.) [ محزون ] hüzünlü.

mahzun etmek hüzünlendirmek.

mahzun olmak hüzünlenmek.

mahzûnane (A.-F.) [ محزونانه ] hüzünlü bir halde.

mahzur (A.) [ محذور ] sakınca.

mahzur görmek sakıncalı bulmak.

mahzûzat (A.) [ محظوظات ] hoşa gidecek şeyler.

mâî (A.) [ 1 [ مائی .su ile ilgili. 2.mavi.

mâ-i mukattar [ ماء مقطر ] damıtık su.

mâide (A.) [ مائده ] sofra.

277

mâil (A.) [ 1 [ مائل .eğilimli, istekli. 2.eğimli, meyilli. 3.çalan.

mâil olmak eğilim göstermek.

maîşet (A.) [ معيشت ] geçim, dirlik.

maiyyet (A.) [ معيت ] birlik, beraberlik, yanında bulunma.

mak’ad (A.) [ 1 [ مقعد .makat, kıç. 2.minder.

makâbir (A.) [ مقابر ] mezarlar, kabirler.

mâkabl (A.) [ ماقبل ] önceki, önü.

mâkablettârih (A.) [ ماقبل التاریخ ] tarih öncesi.

makâl (A.) [ مقال ] söz.

makam (A.) [ 1 [ مقام .yer. 2.kat, huzur. 3.musikî makamı

makâmat (A.) [ مقامات ] makamlar.

makarr (A.) [ 1 [ مقر .başkent. 2.merkez.

makâsıd (A.) [ مقاصد ] maksatlar.

makber (A.) [ مقبر ] mezar.

makbere (A.) [ مقبره ] mezar.

makbul (A.) [ مقبول ] kabul edilen, beğenilen.

makbuz (A.) [ 1 [ مقبوض .alınmış. 2.alındı belgesi.

makdem (A.) [ مقدم ] gelme, geliş.

makdur (A.) [ 1 [ مقدور .güç. 2.elden gelen.

makes (A.) [ معکس ] yansıma yeri.

makes bulmak (A.-T.) yansımak, yansıyacak yer bulmak.

makes olmak (A.-T.) yansıtmak, yansıma yeri olmak.

makhûr (A.) [ 1 [ مقهور .kahrolmuş, yenilmiş. 2.gazaba uğramış.

278

mâkiyan (F.) [ ماکيان ] tavuk.

makrun (A.) [ مقرون ] yakın.

maksad (A.) [ مقصد ] amaç.)

maksûd (A.) [ مقصود ] istenilen, maksat.

makta (A.) [ 1 [ مقطع .kesim yeri. 2.kesit.)

maktel (A.) [ 1 [ مقتل .öldürme yeri. 2.ünlü birinin ölümü üzerine yazılan şiir.

maktû (A.) [ 1 [ مقطوع .kesilmiş, kesik. 2.pazarlık yapılmaz.

maktül (A.) [ مقتول ] öldürülen.

maktül olmak öldürülmek.

mâkul (A.) [ معقول ] akla uygun.

makûlat (A.) [ معقولات ] aklî bilgiler.

makûle (A.) [ مقوله ] kategori.

makûs (A.) [ 1 [ معکوس .ters. 2.uğursuz.

mal (A.) [ 1 [ مال .mal. 2.servet.

mâlâmâl (F.) [ مالامال ] dopdolu.

mâlî (A.) [ 1 [ مالی .mal ile ilgili. 2.maliye ile ilgili.

mâlihulya (Yun.-A.) [ مالی خوليا ] melankoli.

mâlik (A.) [ مالک ] sahip.

mâlikiyet (A.) [ مالکيت ] sahip olma.

maliye (A.) [ ماليه ] devletin gelir ve gider işlerini takip eden bakanlık ve ona

bağlı daireler.

malûl (A.) [ معلول ] özürlü, hastalıklı.

malûlen (A.) [ معلولا ] sakatlanmış olarak, özürlü olarak.

279

malûlîn (A.) [ معلولين ] hastalar, sakatlar.

malûm (A.) [ معلوم ] bilinen.

malûm olmak anlaşılmak, bilinmek.

malûmat (A.) [ معلومات ] bilgi.

malûmatfurûş (A.-F.) [ معلومات فروش ] bilgiçlik taslayan.

malûmatfurûşluk (A.-F.-T.) bilgiçlik taslama.

malûmatfurûşluk etmek bilgiçlik taslamak.

mâmafih (A.) [ مع مافيه ] bununla birlikte.

mâmelek (A.) [ ماملک ] sahip olunan.

mamûl (A.) [ 1 [ معمول .yapılmış, imal edilmiş. 2.alışılmış.

mamûlat (A.) [ معمولات ] imal edilenler.

mamûlün fevkinde alışılmışın ötesinde.

mamûr (A.) [ معمور ] bayındır, imar edilmiş.

mamûr edilmek bayındırlaştırılmak, imar edilmek.

mamûr etmek bayındırlaştırmak.

mamûr olmak bayındır olmak.

mamûre (A.) [ معموره ] bayındır yer.

mamûriyet (A.) [ معموریت ] bayındırlık.

mana (A.) [ معنی ] anlam.

manalandırmak anlam kazandırmak.

manen (A.) [ 1 [ معنا .mana yolu ile. 2.gönülden.

mânend (F.) [ مانند ] gibi.

manevî (A.) [ 1 [ معنوی .anlam ile ilgili. 2.ruh ile ilgili.

280

maneviyat (A.) [ 1 [ معنویات .manaya dayalı şeyler. 2.moral değerler.

mani (A.) [ معنی ] engel.

mani olmak engel olmak.

mânia (A.) [ مانعه ] engel.

manidar (A.-F.) [ معنی دار ] anlamlı.

mansıb (A.) [ منصب ] devlet memuriyetindeki makam.

mansıbdar (A.-F.) [ منصبدار ] makam sahibi devlet memuru.

mansur (A.) [ منصور ] Tanrı’nın yardımıyla zafer kazanan.

mantıkan (A.) [ منطقا ] mantık bakımından.

mantıkî (A.) [ منطقی ] mantıklı.

mantıkiyyûn (A.) [ منطقيون ] mantıkçılar, mantık bilginleri.

manzar (A.) [ 1 [ منظر .seyir yeri. 2.görünüş. 3.yüz.

manzara (A.) [ منظره ] görünüm.

manzum (A.) [ منظوم ] nazmedilmiş.

manzûmât (A.) [ منظومات ] manzumeler.

manzûme (A.) [ 1 [ منظومه .dizilmiş. 2.vezinli söz, şiir. 3.sistem.

manzur (A.) [ 1 [ منظور .bakılan. 2.dikkat çeken.

manzur olmak görülmek, göze çarpmak.

mâr (F.) [ مار ] yılan.

maraz (A.) [ مرض ] hastalık.

marazî (A.) [ مرضی ] hastalıklı, hastalkla ilgili.

mârgîr (F.) [ مارگير ] yılancı, yılan tutan.

marifet (A.) [ 1 [ معرفت .bilme. 2.ustalık, beceri. 3.aracı.

281

mariz (A.) [ مریض ] hasta.

mârpîç (F.) [ مارپيچ ] marpuç, nargile marpucu.

maruf (A.) [ 1 [ معروف .bilinen. 2.ünlü, tanınmış.

marûf olmak tanınmak, bilinmek.

maruz (A.) [ 1 [ معروض .arzedilen, sunulan. 2.karşı karşıya kalma, tutulma.

maruz olmak karşı karşıya kalmak.

maruzat (A.) [ معروضات ] sunulanlar, arzedilecek şeyler.

mâsabak (A.) [ ماسبق ] geçen, geçmiş.

masâri (A.) [ مصارع ] dizeler, mısralar.

masârif (A.) [ مصارف ] harcamalar.

masdar (A.) [ 1 [ مصدر .çıkış yeri, kaynak. 2.masdar.

mâsebak (A.) [ ماسبق ] geçen, geçmiş.

mashara (A.) [ مسخره ] soytarı.

mâsiva (A.) [ 1 [ ماسوی .Tanrı’nın dışındaki varlıklar. 2.dünyaya özgü her şey.

masiyet (A.) [ 1 [ معصيت .günah. 2.isyan.

maskat (A.) [ 1 [ مسقط .düşüş yeri.

maskat-ı re’s [ مسقط رأس ] doğum yeri.

maslahat (A.) [ 1 [ مصلحت .iş. 2.dirlik düzenlik.

maslahatgüzar (A.-F.) [ مصلحت گزار ] elçi adına devlet işlerini yürüten.

masnû (A.) [ 1 [ مصنوع .yapma, yapay. 2.sanatlı.

masraf (A.) [ مصرف ] harcama, gider.

masrû (A.) [ مصروع ] saralı.

masrûf (A.) [ مصروف ] harcanmış.

282

masruf olmak harcanmak.

mass (A.) [ مص ] emme.

massetmek emmek, çekmek.

mâst (F.) [ ماست ] yoğurt.

mastaba (A.) [ 1 [ مصطبه .meyhane. 2.sedir.

masum (A.) [ 1 [ معصوم .suçsuz, günahsız. 2.küçük çocuk.

masumane (A.-F.) [ معصومانه ] masumca.

masume (A.) [ 1 [ معصومه .suçsuz, günahsız. 2.küçük kız çocuğu.

masumiyet (A.) [ معصوميت ] masumluk, suçsuzluk.

masûn (A.) [ مصون ] korunmuş, saklanmış.

masûn kalmak korunmak, zarar gelmemek.

mâşe (F.) [ ماشه ] maşa.

maşer (A.) [ معشر ] toplum.

maşerî (A.) [ معشری ] kollektif, ortaklaşa.

mâşıta (A.) [ ماشطه ] kadın makyajcısı, kadın kuaförü.

mâşî (A.) [ ماشی ] yürüyen.

mâşiyen (A.) [ ماشيا ] yürüyerek.

maşrık (A.) [ مشرق ] doğu.

maşûk (A.) [ معشوق ] (erkek) sevgili.

maşuka (A.) [ معشوقه ] (bayan) sevgili.

matbaa (A.) [ مطبعه ] basımevi.

matbah (A.) [ مطبخ ] mutfak.

matbû (A.) [ 1 [ مطبوع .basılı. 2.hoşa giden, hoş.

283

matbûat (A.) [ 1 [ مطبوعات .basın. 2.basılı şeyler.

mâtem (A.) [ ماتم ] yas.

mâtem tutmak yas tutmak.

mâtemdar (A.-F.) [ ماتمدار ] yaslı.

mâtemî (A.-F.) [ ماتمی ] yaslı.

mâtemli (A.-T.) yaslı.

mâtemserâ (A.-F.) [ ماتمسرا ] yas tutulan ev.

mâtemzede (A.-F.) [ ماتم زده ] yaslı.

matla (A.) [ 1 [ مطلع .doğuş yeri. 2.kaside ve gazelin ilk beyti.

matlab (A.) [ 1 [ مطلب .konu. 2.istek.

matlub (A.) [ 1 [ مطلوب .istenilen, aranan. 2.alacak.

matlûb etmek istemek.

matrûd (A.) [ مطرود ] kovulmuş.

matrûş (A.) [ 1 [ مطروش .sakalsız. 2.tıraşlanmış.

matuf (A.) [ معطوف ] yönelik, çevrili.

matûh (A.) [ معتوه ] bunak, bunamış.

matûhe (A.) [ معتوهه ] bunak, bunamış (bayan).

mâvaka (A.) [ ماوقع ] olup biten.

mâverâ (A.) [ 1 [ ماورا .öte, ötesinde. 2.ahiret, öbür dünya.

mavtın (A.) [ موطن ] yurt tutulan yer.

mâye (F.) [ 1 [ مایه .maya. 2.para. 3.mal. 4.güç.

mâyedar (F.) [ 1 [ مایه دار .mayalı. 2.paralı. 3.mal sahibi. 4.güçlü.

mâyi (A.) [ مایع ] sıvı.

284

mayûb (A.) [ 1 [ معيوب .kusurlu. 2.ayıplanmış.

mazanna (A.) [ 1 [ مظنه .ermiş sanılan.2.zan altındaki.

mazarrat (A.) [ 1 [ مضرت .zarar verme. 2.zarar.

mazarrât (A.) [ مضرات ] zararlar.

mazbata (A.) [ مضبطه ] tutanak.

mazbata tanzim etmek tutanak düzenlemek.

mazbut (A.) [ 1 [ مضبوط .zaptedilmiş. 2.kayda geçirilmiş. 3.derli toplu. 4.sağlam.

mazbutat (A.) [ مضبوطات ] kayda geçirilenler.

mazeret (A.) [ معذرت ] özür.

mazerethâh (A.-F.) [ معذرت خواه ] özür dileyen.

mazhar (A.) [ 1 [ مظهر .ortaya çıkış yeri. 2.şereflenme, nail olma.

mazhar olmak karşılaşmak, nail olmak.

mâzi (A.) [ ماضی ] geçmiş, geçmiş zaman.

mazlum (A.) [ 1 [ مظلوم .zulme uğramış. 2.sesiz sedasız.

mazlumâne (A.-F.) [ مظلومانه ] mazlumca.

mazlûmiyet (A.) [ 1 [ مظلوميت .mazlumluk, zulme uğramışlık. 2.sesiz sedasız

olma.

mazmaza (A.) [ مضمضه ] gargara.

mazmaza yapmak gargara yapmak, ağızda su çalkalamak.

mazmun (A.) [ 1 [ مضمون .kavram. 2.ince söz.

maznun (A.) [ مظنون ] zanlı.

maznun olmak zan altında kalmak.

mazrub (A.) [ 1 [ مضروب .dövülen. 2.çarpılan.

285

mazruf (A.) [ 1 [ مظروف .kaba konulan. 2.zarflı.

mâzu (F.) [ مازو ] mazı.

mazûl (A.) [ معزول ] görevden alınmış, azledilmiş.

mazul olmak görevden alınmak, azledilmek.

mazur (A.) [ معذور ] özürlü.

me’vâ (A.) [ مأوا ] sığınma yeri.

me’yûs (A.) [ مأیوس ] umutsuz.

me’yûs etmek umutsuz bırakmak.

me’yûs olmak umudunu yitirmek.

meâb (A.) [ مآب ] sığınma yeri.

meâd (A.) [ 1 [ معاد .dönüş yeri. 2.ahiret.

meâhiz (A.) [ مآخذ ] kaynaklar.

meâl (A.) [ مآل ] anlam.

meâric (A.) [ معارج ] merdivenler.

meâsî (A.) [ 1 [ معاصی .isyanlar. 2.günahlar.

meâyib (A.) [ معایب ] kusurlar, ayıplar.

mebâd (F.) [ مباد ] sakın, aman sakın, olmaya.

mebâdâ (F.) [ مبادا ] sakın, aman sakın, olmaya.

mebâdî (A.) [ مبادی ] ilkeler, prensipler.

mebâhis (A.) [ مباحث ] konular, bahisler.

mebânî (A.) [ 1 [ مبانی .temeller. 2.yapılar, binalar.

mebde’ (A.) [ 1 [ مبدأ .başlangıç noktası.

mebde-i tarih [ مبدأ تاریخ ] tarih başlangıcı.

286

mebhas (A.) [ 1 [ مبحث .bölüm, fasıl. 2.bilim.

mebhûs (A.) [ مبحوث ] bahsedilen.

mebhût (A.) [ مبهوت ] şaşkın.

meblağ (A.) [ 1 [ مبلغ .tutar. 2.para.

mebnâ (A.) [ مبنی ] bina.

mebnî (A.) [ 1 [ مبنی .dayanan. 2.bina edilmiş.

mebsût (A.) [ مبسوط ] yaygın, açık.

mebsûten (A.) [ مبسوطا ] yaygın olarak.

mebus (A.) [ 1 [ مبعوث .gönderilmiş. 2.milletvekili. 3.ölümden sonra dirilen.

mebzûl (A.) [ مبذول ] bol.

mebzûlen (A.) [ مبذولا ] bolca.

mebzûliyet (A.) [ مبذوليت ] bolluk.

mec’ûl (A.) [ مجعول ] yapay.

mecâl (A.) [ 1 [ مجال .güç, kuvvet. 2.fırsat.

mecâlis (A.) [ مجالس ] meclisler.

mecâmi (A.) [ مجامع ] toplantı yerleri.

mecânîn (A.) [ مجانين ] mecnunlar, çılgınlar.

mecbûr (A.) [ 1 [ مجبور .zorunlu. 2.zora koşulmuş.

mecbûrî (A.) [ مجبوری ] zorunlu.

mecbûriyet (A.) [ مجبوریت ] zorunluluk.

meccânen (A.) [ مجانا ] parasız olarak.

meccânî (A.) [ مجانی ] parasız.

mecd (A.) [ مجد ] ululuk.

287

mecelle (A.) [ مجله ] dergi.

mechûl (A.) [ مجهول ] bilinmeyen.

mechûlât (A.) [ مجهولات ] bilinmeyenler.

mechûliyet (A.) [ مجهوليت ] bilinmezlik.

mechûlünneseb (A.) [ مجهول النسب ] onun bunun çocuğu.

mecîd (A.) [ مجيد ] ulu.

meclis (A.) [ مجلس ] toplantı yeri.

meclisefrûz (A.-F.) [ مجلس افروز ] meclisi aydınlatan, meclisi şenlendiren.

meclûb (A.) [ 1 [ مجلوب .celbedilmiş. 2.aşık, tutkun.

mecma’ (A.) [ مجمع ] toplantı yeri.

mecmû’ (A.) [ مجموع ] toplam, tümü.

mecmûa (A.) [ 1 [ مجموعه .dergi. 2.küçük risale veya farklı kitapların bir araya

getirildiği eser.

mecmûan (A.) [ مجموعا ] toplam olarak.

mecnûn (A.) [ 1 [ مجنون .delice seven. 2.cinli. 3.Leyla’nın aşığı.

mecnûnâne (A.-F.) [ مجنونانه ] çılğınca, delicesine.

mecrâ (A.) [ 1 [ مجرا .su yatağı. 2.yol, güzergah.

mecrûh (A.) [ مجروح ] yaralı.

mecrûhîn (A.) [ مجروحين ] yaralılar.

mecûsî (A.) [ مجوسی ] ateşperest, ateşe tapan.

meczûb (A.) [ 1 [ مجذوب .cezbedilmiş. 2.Tanrı sevgisiyle cezbeye kapılan. 2.deli.

med’uv (A.) [ مدعو ] davetli.

med’uvvîn (A.) [ مدعوین ] davetliler.

288

medâfin (A.) [ مدافن ] mezarlar.

medâr (A.) [ 1 [ مدار .yörünge 2.dönence. 3.vesile, vasıta. 4.yardımcı.

medâric (A.) [ مدارج ] merdivenler.

medâris (A.) [ مدارس ] medreseler.

medd (A.) [ 1 [ مد .uzatma. 2.çekme.

meddâh (A.) [ 1 [ مداح .çok öven. 2.meddah.

meded (A.) [ مدد ] yardım, medet.

mededhâh (A.-F.) [ مددخواه ] yardım isteyen.

mededkâr (A.-F.) [ مددکار ] yardım eden, yardımcı.

mededres (A.-F.) [ مددرس ] yardıma koşan, imdada koşan.

medenî (A.) [ 1 [ مدنی .şehirli. 2.uygar. 3.görgülü. 4.Medineli.

medenîleşmek uygarlaşmak.

medeniyyet (A.) [ مدنيت ] uygarlık.

medfa (A.) [ مدفع ] top.

medfen (A.) [ مدفن ] mezar, defin yeri.

medfû (A.) [ 1 [ مدفوع .çıkarılmış. 2.dışkı. 3.para kasasından çıkmış.

medfûn (A.) [ مدفون ] gömülü, defnedilmiş.

medfûn edilmek gömülmek.

medh (A.) [ مدح ] övgü.

medhal (A.) [ 1 [ مدخل .giriş. 2.giriş yeri. 3.başlangıç. 4.dehalet.

medhaldâr (A.-F.) [ مدخلدار ] parmağı olan, müdahale etmiş olan.

medhaldar bulunmak (A.-F.-T.) parmağı olmak; müdahalesi bulunmak.

medhedilmek övülmek.

289

medhetmek övmek.

medhiye (A.) [ مدحيه ] övgü.

medhiyyât (A.) [ مدحيات ] övgüler.

medhûş (A.) [ مدهوش ] dehşete kapılmış.

medîd (A.) [ 1 [ مدید .uzun. 2.çekilmiş.

medîde (A.) [ 1 [ مدیده .uzun. 2.çekilmiş.

medîha (A.) [ مدیحه ] övgü şiiri, kaside.

medîhagû (A.-F.) [ مدیحه گو ] övgü şairi, kaside şairi.

medîne (A.) [ 1 [ مدینه .şehir. 2.Medine.

medînetünnebî (A.) [ مدینة النبی ] Medine.

medînetüsselam (A.) [ مدینة السلام ] Bağdat.

medlûl (A.) [ مدلول ] kanıt olarak gösterilen.

medresevî (A.) [ مدرسوی ] medrese ile ilgili.

medrûs (A.) [ 1 [ مدروس .eski, yırtık pırtık. 2.ders olarak verilen.

medyûn (A.) [ مدیون ] borçlu.

mefâhîm (A.) [ مفاهيم ] mefhumlar.

mefâhir (A.) [ مفاخر ] övünülecek şeyler.

mefâsıl (A.) [ مفاصل ] eklemler.

mefâtih (A.) [ مفاتيح ] anahtarlar.

mefhar (A.) [ مفخر ] övünç kaynağı.

mefhum (A.) [ مفهوم ] kavram.

mefhûm olmak anlaşılmak.

mefkûd (A.) [ 1 [ مفقود .kayıp. 2.yok olmuş.

290

mefkûd olmak 1.kaybolmak. 2.yok olmak.

mefkûre (A.) [ مفکوره ] ülkü, ideal.

mefkûrevî (A.) [ مفکوروی ] ülkü ile ilgili.

meflûc (A.) [ مفلوج ] felçli.

meflûc olmak felç olmak, kımıldayamaz hale gelmek.

meflûciyet (A.) [ 1 [ مفلوجيت .felçlilik. 2.kıpırdayamama.

mefrûş (A.) [ مفروش ] döşenmiş.

mefrûşat (A.) [ مفروشات ] döşeme.

mefrûz (A.) [ مفروز ] ayırılmış.

mefrûz (A.) [ مفروض ] farzedilmiş.

meftûh (A.) [ 1 [ مفتوح .açık. 2.fethedilmiş. 3.fethalı.

meftûn (A.) [ مفتون ] tutkun, aşık.

meftûn etmek aşık etmek.

meftûn olmak aşık olmak, tutulmak.

meftûniyet (A.) [ مفتونيت ] tutkunluk.

meger (F.) [ 1 [ مگر .meğer. 2.oysa.

meges (F.) [ مگس ] sinek.

meğâk (F.) [ 1 [ مغاک .çukur. 2.mezar.

meh (F.) [ مه ] ay.

mehâbet (A.) [ مهابت ] heybetlilik.

mehâlik (A.) [ مهالک ] tehlikeli yerler.

mehâr (F.) [ مهار ] yular, dizgin.

mehaz (A.) [ مأخذ ]] kaynak.

291

mehbil (A.) [ مهبل ] rahim yolu.

mehd (A.) [ مهد ] beşik.

mehekk (A.) [ محک ] mihenk taşı.

mehîb (A.) [ مهيب ] heybetli.

mehl (A.) [ مهل ] süre tanıma.

mehleke (A.) [ مهلکه ] tehlikeli yer.

mehlikâ (F.-A.) [ مه لقا ] ay yüzlü, güzel yüzlü.

mehpare (F.) [ 1 [ مه پاره .ay parçası. 2.güzel yüzlü.

mehpeyker (F.) [ مه پيکر ] güzel yüzlü, parlak yüzlü.

mehr (A.) [ مهر ] mehir.

mehrû (F.) [ مهرو ] ay yüzlü, güzel yüzlü.

mehtâb (F.) [ مهتاب ] mehtap, ay ışığı.

mehûz (A.) [ مأخوذ ] alınmış.

mehveş (F.) [ 1 [ مهوش .ay gibi, ay kadar güzel. 2.güzel yüzlü.

mekân (A.) [ 1 [ مکان .yer. 2.ev.

mekâre (A.) [ مکاره ] kiralık binek veya yük hayvanı.

mekâreci (A.-T.) binek veya yük hayvanı kiralayan.

mekârim (A.) [ مکارم ] cömertlikler.

mekâtîb (A.) [ مکاتيب ] mektuplar.

mekâtib (A.) [ مکاتب ] okullar.

mekâtib-i âliye [ مکاتب عاليه ] yüksekokullar.

mekâtib-i askeriye [ مکاتب عسکریه ] askerî okullar.

mekhûl (A.) [ مکحول ] sürmeli.

292

meknûn (A.) [ 1 [ مکنون .dizili. 2.gizli.

mekr (A.) [ مکر ] hile.

mekrûh (A.) [ مکروه ] iğrenç.

meks (A.) [ مکث ] duralama, duraklama.

meksur (A.) [ مکسور ] kırık.

mekşûf (A.) [ مکشوف ] keşfedilmiş.

mekteb (A.) [ 1 [ مکتب .okul. 2.ekol.

mekteb-i âlî [ مکتب عالی ] yüksekokul.

mekteb-i harbiye [ مکتب حربيه ] harp okulu.

mekteb-i i’dâdî [ مکتب اعدادی ] lise.

mekteb-i ibtidâî [ مکتب ابتدائی ] ilkokul.

mekteb-i rüşdî [ مکتب رشدی ] ortaokul.

mekteb-i sultânî [ مکتب سلطانی ] Galatasaray Lisesi.

mektep (A.) [ مکتب ] okul.

mektub (A.) [ 1 [ مکتوب .yazılı. 2.mektup.

mektûbat (A.) [ مکتوبات ] mektuplar.

mektûbî (A.) [ مکتوبی ] valilik özel kalem müdürü.

mektûm (A.) [ مکتوم ] gizli.

melabe (A.) [ ملعبه ] oyuncak.

melâbis (A.) [ ملابس ] giysiler.

melah (F.) [ ملخ ] çekirge.

melahat (A.) [ ملاحت ] yüz güzelliği.

melâhide (A.) [ ملاحده ] dinsizler, tanrıtanımazlar.

293

melâik (A.) [ ملائک ] melekler.

melâike (A.) [ ملائکه ] melekler.)

melâl (A.) [ ملال ] sıkıntı, usanma.

melalli (A.-T.) sıkıntılı.

melanet (A.) [ ملعنت ] melunluk.

melce (A.) [ ملجأ ] sığınak, sığınacak yer.

melekât (A.) [ ملکات ] yetiler.

meleke (A.) [ ملکه ] yeti.

meleksîmâ (A.) [ ملک سيما ] melek yüzlü güzel.

melekût (A.) [ ملکوت ] ruhlar alemi.

melfûfen (A.) [ ملفوفا ] ilişikte.

melhûz (A.) [ ملحوظ ] düşünülen, öngörülen.

melik (A.) [ ملک ] padişah.

mellah (A.) [ ملاح ] gemici.

melsûk (A.) [ ملصوق ] yapışık.

melûf (A.) [ مألوف ] alışık.

melun (A.) [ ملعون ] lanet olası.

memâlik (A.) [ 1 [ ممالک .ülkeler. 2.topraklar, diyarlar.

memât (A.) [ ممات ] ölüm.

memduh (A.) [ ممدوح ] övülmüş.

memer (A.) [ ممر ] geçit.

memhûr (A.) [ ممهور ] mühürlü.

memleket (A.) [ 1 [ مملکت .ülke. 2.şehir.

294

memlûk (A.) [ مملوک ] köle.

memnû (A.) [ ممنوع ] yasak.

memnûa (A.) [ ممنوعه ] yasak.

memnûiyet (A.) [ منوعيت ] yasak olma hali.

memnûn (A.) [ 1 [ ممنون .mutlu, razı. 2.sevinçli.

memnun etmek 1.mutlu edilmek, razı edilmek. 2.sevindirilmek.

memnuniyet (A.) [ ممنونيت ] memnunluk.

memûl (A.) [ مأمول ] umulan, beklenilen.

memur (A.) [ 1 [ مأمور .görevli. 2.devlet memuru.

memurîn (A.) [ مأمورین ] memurlar, görevliler.

memûriyet (A.) [ مأموریت ] memurluk.

memzuc (A.) [ ممزوج ] karışık.

men (F.) [ من ] ben.

men’ (A.) [ 1 [ منع .engel olma, alıkoyma. 2.engel olunma, alıkonulma.

3.yasaklama. 4.yasaklanma.

men’ edilmek yasaklanmak.

men’ etmek 1.engel olmak, alıkoymak. 2.yasaklamak.

men’ olunmak yasaklanmak.

menâbi’ (A.) [ منابع ] kaynaklar.

menâfi’ (A.) [ منافع ] menfaatler, çıkarlar, yararlar.

menâkıb (A.) [ مناقب ] menkıbeler, övgüye değer özellikler.

menâm (A.) [ 1 [ منام .uyku. 2.rüya.

menâre (A.) [ مناره ] minare.

295

menâsıb (A.) [ مناصب ] makamlar.

menâtık (A.) [ مناطق ] bölgeler.

menâzır (A.) [ مناظر ] manzaralar.

menâzil (A.) [ 1 [ منازل .konaklar. 2.aşamalar.

menba (A.) [ 1 [ منبع .kaynak. 2.pınar.

menfâ (A.) [ منفی ] sürgün.

menfaat (A.) [ منفعت ] çıkar, yarar.

menfaatperest (A.-F.) [ منفعت پرست ] çıkarcı.

menfâlık (A.-T.) sürgün hayatı.

menfez (A.) [ منفذ ] nüfuz etme yeri, delik, yarık, giriş veya çıkış yolu.

menfî (A.) [ 1 [ منفی .olumsuz. 2.hep olumsuz düşünen, her şeye olumsuz

yaklaşan. 3.sürgüne gönderilmiş.

menfur (A.) [ منفور ] nefret edilen.

menhî (A.) [ منهی ] yasaklanmış.

menhiyat (A.) [ منهيات ] yasaklar.

menhus (A.) [ منحوس ] uğursuz.

meni (A.) [ منی ] sperma.

menî (F.) [ منی ] benlik.

menî’ (A.) [ منيع ] aşılmaz, sarp, geçit vermez.

menkabe (A.) [ منقبه ] ünlü kişilerin yaşamlarına ilişkin ve çoğu gerçekle

bağdaşmaz öyküler.

menkûha (A.) [ منکوحه ] nikahlı hanım, eş.

menkul (A.) [ 1 [ منقول .nakledilen. 2.anlatılan, rivayet edilen.

menkûş (A.) [ منقوش ] nakışlı, işlemeli, desenli.

296

mensûb (A.) [ منصوب ] nispet edilen, ait, bağlı.

mensûbîn (A.) [ منصوبين ] mensuplar.

mensubiyet (A.) [ منصوبيت ] mensup olma, bağlı olma.

mensûc (A.) [ منسوج ] dokunmuş.

mensûcât (A.) [ 1 [ منسوجات .dokumalar. 2.dokuma sektörü.

mensûh (A.) [ منسوخ ] hükümsüz.

mensûr (A.) [ منثور ] düzyazı.

menşe (A.) [ منشا ] köken..

menşur (A.) [ 1 [ منشور .ferman. 2.prizma.

menus (A.) [ 1 [ مأنوس .alışılmış. 2.alışkın.

menût (A.) [ منوط ] bağlı.

menzil (A.) [ 1 [ منزل .konak. 2.ev. 3.bir günde gidilebilen yol.

menzil alınmak yol alınmak.

menzil almak yol almak.

menzilgâh (A.-F.) [ منزلگاه ] konak yeri.

mer’î (A.) [ مرئی ] yürürlükte, geçerli.

mera (A.) [ مرعی ] otlak.

merâkiz (A.) [ مراکز ] merkezler.

merâm (A.) [ مرام ] amaç, anlatılmak istenen şey.

merâret (A.) [ مرارت ] acılık.

merâsî (A.) [ مراثی ] ağıtlar, mersiyeler.

merâsim (A.) [ 1 [ مراسم .törenler. 2.tören.

merâtib (A.) [ مراتب ] rütbeler, mertebeler.

297

merbut (A.) [ مربوط ] bağlı.

merbûtiyet (A.) [ 1 [ مربوطيت .bağlılık. 2.düşkünlük, aşırı ilgi.

mercân (A.) [ مرجان ] mercan.

merci (A.) [ مرجع ] başvuru yeri.

merd (F.) [ 1 [ مرد .adam. 2.yiğit.

merdâne (F.) [ مردانه ] yiğitçe.

merdiven (F.) [ نردبان ] merdiven.

merdûd (A.) [ مردود ] reddedilmiş, kabul edilmemiş.

merdum (F.) [ 1 [ مردم .insan. 2.halk. 3.gözbebeği.

merdumharlık (F.-T.) insan eti yeme, yamyamlık..

merdüm (F.) [ 1 [ مردم .insan. 2.halk. 3.gözbebeği.

merdümek (F.) [ مردمک ] gözbebeği.

merdümgiriz (F.) [ مرمگریز ] insanlardan kaçan.

merdümhar (F.) [ مردم خوار ] insan yiyen, yamyam.

merdümî (F.) [ 1 [ مردمی .insanlık. 2.yiğitlik.

meremmet (A.) [ مرمت ] onarım.

meremmet etmek onarmak.

merg (F.) [ مرگ ] ölüm.

mergub (A.) [ مرغوب ] rağbet edilen, aranılan, istenilen.

merhale (A.) [ 1 [ مرحله .aşama. 2.konak, menzil.

merhamet (A.) [ مرحمت ] acıma.

merhamet etmek acımak.

merhametli (A.-T.) acıyan.

298

merhametsiz (A.-T.) acımasız.

merhem (A.) [ مرهم ] pomad, yara kremi.

merhemsâz olmak çare bulmak.

merhûm (A.) [ مرحوم ] (erkek) ölü.

merhûme (A.) [ مرحومه ] (bayan) ölü.

merhun (A.) [ 1 [ مرهون .rehinli, ipotekli. 2.zamana bağlı, bir şeye bağlı.

merih (A.) [ مریخ ] Mars.

merkad (A.) [ مرقد ] mezar.

merkeb (A.) [ 1 [ مرکب .binit. 2.eşek.

merkum (A.) [ مرقوم ] adı geçen, anılan; yazılmış.

merkûz (A.) [ مرکوز ] dikili, dikilmiş.

mermi (A.) [ مرمی ] kurşun.

mermûz (A.) [ 1 [ مرموز .gizemli. 2.rumuzlu.

merrât (A.) [ مرات ] defalar.

merre (A.) [ مره ] defa.

mersiye (A.) [ مرثيه ] ağıt, mersiye.

mertebe (A.) [ 1 [ مرتبه .derece. 2.miktar.

merzagî (A.) [ مرزغی ] bataklık.

merzüban (F.) [ 1 [ مرزبان .sınır muhafızı. 2.sınır beyi.

mesâ (A.) [ مسا ] akşam.

mesâcid (A.) [ مساجد ] mesçitler.

mesafe (A.) [ مسافه ] uzaklık.

mesâha (A.) [ مساحه ] ölçüm.

299

mesai (A.) [ مساعی ] çalışma, çalışmalar.

mesâib (A.) [ مصائب ] musibetler.

mesâil (A.) [ مسائل ] meseleler.

mesâkîn (A.) [ 1 [ مساکن .yoksullar. 2.miskinler.

mesâkin (A.) [ مساکن ] konutlar.

mesâme (A.) [ مسامه ] derideki küçük delikler.

mesârif (A.) [ مصارف ] harcamalar.

mesâvî (A.) [ مساوی ] kötülükler.

mescid (A.) [ مسجد ] mesçit.

mesdûd (A.) [ مسدود ] kapalı, set çekili, tıkalı.

mesel (A.) [ 1 [ مثل .örnek. 2.özlü söz. 3.öğretici hikaye.

meselâ (A.) [ مثلا ] örneğin.

mesele (A.) [ 1 [ مسئله .mesele, konu. 2.sorun. 3.problem.

meserrât (A.) [ مسرات ] sevinçler.

meserret (A.) [ مسرت ] sevinç.

mesh (A.) [ مسخ ] silme, sıvama.

meshetmek silmek, sıvamak.

meshûr (A.) [ مسحور ] büyülenmiş.

meshûr etmek büyülemek.

meshûr olmak büyülenmek.

mesîh (A.) [ مسيح ] İsa.

mesîhî (A.) [ مسيحی ] Hıristiyan.

mesîhiyyet (A.) [ مسيحيت ] Hıristiyanlık.

300

mesîr (A.) [ 1 [ مسير .seyir yeri. 2.güzergah.

mesîre (A.) [ مسيره ] gezinti yeri.

mesken (A.) [ مسکن ] konut.

mesken etmek yurt tutmak.

mesken ittihaz etmek (A.-T.) yurt tutmak, mesken edinmek.

meskenet (A.) [ مسکنت ] miskinlik.

meskûkât (A.) [ مسکوکات ] madenî paralar, sikkeler.

meskûn (A.) [ مسکون ] yerleşilmiş, iskan edilmiş.

meslah (A.) [ مسلخ ] mezbaha.

meslek (A.) [ 1 [ مسلک .yol, tarz. 2.sistem. 3.uğraşı, meslek.

meslûl (A.) [ مسلول ] veremli.

mesmû (A.) [ مسموع ] duyulan, işitilen.

mesmûat (A.) [ مسموعات ] duyulanlar, işitilenler.

mesmûm (A.) [ مسموم ] zehirli.

mesned (A.) [ 1 [ مسند .dayanak. 2.makam.

mesnevîhan (A.-F.) [ مثنوی خوان ] mesnevi okuyan.

mesruk (A.) [ مسروق ] çalınmış.

mesrûr (A.) [ مسرور ] sevinçli.

mesrûrane (A.-F.) [ مسرورانه ] sevinçle.

messah (A.) [ مساح ] ölçümcü.

mest (F.) [ مست ] sarhoş, mest.

mestâne (F.) [ مستانه ] sarhoşça.

mestî (F.) [ مستی ] sarhoşluk.

301

mest-i harâb (F.-A.) [ مست خراب ] körkütük sarhoş.

mest-i harâb olmak körkütük sarhoş olmak.

mestûr (A.) [ مستور ] örtülü, gizli, kapalı.

mestûr (A.) [ مسطور ] yazılı.

mesud (A.) [ 1 [ مسعود .mutlu, saadetli. 2.kutlu.

mesûdâne (A.-F.) [ مسعودانه ] mesutça, bahtiyarlıkla.

mesuliyet (A.) [ مسئوليت ] sorumluluk.

meş’al (A.) [ مشعل ] meşale.

meş’um (A.) [ مشئوم ] uğursuz, şom.

meş’ûr (A.) [ مشعور ] bilinçli, şuurlu.

meşâgil (A.) [ مشاغل ] uğraşlar.

meşâhîr (A.) [ مشاهير ] ünlüler.

meşâil (A.) [ مشاعل ] meşaleler.

meşakkat (A.) [ مشقت ] sıkıntı, güçlük.

meşakkat çekmek sıkıntı çekmek, güçlüğe katlanmak.

meşâmm (A.) [ مشام ] burun.

meşârık (A.) [ مشارق ] doğular.

meşâyih (A.) [ مشایخ ] şeyhler.

meşbû (A.) [ 1 [ مشبوع .dolu. 2.tok, doygun.

meşcer (A.) [ مشجر ] ağaçlık.

meşcere (A.) [ مشجره ] ağaçlık.

meşgale (A.) [ مشغله ] uğraşı.

meşgûliyet (A.) [ مشغوليت ] iş güç.

302

meşhed (A.) [ مشهد ] şehit düşülen yer.

meşher (A.) [ مشهر ] sergi, sergilenen yer.

meşhûd (A.) [ مشهود ] görülmüş, gözlenmiş.

meşhûd olmak görülmek, gözlenmek.

meşhûn (A.) [ مشحون ] dolu.

meşhûr (A.) [ مشهور ] ünlü, tanınmış, bilinen.

meşîhat (A.) [ 1 [ مشيخت .şeyhlik. 2.şeyhlik makamı.

meşk (A.) [ 1 [ مشق .yazı örneği. 2.temrin.

meşk (F.) [ مشک ] kırba.

meşkûk (A.) [ مشکوک ] şüphe götürür.

meşkûkiyyet (A.) [ مشکوکيت ] şüphe götürme.

meşkûr (A.) [ مشکور ] övülen, beğenilen.

meşreb (A.) [ 1 [ مشرب .yaratılış, tabiat. 2.içme yeri.

meşrebe (A.) [ مشربه ] maşrapa.

meşrû (A.) [ مشروع ] yasal.

meşrûbât (A.) [ مشروبات ] içilecek şeyler.

meşrûh (A.) [ مشروح ] açıklanmış, şerhedilmiş.

meşrûhât (A.) [ مشروحات ] açıklamalar.

meşrûiyyet (A.) [ مشروعيت ] yasallık.

meşrût (A.) [ مشروط ] koşullu.

meşrut olunmak şart koşulmak.

meşşâte (A.) [ مشاطه ] gelin süsleyen.

meşveret (A.) [ مشورت ] danışma.

303

meşveret etmek danışmak.

metâ (A.) [ متاع ] mal, eşya.

metâli (A.) [ مطالع ] doğuş yerleri.

metânet (A.) [ متانت ] dayanıklılık.

metbû (A.) [ متبوع ] uyulan, izinden gidilen, tâbi olunan.

metin (A.) [ متين ] sağlam, dayanıklı.

metn (A.) [ متن ] yazıya dökülmüş bilgi.

metremik’ab (A.) [ مترو مکعب ] metreküp.

metrûk (A.) [ متروک ] terkedilmiş.

metrûkat (A.) [ متروکات ] miras olarak bırakılanlar, geride bırakılanlar.

metrûkiyete uğramak (A.-T.) terkedilmek, metruk bırakılmak.

mev’ize (A.) [ موعظه ] öğüt.

mev’ûd (A.) [ 1 [ موعود .vaat edilmiş. 2.vadeli.

mevâd (A.) [ مواد ] maddeler.

mevârid (A.) [ موارد ] konular, hususlar, yerler.

mevc (A.) [ موج ] dalga.

mevce (A.) [ موجه ] dalga.

mevcûd (A.) [ 1 [ موجود .var. 2.hazır. 3.varlık.

mevcûdât (A.) [ موجودات ] varlıklar.

mevcûdiyet göstermek varlık göstermek.

mevcûdiyyet (A.) [ موجودیت ] var olma, varlık.

meveddet (A.) [ مودت ] sevgi.

mevhibe (A.) [ موهبه ] bağış.

304

mevhûm (A.) [ موهوم ] vehmedilmiş, asılsız, kuruntuya dayalı.

mevki (A.) [ 1 [ موقع .durum, konum. 2.yer.

mevkib (A.) [ موکب ] alay, kafile.

mevkif (A.) [ 1 [ موقف .durak. 2.istasyon.

mevki-i rüchan (A.-F.) [ موقع رجحان ] tercih mevkii.

mevkûf (A.) [ موقوف ] vakfedilmiş.

mevkufleh (A.) [ موقوف له ] vakfeden.

mevlâ (A.) [ 1 [ مولی .Tanrı. 2.efendi. 3.velî. 4.köle azat eden.

mevlid (A.) [ 1 [ مولد .doğum yeri, doğuş yeri. 2.mevlüt.

mevsuk (A.) [ موثوق ] güvenilir, belgeye dayanan.

mevsûkiyet (A.) [ موثوقيت ] güvenilirlik, belgeye dayanma.

mevsûm (A.) [ موسوم ] adlandırılmış.

mevt (A.) [ موت ] ölüm.

mevtâ (A.) [ موتا ] ölüler.

mevtâî (A.) [ موتائی ] ölümcül.

mevtın (A.) [ موطن ] yurt.

mevzi (A.) [ موضع ] yer.

mevzi’î (A.) [ موضعی ] yerel.

mevzû (A.) [ موضوع ] konu.

mevzu-i bahis (A.-F.) [ موضوع بحث ] sözkonusu.

mevzun (A.) [ 1 [ موزون .biçimli, düzgün. 2.vezinli.

mey (F.) [ 1 [ می .şarap. 2.içki.

meyânında (F.-T.) arasında.

305

meydân (A.) [ ميدان ] alan.

meygûn (F.) [ ميگون ] şarap rengi.

meyhâne (F.) [ ميخانه ] şarap içilen yer, içkievi.

meyhâr (F.) [ ميخوار ] içkici.

meyil (A.) [ ميل ] istek, eğilim.

meyil vermek eğilim göstermek.

meykede (F.) [ ميکده ] meyhane.

meyl (A.) [ 1 [ ميل .eğim. 2.eğilim, istek. 3.yatkınlık.

meyl etmek (A.-T.) eğilmek.

meymene (A.) [ ميمنه ] sağ kanat.

meymûn (A.) [ ميمون ] uğurlu.

meysere (A.) [ ميسره ] sol kanat.

meyt (A.) [ ميت ] ölü.

meyus (A.) [ مأیوس ] umutsuz, üzgün.

meyvedâr (F.) [ ميوه دار ] meşveli.

meyyâl (A.) [ 1 [ ميال .eğimli. 2.eğilimli.

meyyit (A.) [ ميت ] ölü.

mezâhib (A.) [ مذاهب ] mezhepler.

mezâlim (A.) [ مظالم ] zulümlerr.

mezâmin (A.) [ 1 [ مضامن .kavramlar. 2.incelikler. 3.semboller.

mezargâh (A.-F.) [ مزارگاه ] mezar yeri.

mezâri (A.) [ مزارع ] tarlalar.

mezâyâ (A.) [ مزایا ] meziyetler, üstünlükler.

306

mezbele (A.) [ مزبله ] çöplük, döküntü alanı.

mezbuh (A.) [ مذبوح ] boğazlanmış.

mezbûr (A.) [ مزبور ] anılan, belirtilen.

mezc (A.) [ مزج ] karıştırma.

mezcetmek (A.-T.) karıştırmak.

mezellet (A.) [ مذلت ] düşkünlük.

mezheb (A.) [ 1 [ مذهب .yol. 2.mezhep. 3.ekol.

mezîd etmek (A.-T.) arttırmak, çoğaltmak.

meziyyât (A.) [ مزیات ] meziyetler, üstünlükler.

meziyyet (A.) [ مزیت ] üstünlük.

mezkûr (A.) [ مذکور ] zikredilen, belirtilen, adı geçen.

mezmûm (A.) [ مذموم ] kötülenmiş, ayıplanmış.

mezra (A.) [ مزرع ] tarla.

mezra’a (A.) [ مزرعه ] tarla.

mezrû (A.) [ مزروع ] ekili.

mezun (A.) [ 1 [ مأذون .izinli. 2.diplomalı.

mezunen (A.) [ مأذونا ] izin alarak, izinli olarak.

mıkraz (A.) [ مقراض ] makas.

mıntaka (A.) [ 1 [ منطقه .bölge, mıntıka. 2.iklim kuşağı.

mısbah (A.) [ مصباح ] kandil.

mısdak (A.) [ مصداق ] ölçüt, kriter.

mısra (A.) [ مصراع ] dize.

mıtrak (A.) [ 1 [ مطرق .değnek. 2.tokmak. 3.çekiç.

307

mızrab (A.) [ مضرب ] mızrap.

mızrak (A.) [ مزراق ] kargı.

miâd (A.) [ ميعاد ] buluşma yeri.

micmer (A.) [ مجمر ] buhurdan.

midevî (A.) [ معدوی ] mideyi yormayan.

midhat (A.) [ مدحت ] övgü.

mie (A.) [ مائه ] yüz.

miftah (A.) [ مفتاح ] anahtar.

miğfer (A.) [ مغفر ] tulga.

mîh (F.) [ ميخ ] çivi.

mihekk (A.) [ محک ] mihenk taşı.

mihen (A.) [ محن ] sıkıntılar.

mihmân (F.) [ مهمان ] konuk.

mihmannevaz (F.) [ مهمان نواز ] misafirsever.

mihmannevazlık (F.-T.) misavirseverlik.

mihmannüvaz (F.) [ مهمان نواز ] misafirsever.

mihmânserâ (F.) [ مهمان سرا ] misafirhane.

mihnet (A.) [ محنت ] sıkıntı, acı, dert.

mihr (F.) [ 1 [ مهر .sevgi. 2.güneş.

mihrak (A.) [ محراق ] odak.

mihrbân (F.) [ مهربان ] sevgi dolu, şefkatli.

mihter (F.) [ 1 [ مهتر .daha büyük. 2.büyük insan.

mihver (A.) [ محور ] eksen.

308

mik’ab (A.) [ مکعب ] küp.

mîkat (A.) [ 1 [ ميقات .buluşma yeri. 2.buluşma zamanı.

mikdar (A.) [ 1 [ مقدار .miktar. 2.değer. 3.derece.

mikraz (A.) [ مقراض ] makas.

mikyas (A.) [ مقياس ] ölçek, ölçü.

mil (A.) [ 1 [ ميل .şiş. 2.yol işareti.

mîlâd (A.) [ ميلاد ] doğum günü.

milel (A.) [ 1 [ ملل .milletler. 2.dinler.

milhafe (A.) [ ملحفه ] yorgan.

milk (A.) [ ملک ] mülk.

millet (A.) [ 1 [ ملت .din. 2.ulus.

millî (A.) [ ملی ] ulusal.

milliyetperver (A.-F.) [ مایت پرور ] milliyetçi, nasyonalist.

milliyetperverlik (A.-F.-T.) milliyetçilik, nasyonalizm.

milliyye (A.) [ مليه ] ulusal.

mîna (F.) [ مينا ] mine.

minba’d (A.) [ من بعد ] bundan sonra.

minelkadim (A.) [ من القدیم ] eskiden beri.

minen (A.) [ منن ] minnetler.

minkale (A.) [ منقله ] iletki.

minkar (A.) [ منقار ] gaga.

minkaş (A.) [ منقاش ] cımbız.

minnetdâr (A.-F.) [ منتدار ] minnet altında kalan.

309

minşâr (A.) [ منشار ] bıçkı.

minvâl (A.) [ منوال ] tarz, yol.

mir’ât (A.) [ مرآت ] ayna.

mirâc (A.) [ معراج ] miraç, göğe ağma.

mîrahur (A.-F.) [ ميرآخور ] imrahor.

miralay (F.-T.) [ ميرآلای ] albay.

mirâren (A.) [ مرارا ] defalarca, birçok kez.

mirashâr (A.-F.) [ ميراث خوار ] mirasyedi.

mirliva (F.-A.) [ ميرلوا ] tuğgeneral.

mirsâd (A.) [ مرصاد ] gözlemevi, gözlem yeri.

mirvaha (A.) [ مروحه ] yelpaze.

mirza (F.) [ ميرزا ] beyzade.

mîsak (A.) [ ميثاق ] sözleşme.

misal (A.) [ ] örnek.

misal almak örnek almak.

misâli (A.-T.) gibi.

misillü (A.-T.) gibi.

miskin (A.) [ 1 [ مسکين .zavallı, uyuşuk. 2.cüzzamlı.

miskîn (F.) [ مسکين ] misk sürülmüş, miskli.

misl (A.) [ 1 [ مثل .gibi. 2.kat.

mîşîn (F.) [ ميشين ] meşin.

mithara (A.) [ مطهره ] matara.

mîvedar (F.) [ ميوه دار ] meyvalı.

310

miyâh (A.) [ مياه ] sular.

miyân (F.) [ 1 [ ميان .orta. 2.bel. 3.ara.

miyâr (A.) [ معيار ] ölçü.

mizâc (A.) [ مزاج ] huy, tabiat, mizaç.

mîzan (A.) [ 1 [ ميزان .terazi. 2.ölçü. 3.terazi burcu. 4.mahşer günü, kıyamet

günü.

mû (F.) [ مو ] kıl.

muhafazakâr (A.-F.) [ محافظه کار ] tutucu.

mu‘arrif (A.) [ 1 [ معرف .tanıtan, sunan, bildiren. 2.hayır sahiplerinin adlarını

okuyan müezzin.

mu’cizât (A.) [ معجزات ] mucizeler.

mu’cizegû (A.-F.) [ 1 [ معجزه گو .mucizeler anlatan. 2.mucize gibi söyleyen.

mu’tâ (A.) [ 1 [ معطی .veri. 2.verilen, verilmiş.

mu’tâd (A.) [ معتاد ] alışılmış.

mu’tâde (A.) [ معتاده ] alışılmış.

mu’tiyat (A.) [ معطيات ] veri.

muabbir (A.) [ معبر ] rüya yorumcusu.

muaccel (A.) [ 1 [ معجل .peşin. 2.acele edilmiş.

muaddil (A.) [ معدل ] denk.

muâdele (A.) [ معادله ] denklem.

muâdelet (A.) [ معادلت ] denklik.

muâdil (A.) [ معادل ] denk, eşdeğer.

muâfiyet (A.) [ 1 [ معافيت .muaf tutulma. 2.bağışıklık.

muâhede (A.) [ معاهده ] ahitleşme, antlaşma.

311

muâhede yapmak antlaşma yapmak.

muâhedenâme (A.-F.) [ معاهده نامه ] antlaşma metni.

muâheze (A.) [ مؤاخذه ] çıkışma, azarlama, paylama.

muahhar (A.) [ مؤخر ] sonraki, daha sonraki, geç.

muakkib (A.) [ معقب ] takip eden, izleyen.

mualla (A.) [ معلی ] yüce, yüksek.

muallak (A.) [ معلق ] asılı, havada.

muallakiyet (A.) [ معلقيت ] havada kalma, asılı kalma, hükümsüz olma.

muallim (A.) [ معلم ] öğretmen.

muallimât (A.) [ معلمات ] bayan öğretmenler.

muallime (A.) [ معلمه ] bayan öğretmen.

muallimîn (A.) [ معلمين ] öğretmenler.

muamelat (A.) [ معاملات ] işlemler.

muamele (A.) [ 1 [ معامله .işlem. 2.davranış.

muamma (A.) [ معما ] bilmece.

muanber (A.) [ معنبر ] hoş kokulu, amberli.

muânid (A.) [ معاند ] inatçı.

muannid (A.) [ معند ] inatçı.

muâraza (A.) [ معارضه ] çatışkı.

muârız (A.) [ معارض ] karşıt, itirazcı.

muarrâ (A.) [ معری ] arınmış.

muâsır (A.) [ معاصر ] çağdaş.

muasırlaşmak çağdaşlaşmak.

312

muâşaka (A.) [ معاشقه ] sevişme.

muâvaza (A.) [ معاوضه ] değiştokuş.

muavenet (A.) [ معاونت ] yardım.

muavenet etmek yardım etmek.

muavin (A.) [ معاون ] yardımcı.

muayede (A.) [ معایده ] bayramlaşma.

muayyen (A.) [ معين ] belirli.

muazzam (A.) [ معظم ] azametli, ulu.

muazzeb (A.) [ معذب ] acı çeken, azap çeken.

muazzez (A.) [ معزز ] değerli, aziz.

mubassır (A.) [ مبصر ] okul düzenini sağlayan görevli.

mûcez (A.) [ موجز ] derli toplu, özlü.

mûcib (A.) [ 1 [ موجب .gereken. 2.sebep.

mûcib olmak sebep olmak.

mûcid (A.) [ موجد ] icat eden, mucit.

mudhike (A.) [ مضحکه ] gülünç.

mufassalan (A.) [ مفصلا ] ayrıntılı olarak.

mugâlata (A.) [ مغالطه ] yanıltmaca.

mugannî (A.) [ مغنی ] şarkıcı.

muganniye (A.) [ مغنيه ] bayan şarkıcı.

mugâyeret (A.) [ مغایرت ] zıtlık, aykırılık.

mugayir (A.) [ مغایر ] aykırı, zıt.

mugîlân (A.>F.) [ مغيلان ] deve dikeni.

313

muğber (A.) [ مغبر ] kırgın, gücenik.

muğber olmak kırılmak, gücenmek.

muğfil (A.) [ مغفل ] aldatan, aldatıcı.

muğlak (A.) [ مغلق ] karmaşık, çapraşık.

muğlakiyet (A.) [ مغلقيت ] karmaşıklık, çapraşıklık.

muhabbet (A.) [ محبت ] sevgi.

muhabere (A.) [ مخابره ] haberleşme.

muhabir (A.) [ مخابر ] haberci.

muhâceret (A.) [ مهاجرت ] göç.

muhacim (A.) [ 1 [ مهاجم .saldıran. 2.saldırgan.

muhacir (A.) [ مهاجر ] göçmen.

muhaddir (A.) [ مخدر ] uyuşturucu.

muhaddis (A.) [ محدث ] hadis bilgini.

muhafaza (A.) [ محافظه ] koruma.

muhafaza etmek korumak, saklamak.

muhafaza olunmak korunmak, saklanmak.

muhafazakâr (A.-F.) [ محافظه کار ] tutucu.

muhafazakârlık (A.-F.-T.) tutuculuk.

muhaffef (A.) [ مخفف ] hafifletilmiş.

muhaffif (A.) [ مخفف ] hafifletici.

muhâfız (A.) [ محافظ ] koruyucu.

muhâkemat (A.) [ 1 [ محاکمات .hüküm yürütmeler. 2.yargılamalar.

muhakeme (A.) [ 1 [ محاکمه .hüküm yürütme. 2.yargılama.

314

muhakkak (A.) [ 1 [ محقق .doğru. 2.kesin. 3.mutlaka.

muhakkık (A.) [ محقق ] araştırmacı, tahkik edici.

muhâl (A.) [ محال ] imkansız.

muhalefet (A.) [ مخالفت ] karşı düşüncede olma.

muhallil (A.) [ محلل ] hülleci.

muhammen (A.) [ مخمن ] tahmin edilen.

muhammer (A.) [ مخمر ] mayalı.

muhammes (A.) [ 1 [ مخمس .beşli. 2.beşgen. 3.beş dizeli şiir.

muhannens (A.) [ مخنث ] kalleş.

muhannet (A.) [ محنط ] kalleş.

muhannetlik etmek kalleşlik etmek, edilik etmek.

muharebat (A.) [ محاربات ] harpler, muharebeler.

muharebe (A.) [ محاربه ] harbetme, savaş.

muharib (A.) [ محارب ] savaşçı.

muharremât (A.) [ محرمات ] dinî yasaklar.

muharrer (A.) [ محرر ] yazılı.

muharrib (A.) [ مخرب ] tahrip edici, yıkıcı.

muharrik (A.) [ محرق ] yakıcı.

muharrir (A.) [ محرر ] yazar.

muhasara (A.) [ محاصره ] sarma, kuşatma.

muhasara etmek sarmak, kuşatmak.

muhasib (A.) [ محاسب ] muhasebeci.

muhassala (A.) [ محصله ] sonuç.

315

muhassas (A.) [ مخصص ] tahsis edilmiş, özgü.

muhât (A.) [ محاط ] çevrili, kuşatılmış.

muhatara (A.) [ 1 [ مخاطره .tehlike. 2.zarar, ziyan.

muhavere (A.) [ محاوره ] konuşma.

muhayyel (A.) [ مخيل ] hayal edilen.

muhayyile (A.) [ مخيله ] hayal gücü.

muhayyirülukûl (A.) [ محيرالعقول ] akıllara durgunluk veren.

muhbir (A.) [ مخبر ] haber veren, haberci.

muhık (A.) [ محق ] haklı.

muhib (A.) [ محب ] seven.

mûhiş (A.) [ موحش ] korkunç, korkutucu.

muhit (A.) [ 1 [ محيط .çevre. 2.saran, kuşatan.

muhtâc (A.) [ 1 [ محتاج .ihtiyaç sahibi. 2.yoksul.

muhtariyet (A.) [ مختاریت ] özerklik.

muhtasar (A.) [ مختصر ] kısa, özlü.

muhtasaran (A.) [ مختصرا ] kısaca.

muhtekir (A.) [ محتکر ] vurguncu.

muhtelefünfîh (A.) [ مختلف فيه ] ihtilaflı.

muhtelif (A.) [ مختلف ] türlü.

muhtelit (A.) [ مختلط ] karışık.

muhterem (A.) [ محترم ] saygın, saygıdeğer.

muhterik olmak yanmak.

muhteriz (A.) [ محترز ] kaçınan, uzak duran.

316

muhteşem (A.) [ محتشم ] görkemli, ihtişamlı.

muhteva (A.) [ محتوا ] içerik.

muhtevî (A.) [ محتوی ] içeren, içine alan.

muhtevî olmak içermek, içine almak.

muhteviyat (A.) [ محتویات ] içindekiler.

muhyî (A.) [ محيی ] hayat veren.

mukâbil (A.) [ 1 [ مقابل .karşılığında. 2.karşılık.

mukaddem (A.) [ 1 [ مقدم .önde. 2.önce, önceki.

mukaddemâ (A.) [ مقدما ] önceden.

mukadderat (A.) [ مقدرات ] yazgı.

mukaddes (A.) [ مقدس ] kutsal.

mukaddesat (A.) [ مقدسات ] kutsal değerler.

mukaddime (A.) [ 1 [ مقدمه .giriş. 2.önsöz.

mukallid (A.) [ مقلد ] taklitçi.

mukanna (A.) [ مقنع ] peçeli.

mukannin (A.) [ مقنن ] yasa koyucu.

mukarreb (A.) [ مقرب ] yakın.

mukarrer (A.) [ 1 [ مقرر .kararlaştırılmış. 2.kesin.

mukarrerat (A.) [ مقررات ] kararlar.

mukassır (A.) [ مقصر ] kusurlu.

mukattar (A.) [ مقطر ] damıtılmış.

mukavelat (A.) [ مقاولات ] sözleşmeler.

mukavele (A.) [ مقاوله ] sözleşme.

317

mukavelename (A.-F.) [ مقاوله نامه ] sözleşme metni.)

mukavemet (A.) [ مقاومت ] karşı koyma, direnme.

mukavemet etmek karşı koymak, direnmek.

mukavim (A.) [ مقاوم ] karşı koyan, direnen, dirençli.

mukavvî (A.) [ مقوی ] güç veren.

mukâyese (A.) [ مقایسه ] kıyaslama, karşılaştırma.

mukayyed (A.) [ 1 [ مقيد .bağlı, zincire vurulmuş. 2.kayıtlı.

mukayyi (A.) [ مقيیء ] kusturucu.

mukırr (A.) [ مقر ] itirafçı.

mukîm (A.) [ مقيم ] oturan, yerleşik.

mukni (A.) [ مقنع ] ikna edici.

muktebes (A.) [ مقتبس ] alıntı yapılmış.

muktedâ (A.) [ مقتدا ] uyulan.

muktedî (A.) [ مقتدی ] uyan.

muktedî olmak uymak.

muktedir (A.) [ مقتدر ] güçlü, iktidarlı.

muktesid (A.) [ مقتصد ] tutumlu, iktisatlı.)

muktezî (A.) [ مقتضی ] gereken.

mûmâileyh (A.) [ مومی اليه ] anılan, adı geçen.

mûmâileyhim (A.) [ مومی اليهم ] adı geçenler.

mumza (A.) [ ممضی ] imzalı, imzalanmış.

munfasıl (A.) [ منفصل ] ayrı.

munis (A.) [ مونس ] cana yakın, alışılmış.

318

munkalib (A.) [ منقلب ] değişen, dönüşen.

munkalib olmak değişmek, dönüşmek.

munkarız (A.) [ منقرض ] yıkılan, çöken, sönen.

munkarız olmak yıkılmak, çökmek, sönmek.

munsarif (A.) [ منصرف ] vazgeçen.

munsarif olmak vazgeçmek.

munsif (A.) [ منصف ] insaflı.

muntabık (A.) [ منطبق ] uygun, uyumlu.

muntazam (A.) [ منتظم ] düzenli, düzgün, intizamlı.

muntazaman (A.) [ منتظما ] düzenli olarak.

muntazır (A.) [ منتظر ] bekleyen.

munzam (A.) [ منضم ] ek.

mûr (F.) [ مور ] karınca.

murabba (A.) [ 1 [ مربع .dörtgen. 2.kare.

murabbauşşekl (A.) [ مربع الشکل ] dörtgen şeklinde, kare şeklinde.

murâd (A) [ مراد ] istek, arzu.

murâfaa (A.) [ مرافعه ] duruşma.

murahhas (A.) [ مرخص ] delege.

murakabe (A.) [ 1 [ مراقبه .denetim. 2.kendi iç dünyasına dalma.

murakıb (A.) [ مراقب ] denetçi.

murakka (A.) [ مرقع ] yamalı.

murassa (A.) [ مرصع ] değerli taşlarla süslenmiş.

murg (F.) [ مرغ ] kuş.

319

murûr etmek geçmek.

murzia (A.) [ مرضعه ] sütanne.

musâb (A.) [ مصاب ] yakalanmış, tutulmuş, uğramış.

musâb olmak yakalanmak, tutulmak.

musadif (A.) [ مصادف ] rastlayan.

musâfaha (A.) [ مصافحه ] tokalaşma.

musâfaha etmek tokalaşmak, el sıkışmak.

musahabe (A.) [ مصاحبه ] konuşma, sohbet etme.

musahhah (A.) [ مصحح ] düzeltilmiş.

musahib (A.) [ 1 [ مصاحب .arkadaş, sohbet arkadaşı. 2.padişahın özel işlerine

bakan.

musalaha (A.) [ مصالحه ] barış.

musanna 1.gösterişli. 2.usta elinden çıkmış.

musannif (A.) [ مصنف ] yazar, kitap yazarı.

musarra (A.) [ مصرع ] iki mısraı birbiriyle kafiyelendirilmiş beyit.

musattah (A.) [ مسطح ] düz.

musavver (A.) [ 1 [ مصور .resimli. 2.tasvir edilmiş.

musavvir (A.) [ مصور ] ressam.

mushaf (A.) [ مصحف ] Kur’ân.

musîbet (A.) [ 1 [ مصيبت .bela. 2.şirret, uğursuz.

mûsikîşinas (A.-F.) [ موسيقی شناس ] müzisyen.

musir (A.) [ مصر ] ısrarcı, ısrar eden.

musirrane (A.-F.) [ مصرانه ] ısrarla, ısrar ederek.

320

mustakim (A.) [ مستقيم ] doğru, düz, dosdoğru.

mûş (F.) [ موش ] fare.

muşamma (A.) [ مشمع ] muşamba.

mûşikâfâne (F.) [ موشکافانه ] kılı kırk yararak.

muşt (F.) [ 1 [ مشت .yumruk. 2.avuç.

muta’assıb (A.) [ متعصب ] taassup gösteren, aşırı tutucu, yobaz.

mutabık (A.) [ مطابق ] uyan, uyumlu.

mutâlebât (A.) [ مطالبات ] istekler.

mutâlebe (A.) [ 1 [ مطالبه .istek. 2.isteme, talep.

mutâlebe etmek istemek, talep etmek.

mutantan (A.) [ 1 [ مطنطن .tantanalı. 2.gösterişli.

mutarriden (A.) [ مطردا ] biteviye.

mutasarrıf (A.) [ متصرف ] sancak beyi.

mutasavvıfâne (A.-F.) [ متصوفانه ] sûfice.

mutâva’at (A.) [ مطاوعت ] baş eğme, boyun eğme, itaat.

mutavattın (A.) [ متوطن ] yurt tutmuş.

mutayebe (A.) [ مطایبه ] şakalaşma, birbirine fıkra anlatma.

mutazammin (A.) [ متضمن ] içeren.

mutazarrır (A.) [ متضرر ] zarar gören.

mutazarrır olmak zarar görmek.

muteber (A.) [ 1 [ معتبر .itibarlı. 2.geçerli.

mutedil (A.) [ 1 [ معتدل .ylıman. 2.mülayim, hoşgörülü.

mutekid (A.) [ معتقد ] inanan, inancında olan.

321

mutemed (A.) [ معتمد ] güvenilir.

mutî (A.) [ مطيع ] itaat eden, boyun eğen.

mutî olmak itaat etmek, boyun eğmek.

mutlak (A.) [ مطلق ] kesin.

mutlaka (A.) [ مطلقا ] kesinlikle, zorunlu olarak, kayıtsız şartsız.

mutrib (A.) [ 1 [ مطرب .çalgıcı. 2.şarkıcı.

muttasıl (A.) [ متصل ] sürekli, durmadan.

muvacehe (A.) [ مواجهه ] karşı, yüzyüze.

muvaffak (A.) [ موفق ] başarılı.

muvaffak olmak başarmak, başarılı olmak.

muvaffakiyet (A.) [ موفقيت ] başarı.

muvaffakiyet ihraz etmek başarı göstermek.

muvafık gelmek uygun olmak.

muvahhiş (A.) [ موحش ] korkutucu.

muvakkar (A.) [ موقر ] ağırbaşlı.

muvakkat (A.) [ موقت ] geçici.

muvakkaten (A.) [ موقتا ] geçici olarak.

muvâsalat (A.) [ مواصلات ] varma, ulaşma.

muvâsalat etmek ulaşmak, varmak.

muvâzaten (A.) [ موازاتا ] paralel olarak.

muvazene (A.) [ موازنه ] denge.

muvazene-i umûmiye kanunu bütçe kanunu.

muvazenesiz (A.-T.) dengesiz.

322

muvazi (A.) [ موازی ] paralel.

muvazzaf (A.) [ موظف ] görevli.

muzaffer olmak zafer kazanmak.

muzafferiyet (A.) [ مظفریت ] zafer kazanma.

muzdarip (A.) [ مضطرب ] ızdıraplı, acı çeken.

muzdarip etmek ızdırap vermek, üzmek.

muzır (A.) [ مضر ] zararlı, muzur.

muzlim (A.) [ مظلم ] karanlık.

muztarib (A.) [ مضطرب ] acı çeken, ızdıraplı.

mübadele (A.) [ مبادله ] değiştokuş, alışveriş.

mübahesat (A.) [ مباحثات ] tartışmalar.

mübahese (A.) [ مباحثه ] tartışma.

mübahese olunmak tartışılmak.

mübalağa (A.) [ 1 [ مبالغه .abartma. 2.abartı.

mübalağa edilmek abartılmak.

mübalağa etmek abartmak.

mübarek (A.) [ مبارک ] kutlu, bereketli.

mübareze (A.) [ 1 [ مبارزه .uğraşı, mücadele. 2.savaş.

mübareze etmek mücadele etmek.

mübaşeret olunmak girişilmek, işe başlanmak.

mübâyaa (A.) [ مبایعه ] satın alma.

mübâyaa edilmek alınmak, satın alınmak.

mübâyaa etmek almak, satın almak.

323

mübdi (A.) [ مبدع ] yenilik getiren, yeni bir şey bulan.

mübeşşir (A.) [ مبشر ] müjdeci, müjdeleyen.

mübhem (A.) [ مبهم ] belirsiz.

mübin (A.) [ مبين ] açıklayan, açıklayıcı.

mübrem (A.) [ مبرم ] kaçınılmaz, zorunlu.

mübremleşmek kaçınılmaz bir hal almak.

mübtedi (A.) [ 1 [ مبتدی .başlayan. 2.ilkokula başlayan öğrenci.

mübtela (A.) [ مبتلا ] uğramış, tutulmuş, yakalanmış.

mübtela olmak uğramak, tutulmak, yakalanmak.

mübtenî (A.) [ مبتنی ] dayanan.

mübtezel (A.) [ 1 [ مبتذل .ele ayağa düşmüş. 2.orta malı. 3.çok bulunan.

mücadele (A.) [ مجادله ] savaşım.

mücavir (A.) [ مجاور ] komşu.

mücazat (A.) [ 1 [ مجازات .cezalandırma. 2.karşılık verme.

mücbir (A.) [ مجبر ] zorlayıcı.

müceddid (A.) [ مجدد ] yenilikçi.

mücehhez (A.) [ مجهز ] donanmış.

mücellâ (A.) [ مجلا ] cilalı.

mücellid (A.) [ مجلد ] ciltçi.

mücerreb (A.) [ مجرب ] deneyimli.

mücerred (A.) [ 1 [ مجرد .bekar. 2.soyut.

mücmelen (A.) [ مجملا ] özetle.

mücrim (A.) [ مجرم ] suçlu.

324

müctemi’ (A.) [ مجتمع ] derli toplu.

müdafaa (A.) [ مدافعه ] savunma.

müdahale (A.) [ مداخله ] karışma.

müdahene (A.) [ مداهنه ] yağcılık, yardakçılık.

müdavim (A.) [ مداوم ] devam eden.

müddeî (A.) [ 1 [ مدعی .davacı. 2.inatçı.

müddet (A.) [ مدت ] süre.

müddet-i muvakkata [ مدت موقته ] geçici süre.

müddet-i tahsiliye [ مدت تحصيليه ] öğrenim süresi.

müdevver (A.) [ مدور ] yuvarlak.

müdhiş (A.) [ مدهش ] dehşet verici.

müdhişe (A.) [ مدهشه ] dehşet verici.

müdrik (A.) [ مدرک ] idrak eden.

müdrik olmak idrak etmek.

müebbeden (A.) [ مؤبدا ] ömür boyu.

müellefat (A.) [ مؤلفات ] telif edilmiş yapıtlar.

müellif (A.) [ مؤلف ] yazar.

müesses (A.) [ مؤسس ] kurulu, kurulmuş.

müessesat (A.) [ مؤسسات ] kurumlar, kuruluşlar, müesseseler.

müessese (A.) [ مؤسسه ] kurum, kuruluş.

müessif (A.) [ مؤسف ] üzücü.

müessir (A.) [ 1[ مؤثر .etkileyici, etkili.

müessiriyet (A.) [ مؤثریت ] etkileme gücü.

325

müessis (A.) [ مؤسس ] kurucu.

müeyyide (A.) [ مؤیده ] yaptırım.

müfekkire (A.) [ مفکره ] düşünme gücü.

müfid (A.) [ مفيد ] yararlı.

müflis (A.) [ 1 [ مفلس .iflas etmiş. 2.sefil.

müfreze (A.) [ مفرزه ] askerî birlik.

müfrit (A.) [ مفرط ] aşırı.

müfsid (A.) [ مفسد ] bozucu.

müftehir (A.) [ مفتخر ] iftihar eden.

müftekir (A.) [ 1 [ مفتقر .yoksul. 2.bağlı, muhtaç.

müfteri (A.) [ مفتری ] iftiracı.

müheyya (A.) [ مهيا ] hazır.

müheyyic (A.) [ مهيج ] heyecan verici.

mühim (A.) [ مهم ] önemli.

mühimmat (A.) [ مهمات ] savaş malzemesi.

mühimme (A.) [ مهمه ] önemli.

mühlet (A.) [ مهلت ] tanınmış süre.

mühlet vermek süre tanımak.

mühlik (A.) [ مهلک ] öldürücü.

mühr (F.) [ مهر ] mühür.

mühtedî (A.) [ مهتدی ] islam dinini kabul etmiş.

mühtez (A.) [ مهتز ] titrek.

mühürdar (F.) [ مهردار ] özel kalem müdürü.

326

müje (F.) [ مژه ] kirpik.

müjgan (F.) [ 1 [ مژگان . kirpik. 2.kirpikler.

mükâfat (A.) [ مکافات ] ödül.

mükâleme (A.) [ مکالمه ] konuşma.

mükâtebe (A.) [ مکاتبه ] yazışma.

mükedder (A.) [ مکدر ] kederli.

mükemmelen (A.) [ مکملا ] tam olarak, mükemmel olarak.

mükemmeliyet (A.) [ مکمليت ] mükemmellik.

mükerrer (A.) [ مکرر ] tekrarlanmış, yinelenmiş.

mükerreren (A.) [ مکررا ] tekrar tekrar.

mükeyyif (A.) [ مکيف ] keyif verici.

mükteseb (A.) [ مکتسب ] kazanılmış.

müktesebat (A.) [ مکتسبات ] bilgi birikimi.

müktesebe (A.) [ مکتسبه ] kazanılmış.

mülakat (A.) [ 1 [ ملاقات .buluşma. 2.görüşme.

mülâki olmak 1.karşılaşmak. 2.görüşmek.

mülayim (A.) [ ملایم ] yumuşak.

mülazemet etmek 1.devam etmek. 2.staj yapmak. 3.bir işle ilgilenmek.

mülazım (A.) [ ملازم ] teğmen.

mülazım-ı evvel [ ملازم اول ] üsteğmen.

mülazım-ı sâni [ ملازم ثانی ] teğmen.

mülevven (A.) [ ملون ] rengarenk.

mülevves (A.) [ ملوث ] kirli.

327

mülga (A.) [ ملغا ] kaldırılmış.

mülhakat (A.) [ 1 [ ملحقات .ekler. 2.bir yere bağlı olan başka yerler.

mülk (A.) [ 1 [ ملک .yurt. 2.kazanç getiren taşınmaz.

mülteci (A.) [ ملتجی ] sığınmacı.

mültefit (A.) [ ملتفت ] iltifat eden, güleryüzlü.

mülûk (A.) [ ملوک ] melikler.

mümane’et (A.) [ ممانعت ] engelleme.

mümaselet (A.) [ مماثلت ] benzerlik.

mümasil (A.) [ مماثل ] benzer, andıran.

mümasil olmak berbirine benzemek.

mümâşat (A.) [ مماشات ] uysallık, suyuna gitme, alttan alma.

mümessil (A.) [ 1 [ ممثل .temsilci. 2.sınıf temsilcisi.

mümeyyiz (A.) [ 1 [ مميز .katip. 2.sınava giren öğretmen.

mümeyyize (A.) [ مميزه ] tırnak işareti.

mümin (A.) [ مؤمن ] inanan, iman eden.

müminîn (A.) [ مؤمنين ] inananlar, iman edenler.

mümkin (A.) [ ممکن ] mümkün.

mümsik (A.) [ ممسک ] elisıkı.

mümtaz (A.) [ ممتاز ] seçkin.

mümtehin (A.) [ ممتحن ] sınav yapan, sınayan.

mümteni (A.) [ ممتنع ] imkansız.

mümzâ (A.) [ ممضی ] imzalı, imzalanmış.

mün’adim olmak yok olmak.

328

mün’akid (A.) [ منعقد ] yapılmış, imzalanmış, kabul edilmiş.

mün’akis (A.) [ منعکس ] yansıtan.

mün’im (A.) [ 1 [ منعم .Tanrı. 2.velînimet.

münâcat (A.) [ مناجات ] Tanrı’ya yakarma.

münâdi (A.) [ 1 [ منادی .müezzin. 2.tellal, çığırtkan.

münafık (A.) [ منافق ] ikiyüzlü, nifak sokucu.

münâkalat (A.) [ مناقلات ] taşımacılık.

münâkasa (A.) [ مناقصه ] açık eksiltme.

münâkaşa [ 1 [ مناقشه .tartışma. 2.irdeleme.

münâkız olmak (A.-T.) çelişmek.

münakkaş (A.) [ منقش ] nakışlı, işlemeli, desenli.

münasebat (A.) [ مناسبات ] münasebetler.

münatif (A.) [ منعطف ] çevrilmiş,yönelik.

münatif olmak çevrilmek.

münâvebeten (A.) [ مناوبة ] dönüşümlü olaram.

münaza’ât (A.) [ منازعات ] çatışmalar, çekişmeler.

münbais (A.) [ منبعث ] ileri gelen, kaynaklanan.

münbit (A.) [ منبت ] verimli.

müncemid (A.) [ منجمد ] donuk.

müncer olmak sonuçlanmak.

mündemic (A.) [ مندمج ] içinde yer alan, içinde bulunan.

mündericât (A.) [ مندرجات ] içindekiler.

münderis olmak izi kalmamak.

329

münebbih (A.) [ منبه ] uyarıcı, uyandırıcı.

münekkid (A.) [ منقد ] eleştirmen.

münevver (A.) [ 1 [ منور .aydınlanmış, parlak. 2.aydın fikirli.

münevver eylemek aydınlatmak.

münfail olmak gücenmek, alınmak.

münferid (A.) [ 1 [ منفرد .ayrı, tek başına. 2.tektük.

münhal (A.) [ 1 [ منحل .boş, açık. 2.çölülmüş.

münhasır (A.) [ منحصر ] dönük, ait, yönelik.

münhasıran (A.) [ منحصرا ] sırf, sadece.

münhedim olmak yıkılmak, yok olmak.

münhezim (A.) [ منهزم ] bozguna uğramış.

münhezim olmak bozguna uğramak.

müneccim (A.) [ منجم ] yıldızbilimci, astrolog.

münkasım (A.) [ منقسم ] bölünmüş.

münkasım olmak bölünmek, bölünmüş olmak.

münker (A.) [ منکر ] inkâr edilen.

münkesir (A.) [ منکسر ] kırık.

münkesir olmak kırılmak.

münkir (A.) [ منکر ] inkâr eden.

münselib olmak kalmamak.

müntahab (A.) [ منتخب ] seçilmiş, seçkin.

müntahabat (A.) [ منتخبات ] seçki, antoloji.

müntakim (A.) [ منتقم ] intikam alan.

330

münteha (A.) [ منتها ] son.

müntehi olmak sona ermek, son bulmak.

müntesib (A.) [ منتسب ] mensup, intisab etmiş.

müntesip bk. müntesib.

münteşir (A.) [ منتشر ] yaygın.

müphem (A.) [ مبهم ] belirsiz, belli belirsiz.

müptelâ (A.) [ مبتلا ] uğramış, tutulmuş, yakalanmış.

müptelâ olmak tutulmak, yakalanmak, uğramak.

mürâat (A.) [ مراعات ] gözetme.

müracaat (A.) [ مراجعت ] başvuru. 2.geri dönüş.

müracaat etmek 1.başvurmak. 2.geri dönmek.

müradif (A.) [ مرادف ] eşanlamlı.

mürai (A.) [ مرائی ] ikiyüzlü.

müraselât (A.) [ مراسلات ] mektuplaşmalar.

mürasele (A.) [ مراسله ] mektuplaşma.

mürde (F.) [ مرده ] ölü.

mürebbî (A.) [ مربی ] eğitmen, eğitici.

müreccah (A.) [ مرجح ] tercih sebebi, tercih edilir.

müreffeh (A.) [ مرفه ] refah içinde, bolluk içinde.

mürekkeb (A.) [ 1 [ مرکب .oluşan, bileşen. 2.mürekkep.

müretteb (A.) [ 1 [ مرتب .düzenlenmiş, tertip edilmiş. 2.dizilmiş.

mürettib (A.) [ مرتب ] dizgici.

mürevvic (A.) [ مروج ] revaç veren, propagandasını yapan.

331

mürg (F.) [ مرغ ] kuş.

mürgâb (F.) [ 1 [ مرغاب .ördek. 2.kurbağa.

mürid (A.) [ 1 [ مرید .buyuran. 2.şeyhe bağlı kişi, mürit.

mürit bk. murid.

mürşid (A.) [ 1 [ مرشد .şeyh. 2.doğru yolu gösteren, irşad eden.

mürteci (A.) [ مرتجع ] gerici.

mürted (A.) [ مرتد ] islam dininden çıkan.

mürtefi (A.) [ مرتفع ] yüksek.

mürtehen (A.) [ مرتهن ] rehinli, ipotekli.

mürteiş (A.) [ مرتعش ] titrek.

mürtekib (A.) [ مرتکب ] kötü bir iş yapan, işleyen.

mürteşî (A.) [ مرتشی ] rüşvetçi, rüşvet yiyen.

mürûr (A.) [ مرور ] geçme, geçip gitme, geçiş.

mürûr -i zaman [ مرور زمان ] zamanın akışı.

mürûr etmek geçmek.

mürûr eylemek 1.geçmek. 2.uğramak.

mürüvvet (A.) [ 1 [ مروت .insanlık. 2.iyilik.

müsaade (A.) [ 1 [ مساعده .izin. 2.yardım.

müsaade edilmek izin verilmek.

müsaade etmek izin vermek.

müsaadekâr (A.-F.) [ مساعده کار ] yardımcı, izin verici.

müsaadekârlık (A.-F.-T.) yardımcı olma, izin verme.

müsabaka (A.) [ مسابقه ] yarışma.

332

müsabık (A.) [ مسابق ] yarışmacı.

müsademe (A.) [ 1 [ مصادمه .çarpışma. 2.çatışma.

müsadere (A.) [ مصادره ] mal varlığına el koyma.

müsadere edilmek mal varlığına el konulmak.

müsadere etmek mal varlığına el koymak.

müsâdif (A.) [ مصادف ] rastlar, rastlayan.

müsafir (A.) [ 1 [ مسافر .yolcu. 2.konuk.

müsâhelekârlık (A.-F.-T.) kolaylık gösterme.

müsaid (A.) [ مساعد ] uygun.

müsalaha (A.) [ مصالحه ] barış yapma.

müsalemetkâr (A.-F.) [ مسالمت کار ] barışçıl.

müsâmaha (A.) [ مسامحه ] hoşgörü.

müsâmahakâr (A.-F.) [ مسامحه کار ] hoşgörülü.

müsamere (A.) [ 1 [ مسامره .gece eğlencesi. 2.okul piyesi.

müsâvat (A.) [ مساوات ] eşitlik.

müsâvatsızlık (A.-T.) eşitsizlik.

müsbet (A.) [ مثبت ] olumlu, pozitif.

müsebbib (A.) [ مسبب ] yol açan, sebep olan.

müseccel (A.) [ مسجل ] tescilli.

müsekkin (A.) [ مسکن ] sakinleştirici, yatıştırıcı.

müsekkit (A.) [ مسکت ] susturucu.

müsellah (A.) [ مسلح ] silahlı.

müselleme (A.) [ مسلمه ] herkes tarafından kabul edilmiş.

333

müselles (A.) [ مثلث ] üçgen.

müsellesat (A.) [ مثلثات ] trigonometri.

müsellesüşşekl (A.) [ مثلث الشکل ] üçgen şeklinde.

müselmân (A.) [ مسلمان ] müslüman.

müselsel (A.) [ مسلسل ] zincirleme.

müsemma (A.) [ مسمی ] adlandırılmış.

müshil (A.) [ 1 [ مسهل .kolaylaştıran. 2.ishal edici.

müsin (A.) [ مسن ] yaşlı.

müskirat (A.) [ مسکرات ] sarhoş edici şeyler.

müslim (A.) [ مسلم ] müslüman.

müsmir (A.) [ 1 [ مثمر .verimli. 2.iyi sonuç veren.

müsmiriyet (A.) [ مثمریت ] verimlilik.

müsrif (A.) [ مسرف ] savurgan.

müsta’mere (A.) [ مستعمره ] sömürge.

müstab'ed (A.) [ مستبعد ] uzak.

müsta'fî (A.) [ مستعفی ] istifa etmiş, istifa eden.

müstağnî (A.) [ مستغنی ] doygun, eyvallah etmeyen.

müstahak (A.) [ مستحق ] hak kazanmış.

müstahdem (A.) [ مستخدم ] çalışan, hizmet eden.

müstahdemîn (A.) [ مستخدمين ] çalışanlar, hizmet edenler.

müstaid (A.) [ مستعد ] yetenekli.

müstakil (A.) [ مستقل ] bağımsız.

müstakillen (A.) [ مستقلا ] bağımsız olarak, ayrıca.

334

müstakraza (A.) [ مستقرضه ] borç alınan.

müstamel (A.) [ 1 [ مستعمل .kullanılmış. 2.kullanılan.

müstantık (A.) [ مستنطق ] sorgu yargıcı.

müste’cir (A.) [ مستأجر ] kiracı.

müstebân olmak anlaşılmak.

müstebid (A.) [ مستبد ] despot.

müstefid olmak yararlanmak.

müstehlik (A.) [ مستهلک ] tüketici.

müstehzi (A.) [ مستهزی ] alaycı.

müstemleke (A.) [ مستملکه ] sömürge, koloni.

müstenid (A.) [ مستند ] dayanan.

müsteniden (A.) [ مستندا ] dayanarak.

müsterih (A.) [ مستریح ] gönlü rahat.

müstesnâ (A.) [ 1 [ مستثنی .apayrı. 2.dışında haricinde.

müsteşar (A.) [ مستشار ] danışman.

müsteşrik (A.) [ مستشرق ] doğubilimci, oryantalist.

müsvedde (A.) [ مسوده ] taslak.

müşa’şa (A.) [ مشعشع ] gösterişli, şaşaalı.

müşabehet (A.) [ مشابهت ] benzerlik.

müşabih (A.) [ مشابه ] benzer.

müşahedât (A.) [ مشاهدات ] gözlemler.

müşâhede (A.) [ مشاهده ] gözlem.

müşâhede edilmek gözlemlenmek.

335

müşâhede olunmak gözlemlenmek.

müşahhas (A.) [ مشخص ] somut.

müşarik (A.) [ مشارک ] ortak.

müşarünileyh (A.) [ مشار اليه ] anılan, adı geçen.

müşavere (A.) [ مشاوره ] danışma.

müşavere etmek danışmak.

müşekkel (A.) [ مشکل ] biçimli, kalıplı.

müşerref olmak şeref kazanmak.

müşevveş (A.) [ مشوش ] karışık.

müşfik (A.) [ مشفق ] şefkatli.

müşir (A.) [ مشير ] mareşal.

müşkil (A.) [ مشکل ] güç, zor.

müşkilât (A.) [ مشکلات ] güçlükler, zorluklar.

müşkilat çekmek zorluk çekmek, sıkıntı çekmek.

müşkilpesend (A.-F.) [ مشکل پسند ] güç beğenen.

müşt (F.) [ 1 [ مشت .yumruk. 2.avuç.

müştail (A.) [ مشتعل ] alevli.

müştak (A.) [ مشتاق ] çok isteyen, can atan.

müştehir (A.) [ مشتهر ] ünlü.

müşteki (A.) [ مشتکی ] şikayetçi.

müştemilat (A.) [ مشتملات ] eklentiler, ek yapılar.

müştereken (A.) [ مشترکا ] ortaklaşa.

mütalaa (A.) [ 1 [ مطالعه .okuma. 2.görüş. 3.inceleme.

336

mütareke (A.) [ متارکه ] bırakışma, karşılıklı silah bırakma.

müteaddid (A.) [ متعدد ] birçok.

müteaffin (A.) [ متعفن ] kokuşmuş.

müteahhid (A.) [ متعهد ] taahhüt eden, üstlenen.

müteakib (A.) [ متعاقب ] ardından.

müteallik (A.) [ متعلق ] ilgili, ilişkin.

müteallim (A.) [ متعلم ] öğrenci.

müteammim (A.) [ متعمم ] yaygın.

müteannid (A.) [ متعند ] inatçı.

müteârife (A.) [ متعارفه ] kanıtlanmak gerektirmeyecek kadar açık.

müteassıb (A.) [ متعصب ] taassup gösteren.

mütebahhir (A.) [ متبحر ] derin bilgi sahibi.

mütebahhirane (A.-F.) [ متبحرانه ] derinlemesine.

mütebaki (A.) [ متباقی ] kalan, geriye kalan.

mütebariz (A.) [ متبارز ] açık seçik, belirgin.

mütebasbıs (A.) [ متبصبص ] yaltakçı, yardakçı.

mütebessim (A.) [ متبسم ] gülümseyen, tebessüm eden.

mütecânis (A.) [ متجانس ] aynı cinsten, homojen.

mütecâviz (A.) [ 1 [ متجاوز .aşkın. 2.saldırgan, tecavüzkâr. 3.sarkıntılık eden,

tecavüzcü.

müteceddid (A.) [ 1 [ متجدد .yenilikçi. 2.yenileşen.

mütecellî (A.) [ متجلی ] görünen, tecelli eden.

mütecessis (A.) [ متجسس ] meraklı, merak eden.

337

mütecessisâne (A.-F.) [ متجسسانه ] merak ederek, meraklı.

mütedair (A.) [ متدائر ] ilişkin.

mütedeyyin (A.) [ متدین ] dindar, dinine düşkün.

müteehhil (A.) [ متأهل ] evli.

müteellim (A.) [ متألم ] elemli.

müteessif (A.) [ متأسف ] üzgün.

müteessif olmak üzülmek.

müteessifâne (A.-F.) [ متأسفانه ] üzgün, esefli.

müteessir (A.) [ 1 [ متأثر .üzgün. 2.etkilenen.

müteessir olmak 1.üzülmek. 2.etkilenmek.

müteezzî (A.) [ متأذی ] eziyet çekmiş, eza görmüş.

müteezzi etmek acı çektirmek.

mütefekkir (A.) [ 1 [ متفکر .düşünür. 2.düşünceli.

mütefekkirane (A.-F.) [ متفکرانه ] düşünceli düşünceli.

mütefelsifâne (A.-F.) [ متفلسفانه ] bir filozof gibi.

mütefennin (A.) [ متفنن ] fen bilimleri ile uğraşan, teknik ile uğraşan.

müteferrik (A.) [ متفرق ] dağınık.

mütefessih (A.) [ متفسخ ] bozulmuş, kokuşmuş, çürümüş.

mütegallib (A.) [ متغلب ] zorba.

mütegâyir (A.) [ متغایر ] birbirine zıt.

mütehaccir (A.) [ متحجر ] taşlaşmış, fosilleşmiş.

mütehalif (A.) [ متخالف ] birbirine uymayan.

mütehammil (A.) [ متحمل ] dayanan.

338

müteharrî (A.) [ متحری ] araştırıcı, araştıran.

müteharrik (A.) [ متحرک ] hareket eden, kıpırdayan.

mütehassıs (A.) [ متخصص ] uzman.

mütehassir (A.) [ متحسر ] özlem duyan.

mütehassis (A.) [ متحسس ] duygulu.

mütehâşi (A.) [ متحاشی ] çekingen.

mütehavvil (A.) [ متحول ] değişken.

mütehayyir (A.) [ متحير ] şaşkın, şaşırmış.

mütekâbil (A.) [ متقابل ] karşılıklı.

mütekâbile (A.) [ متقابله ] karşılıklı.

mütekâbilen (A.) [ متقابلا ] karşılıklı olarak.

mütekaddim (A.) [ متقدم ] geçmiş, eski.

mütekaid (A.) [ متقاعد ] emekli.

mütekamil (A.) [ متکامل ] olgun, tam, gelişmiş.

mütekebbir (A.) [ متکبر ] kendini beğenmiş, şişinen, büyüklenen.

mütekeddir (A.) [ متکدر ] kederli.

mütekellim (A.) [ 1 [ متکلم .konuşan. 2.birinci tekil şahıs.

mütelebbis (A.) [ متلبس ] giyinmiş, kuşanmış.

mütelevvin (A.) [ متلون ] renkten renge giren, yanar döner.

mütemadi (A.) [ متمادی ] sürekli.

mütemadiyen (A.) [ متمادیا ] sürekli olarak.

mütemayil (A.) [ 1 [ متمایل .eğimli. 2.eğilimli, yönelik.

mütemeddin (A.) [ متمدن ] uygar.

339

mütemellik (A.) [ متملک ] dalkavuk, yardakçı.

mütemerkiz (A.) [ متمرکز ] bir merkezde toplanma.

mütemevvic (A.) [ متموج ] dalgalı.

mütemevvil (A.) [ متمول ] varlıklı, zengin.

mütemmim (A.) [ 1 [ متمم .tamamlayıcı. 2.tümleç.

mütenâhi (A.) [ متناهی ] sona eren.

mütenasib (A.) [ متناسب ] uygun, uyumlu.

mütenavib (A.) [ متناوب ] dönüşümlü.

mütenâzır (A.) [ 1 [ متناظر .birbirine bakan. 2.simetrik.

müteneffizân (A.-F.) [ متنفذان ] etkili kişiler, nüfuz sahipleri, sözü geçenler.

mütenevvi (A.) [ متنوع ] çeşitli, türlü türlü.

müteradif (A.) [ مترادف ] eşanlamlı.

müterafik (A.) [ 1 [ مترافق .refakat eden. 2.karışık, bir arada.

mütercem (A.) [ مترجم ] çevrilmiş, tercüme edilmiş.

mütercim (A.) [ مترجم ] çevirmen.

mütesadif (A.) [ متصادف ] rastlayan, tesadüf eden.

mütesâvi (A.) [ متساوی ] eşit.

mütesâviyen (A.) [ متساویا ] eşit olarak.

müteselli (A.) [ متسلی ] teselli bulan, avunan.

müteselli olmak teselli bulmak, avunmak.

müteselsil (A.) [ متسلسل ] zincirleme.

müteselsilen (A.) [ متسلسلا ] zincirleme olarak, birbirinin ardı sıra.

müteşâir (A.) [ متشاعر ] şair geçinen, şair müsveddesi.

340

müteşebbis (A.) [ 1 [ متشبث .girişen, teşebbüs eden. 2.girişimci.

müteşekkî (A.) [ متشکی ] şikayetçi.

müteşekkil (A.) [ متشکل ] oluşmuş, teşekkül etmiş.

müteşekkir (A.) [ متشکر ] şükran borçlu.

müteşettit (A.) [ متشتت ] karışık, dağınık.

mütetebbi (A.) [ متتبع ] araştırmacı.

mütevakkıf (A.) [ متوقف ] bağlı.

mütevaliyen (A.) [ متواليا ] sürekli olarak.

mütevattın (A.) [ متوطن ] yerleşik, yurt tutmuş.

mütevâzı (A.) [ متواضع ] alçakgönüllü.

mütevâzıyâne (A.-F.) [ متواضيانه ] alçakgönüllülükle.

mütevazin (A.) [ متوازن ] oranlı, uyumlu, dengeli.

müteveccih (A.) [ متوجه ] dönük, yönelik.

müteveccihen (A.) [ 1 [ متوجها .dönük olarak. 2.bir yere gitmek üzere.

müteveffâ (A.) [ متوفا ] ölmüş, ölü.

mütevekkil (A.) [ متوکل ] tevekkül eden her işini Tanrı’nın iradesine bırakan.

mütevellî (A.) [ متولی ] bir vakfın üst yöneticisi.

mütevellid (A.) [ 1 [ متولد .doğan. 2.ileri gelen, kaynaklanan.

müteverrim (A.) [ متورم ] veremli, verem hastası.

müteyakkız (A.) [ متيقظ ] uyanık, teyakkuz durumunda olan.

mütezâyid (A.) [ متزاید ] artan, çoğalan.

mütezelzil (A.) [ متزلزل ] sarsılan.

mütezelzil olmak 1.sarsılmak. 2.bozulmak.

341

müttefik (A.) [ متفق ] birlik olmuş, ittifak yapmış.

müttehid (A.) [ متحد ] birleşik.

müvekkil (A.) [ موکل ] vekalet veren.

müverrah (A.) [ مورخ ] tarihli.

müverrih (A.) [ مورخ ] tarihçi, tarih yazarı.

müverrihin (A.) [ مورخين ] tarihçiler.

müyesser olmak gerçekleşmek.

müzaheret (A.) [ مظاهرت ] destek, yardım, arka çıkma.

müzahrefat (A.) [ 1 [ مزخرفات .pislikler, süprüntüler, döküntüler.

müzakere (A.) [ مذاکره ] görüşme.

müzayede (A.) [ مزایده ] açık arttırma.

müzehheb (A.) [ مذهب ] altın yaldızlı.

müzekker (A.) [ مذکر ] eril.

müzevvir (A.) [ مزور ] arabozucu.

müzeyyen (A.) [ مزین ] süslü, ziynetli.

müzmin (A.) [ مزمن ] kronik, süreğen.

342

nâ (F.) [ نا ] olumsuzluk eki.

na’l (A.) [ نعل ] nal.

na’lbend (A.-F.) [ نعلبند ] nalbant.

na’lbur (A.-F.) [ نعلبر ] nalbur.

na’lçe (A.-F.) [ نعلچه ] nalça.

na’nâ’ (A.) [ نعناع ] nane.

na’re (A.) [ نعره ] nara, haykırma.

na’ş (A.) [ نعش ] naaş, cenaze.

na’t (A.) [ 1 [ نعت .övme. 2.Hz. Muhammed’i övücü şiir.

nââşnâ (F.) [ نا آشنا ] yabancı.

naat (A.) [ 1 [ نعت .övme. 2.Hz. Muhammed’i övücü şiir.

nâb (F.) [ ناب ] saf, halis, katışıksız.

nâbecâ (F.) [ نابجا ] yersiz.

nâbehre (F.) [ 1 [ نابهره .nasipsiz. 2.soysuz.

nâbekâr (F.) [ 1 [ نابکار .hayırsız. 2.işe yaramaz.

nâbîna (F.) [ نابينا ] kör.

nâbûd (F.) [ 1 [ نابود .yok. 2.yokluk. 3.perişan.

nabz (A.) [ نبض ] nabız.

nabzgîr (A.-F.) [ نبض گير ] nabza göre şerbet veren.

343

nâcî (A.) [ ناجی ] kurtulan.

nâcins (F.-A.) [ ناجنس ] soysuz, cinsi bozuk.

nâçâr (F.) [ 1 [ ناچار .çaresiz, sorunda. 2.ister istemez.

nâçîz (F.) [ ناچيز ] değersiz, önemsiz.

nâdân (F.) [ 1 [ نادان .cahil. 2.hödük.

nâdânlık (F.-T.) 1.cahillik. 2.hödüklük.

nâdî (A.) [ نادی ] seslenen, çağıran.

nâdim (A.) [ نادم ] pişman.

nâdim etmek pişman etmek.

nâdim olmak pişman olmak.

nâdir (A.) [ نادر ] az bulunur.

nâdirât (A.) [ نادرات ] az bulunur şeyler.

nâdire (A.) [ نادره ] az bulunur.

nâdiren (A.) [ نادرا ] nadir olarak.

nâehl (F.-A.) [ ناأهل ] ehil olmayan, ehliyetli olmayan.

nâf (F.) [ ناف ] göbek.

nafaka (A.) [ نفقه ] geçim parası.

nâfe (F.) [ 1 [ نافه .ceylanın göbeğinden çıkan misk. 2.sevgilinin saçı.

nâfercâm (F.) [ نافرجام ] sonu iyi olmayan, yararsız.

nâfıa (A.) [ نافعه ] bayındırlık işleri.

nâfıa müdüriyeti bayındırlık müdürlüğü.

nâfıa nâzırı bayındırlık bakanı.

nâfıa nezareti bayındırlık bakanlığı.

344

nâfıa vekâleti bayındırlık bakanlığı.

nâfile (A.) [ 1 [ نافله .boşuna. 2.nafile namazı, farz dışında kılınan namaz.

nâfiz (A.) [ نافذ ] etkileyici, nüfuz edici, işleyici.

nâgâh (F.) [ ناگاه ] ansızın.

nâgehan (F.) [ ناگهان ] ansızın.

nağamât (A.) [ نغمات ] nağmeler.

nağme (A.) [ نغمه ] ezgi, melodi.

nağz (F.) [ نغز ] güzel, hoş.

nâhak (F.-A.) [ ناحق ] haksız.

nâhalef (F.-A.) [ ناخلف ] hayırsız evlat.

nahçîr (F.) [ نخچير ] av hayvanı.

nâhencâr (F.) [ ناهنجار ] doğru olmayan, uygun olmayan.

nâhid (F.) [ ناهيد ] Venüs, Çulpan, Zühre.

nahif (A.) [ نحيف ] cılız.

nâhiye (A.) [ 1 [ ناحيه .yöre, bölge. 2.bucak. 3.taraf.

nahl (A.) [ نخل ] hurma ağacı.

nahl (A.) [ نحل ] bal arısı.

nahlistan (A.-F.) [ نخلستان ] hurmalık.

nâhoş (F.) [ ناخوش ] hoş olmayan.

nahs (A.) [ نحس ] uğursuzluk.

nâhudâ (F.) [ ناخدا ] kaptan.

nâhudâ (F.) [ ناخدا ] Allahsız.

nâhun (F.) [ ناخن ] tırnak.

345

nahv (A.) [ 1 [ نحو .sözdizimi. 2.taraf. 3.gibi.

nahvet (A.) [ نخوت ] böbürlenme.

nahvî (A.) [ نحوی ] gramerci, nahiv uzmanı.

nâib (A.) [ 1 [ نائب .vekil. 2.kadı, yargıç.

nâil (A.) [ نائل ] erişen, kavuşan, murada eren.

nail olmak muradına ermek, kavuşmak, erişmek.

nâim (A.) [ نائم ] uyuyan.

nâka (A.) [ ناقه ] dişi deve.

nakd (A.) [ 1 [ نقد .nakit. 2.madeni para.

nakden (A.) [ نقدا ] peşin olarak.

nâkes (F.) [ 1 [ ناکس .soysuz, işe yaramaz. 2.pinti, nekes.

nâkıs (A.) [ 1 [ ناقص .eksik. 2.eksi.

nakış (A.) [ نقش ] desen.

nakib (A.) [ 1 [ نقيب .şeyh yardımcısı. 2.reis vekili.

nâkil (A.) [ 1 [ ناقل .taşıma, nakil. 2.anlatan, nakleden.

nakîsa (A.) [ نقيصه ] kusur.

nakîse (A.) [ نقيصه ] kusur.

nakkad (A.) [ نقاد ] eleştirmen.

nakkal (A.) [ نقال ] nakleden, öykü veya masal anlatan.

nakkare (A.) [ 1 [ نقاره .davul. 2.dümbelek.

nakl (A.) [ 1 [ نقل .nakil, anlatma. 2.taşıma.

nakledilmek 1.anlatılmak. 2.taşınmak.

naklen (A.) [ نقلا ] naklederek, nakil yolu ile.

346

nakletmek 1.anlatmak. 2.taşımak.

nakliyat (A.) [ نقليات ] taşımacılık.

nakliye (A.) [ نقليه ] taşıma.

nakş (A.) [ 1 [ نقش .nakış, desen. 2.resim. 3.duvar resmi.

nakşedilmek işlenmek.

nakş etmek işlemek.

nâkus (A.) [ ناقوس ] çan.

nakz (A.) [ 1 [ نقض .yok sayma. 2.bozma, çözme.

nâlân (F.) [ نالان ] inleyen.

nâlân etmek inletmek.

nâlân olmak inlemek.

nâle (F.) [ ناله ] inilti.

nâlende (F.) [ نالنده ] inleyen.

nâm (F.) [ 1 [ نام .ad. 2.adında, adlı. 3.ün, şöhret.

nam vermek ad vermek, adlandırmak.

nâmahdud (F.-A.) [ نامحدود ] sınırsız.

nâmahrem (F.-A.) [ 1 [ نامحرم .mahrem olmayan. 2.nikah düşmeyen kişi.

3.yabancı.

nâmahsus (F.-A.) [ نامحسوس ] hissedilmeyen.

nâmakbul (F.-A.) [ نامقبول ] makbul olmayan.

nâmakul (F.-A.)) [ نامعقول ] makul olmayan.

nâmalûm (F.-A.) [ نامعلوم ] bilinmeyen.

nâmâver (F.) [ نام آور ] ünlü, sanlı.

347

namaz (F.) [ نماز ] namaz.

namazgâh (F.) [ نمازگاه ] namazlık, üstü açık mesçit.

nâmberdar (F.) [ نامبردار ] ünlü, sanlı.

nâmcû (F.) [ نامجو ] yiğit.

nâmdar (F.) [ نامدار ] ünlü, namlı.

nâme (F.) [ 1 [ نامه .mektup. 2.kitap.

nâme’mûl (F.-A.) [ نامأمول ] umulmayan, beklenmedik.

nâmefhûm (F.-A.) [ نامفهوم ] anlaşılmaz.

nâmer’î (F.-A.) [ نامرئی ] görülmeyen, görülmez.

nâmerd (F.) [ نامرد ] alçak, aşağılık, namert.

nâmesbûk (F.-A.) [ نامسبوق ] olmamış, geçmemiş, cereyan etmemiş.

nâmına (F.-T.) adına.

nâmî (F.) [ نامی ] ünlü, namlı.

nâmurad (F.-A.) [ نامراد ] muradına ermemiş.

nâmus (A.<Yun.) [ 1 [ ناموس .ırz. 2.dürüstlük. 3.yasa.

nâmuskâr (A.-F.) [ ناموسکار ] namuslu.

namuskârane (A.-F.) [ ناموسکارانه ] namusluca, namuslulara yakışır.

nâmüsaid (F.-A.) [ نامساعد ] uygun olmayan.

nâmütenahi (F.-A.) [ نامتناهی ] sonsuz, engin.

nâmver (F.) [ نامور ] ünlü.

namzed (F.) [ 1 [ نامزد .aday. 2.nişanlı.

nân (F.) [ نان ] ekmek.

nâpâyidar (F.) [ ناپایدار ] kalıcı olmayan.

348

nâpervâ (F.) [ ناپروا ] korkusuz, pervasız.

nâr (A.) [ نار ] ateş.

nâr (F.) [ نار ] nar.

nârencî (F.) [ نارنجی ] turuncu.

nâres (F.) [ نارس ] ham, olgunlaşmamış.

nâresâ (F.) [ 1 [ نارسا .ham. 2.uygun olmayan.

nârevâ (F.) [ ناروا ] yakışık almaz.

narh (F.) [ نرخ ] nark.

nâs (A.) [ ناس ] insanlar.

nasâra (A.) [ نصارا ] Hıristiyanlar.

nasâyih (A.) [ نصایح ] öğütler.

nasib (A.) [ 1 [ نصيب .pay. 2.Tanrı’nın kula verdiği.

nasihat (A.) [ نصيحت ] öğüt.

nâsipas (F.) [ ناسپاس ] nankör.

nâsiye (A.) [ ناصيه ] alın.

nasrâni (A.) [ نصرانی ] Hıristiyan.

nass (A.) [ نص ] kesinlik.

nâsûtî (A.) [ ناسوتی ] insanlık ile ilgili.

nâşî (A.) [ ناشی ] ileri gelen, kaynaklanan, dolayı.

nâşinas (F.) [ ناشناس ] yabancı.

nâşir (A.) [ ناشر ] yayıncı.

nâtamam (F.-A.) [ ناتمام ] tamamlanmamış, yarım kalmış.

nâtık (A.) [ ناطق ] konuşan.

349

nâtıka (A.) [ ناطقه ] konuşma gücü.

nâtıkaperdâz (A.-F.) [ ناطقه پرداز ] düzgün ve etkili konuşan.

nats (A.) [ نطس ] nadas.

natûk (A.) [ نطوق ] düzgün konuşan.

nâtüvân (F.) [ ناتوان ] güçsüz, zayıf.

nâv (F.) [ 1 [ ناو .gemi. 2.kayık.

nâvdan (F.) [ ناودان ] oluk.

nâvek (F.) [ ناوک ] ok.

nây (F.) [ 1 [ نای .ney. 2.kamış.

nâyçe (F.) [ نایچه ] küçük ney.

nâyî (F.) [ نایی ] neyzen.

nâyzen (F.) [ نایزن ] neyzen.

naz (F.) [ 1 [ ناز .işve, cilve. 2.kapris. 3.naz.

naza çekmek nazlanmak.

nâzan (F.) [ نازان ] nazlı.

nazar (A.) [ 1 [ نظر .bakış. 2.ilgi gösterme, iltifat etme. 3. bakış açısı.

nazaran (A.) [ نظرا ] göre, nispetle, bakılırsa.

nazargâh (A.-F.) [ 1 [ نظرگاه .bakış yeri. 2.bakılan yer.

nazar-ı şübhe [ نظر شبهه ] şüpheli göz, şüpheli bakış.

nazarında (A.-T.) göre, fikrince, gözünde.

nazarî (A.) [ نظری ] teorik.

nazariyat (A.) [ نظریات ] teoriler, nazariyeler.

nazariye (A.) [ نظریه ] teori.

350

nazariyyat (A.) [ نظریات ] teoriler, nazariyeler.

nâzende (F.) [ نازنده ] nazlı.

nâzenin (F.) [ 1 [ نازنين .nazlı. 2.narin.

nâzım (A.) [ 1 [ ناظم .düzenleyen. 2.nazmeden.

nâzır (A.) [ 1 [ ناظر .bakan. 2.nezaret eden.

nâzırlık (A.-T.) bakanlık.

nazif (A.) [ نظيف ] temiz.

nâzik (F.) [ 1 [ نازک .ince. 2.kibar.

nâzikâne (F.) [ نازکانه ] kibarca, nazikçe.

nâzil (A.) [ نازل ] inen.

nâzil olmak inmek.

nazile (A.) [ 1 [ نازله .nezle. 2.inmiş. 3.sıkıntı.

nazîr (A.) [ نظير ] benzer.

nazm (A.) [ 1 [ نظم .dizme. 2.düzenleme, tertip etme. 3.vezinli ve kafiyeli söz

söyleme.

nazmen (A.) [ نظما ] manzum olarak.

nâzperver (F.) [ نازپرور ] nazlı, naz eden.

nâzperverde (F.) [ نازپرورده ] nazlı, naz içinde büyümüş.

nebât (A.) [ نبات ] bitki.

nebat (F.) [ نبات ] nöbet şekeri.

nebâtât (A.) [ 1 [ نباتات .bitkiler. 2.botanik.

nebatî (A.) [ نباتی ] bitkisel.

neberd (F.) [ نبرد ] savaş.

351

nebî (A.) [ نبی ] peygamber.

nebîre (A.) [ نبيره ] torun.

necabet (A.) [ نجابت ] soyluluk.

necâset (A.) [ نجاست ] pislik.

necîb (A.) [ نجيب ] soylu, asil, kişizade.

necîs (A.) [ نجيس ] pis.

necm (A.) [ نجم ] yıldız.

nedâmet (A.) [ ندامت ] pişmanlık.

nedâmet getirmek pişman olmak.

nedim (A.) [ 1 [ ندیم .padişahların ve yüksek rütbeli devlet ricalinin sohbet

arkadaşı. 2.güzel hikaye anlatan.

nedret (A.) [ ندرت ] azlık.

nef’ (A.) [ نفع ] çıkar, yarar.

nefâis (A.) [ نفائس ] değerli ve nefis eserler.

nefâset (A.) [ نفاست ] nefislik.

nefer (A.) [ 1 [ نفر .kişi. 2.asker.

nefh etmek nefes vermek, kazandırmak.

nefha (A.) [ نفحه ] üfürme.

nefîr (A.) [ نفير ] boynuzdan yapılmış boru.

nefrin (F.) [ نفرین ] lanet, ilenç.

nefs (A.) [ 1 [ نفس .nefis, can. 2.kendi. 3.iç.

nefs- i emmâre [ نفس اماره ] kötülükleri emreden nefis.

nefs-i (A.-F.) [ نفس ] içinde.

352

nefsî (A.) [ 1 [ نفسی .nefis ile ilgili. 2.subjektif.

neftî (F.) [ نفتی ] petrol yeşili.

nefy (A.) [ ] sürgün.

nehâr (A.) [ نهار ] gündüz.

nehârî (A.) [ نهاری ] yatılı olmayan okul.

nehc (A.) [ 1 [ نهج .yol. 2.kast teşkilatı.

neheng (F.) [ نهنگ ] timsah.

nehiy (A.) [ 1 [ نهی .olumsuzluk. 2.yasaklama.

nehr (A.) [ نهر ] ırmak, nehir.

nehy (A.) [ 1 [ نهی .olumsuzluk. 2.yasaklama.

nehy etmek yasaklamak.

nejad (F.) [ نژاد ] soy, ırk.

nekahet (A.) [ نقاهت ] hastalıktan sonraki tehlikeli geçiş dönemi.

nekbet (A.) [ 1 [ نکبت .talihsizlik. 2.felaket.

nekes (F.) [ 1 [ نکس .hayırsız. 2.elisıkı.

nem (F.) [ نم ] rutubet.

nemâ (A.) [ 1 [ نما .gelişme, büyüme, serpilme. 2.faiz.

nemed (F.) [ نمد ] keçe.

nemedpûş (F.) [ نمدپوش ] derviş.

nemek (F.) [ نمک ] tuz.

neml (A.) [ نمل ] karınca.

nemnâk (F.) [ نمناک ] nemli.

neng (F.) [ ننگ ] ar, utanma.

353

nerd (F.) [ نرد ] tavla.

nerm (F.) [ نرم ] yumuşak.

nermin (F.) [ نرمين ] yumuşak.

nesc (A.) [ نسج ] doku.

neseb (A.) [ نسب ] soy.

nesh (A.) [ 1 [ نسخ .hükümsüz kılma. 2.nesih yazı.

nesîm (F.) [ نسيم ] meltem, esinti.

nesl (A.) [ نسل ] kuşak, nesil.

nesr (A.) [ نثر ] düzyazı.

nesren (A.) [ نثرا ] düzyazı ile.

nesrin (F.) [ نسرین ] yaban gülü.

nessac (A.) [ نساج ] dokumacı.

nesteren (F.) [ نسترن ] yaban gülü.

neş’et (A.) [ نشئت ] kaynaklanma, ileri gelme, doğma, doğuş.

neş’et etmek kaynaklanmak, ileri gelmek.

neşat (A.) [ نشاط ] sevinç.

neşîde (A.) [ 1 [ نشيده .şiir. 2.besteli ve güfteli eser.

neşr (A.) [ 1 [ نشر .yayma. 2.yayınlama. 3.yayınlanma.

neşr etmek 1.yaymak. 2.yayınlamak.

neşr olunmak yayınlanmak.

neşriyat (A.) [ نشریات ] yayın.

neşv ü nemâ (A.) [ نشو و نما ] serpilme, gelişme, büyüme.

neşv ü nemâ bulmak gelişmek, yayılmak.

354

neşve (A.) [ نشوه ] sevinç.

neşvedâr (A.-F.) [ نشوه دار ] neşeli.

neşveyâb olmak neşelenmek.

netâic (A.) [ نتائج ] sonuçlar.

netîce (A.) [ نتيجه ] sonuç.

netice çıkarmak sonuç çıkarmak, sonuca varmak.

netîcepezîr olmak sonuçlanmak.

nev (F.) [ 1 [ نو .yeni. 2.taze, körpe.

nev’ (A.) [ نوع ] tür, nevi, çeşit.

nev’an mâ (A.) [ نوعا ما ] bir bakıma.

nevâ (F.) [ نوا ] ses.

nevâde (F.) [ نواده ] torun.

nevâdir (A.) [ نوادر ] nadir olan değerli eşyalar.

nevâle (A.) [ 1 [ نواله .kısmet. 2.azık.

nevâz (F.) [ نواز ] okşayan.

nevâziş (F.) [ نوازش ] okşama.

nevâziş eylemek okşamak.

nevbahar (F.) [ نوبهار ] ilkbahar.

nevbet (A.) [ نوبت ] sıra, nöbet.

nevcivan (F.) [ نوجوان ] delikanlı, genç.

nevdevlet (F.-A.) [ نودولت ] sonradan görme.

neve (F.) [ نوه ] torun.

nevha (A.) [ نوحه ] ağıt.

355

nevi (A.) [ نوع ] tür, çeşit.

nevid (F.) [ نوید ] müjde.

nevin (F.) [ نوین ] yeni.

nevm (A.) [ نوم ] uyku.

nevmîd (F.) [ نوميد ] umutsuz.

nevmîd etmek umutsuzluğa düşürmek.

nevmîd olmak umutsuzluğa kapılmak.

nevnihal (F.) [ نونهال ] genç fidan.

nevres (F.) [ نورس ] yeti yetişmiş.

nevruz (F.) [ 1 [ نوروز .yeni gün. 2.nevruz.

nevruziye (F.-A.) [ نوروزیه ] nevruz için yazılan kaside.

nevzad (F.) [ 1 [ نوزاد .yeni doğmuş. 2.bebek.

neyistan (F.) [ نيستان ] sazlık, kamışlık.

neyzâr (F.) [ نيزار ] sazlık, kamışlık.

neyzen (F.) [ نيزن ] ney üfleyen.

nez’ edilmek (A.-T.) ayırılmak, çekip atılmak, sökülmek.

nez’ (A.) [ 1 [ نزع .can çekişme. 2.sökme, koparma, zorla alma.

nez’ eylemek ayırmak, çekip atmak, sökmek, koparmak.

nezâfet (A.) [ نظافت ] temizlik.

nezâket (Osmanlıca>A.) [ 1 [ نزاکت .incelik. 2.hassaslık.

nezâret (A.) [ 1 [ نظارت .nazırlık. 2.gözetme.

nezd (F.) [ 1 [ نزد .yan, yanı. 2.kat.

nezih (A.) [ نزیه ] temiz.

356

nezr (A.) [ نذر ] adak.

nezr etmek adamak.

nısf (A.) [ نصف ] yarı, yarım.

nısf -ı ahîr [ نصف اخير ] son yarısı.

nısfunnehâr (A.) [ نصف النهار ] meridyen.

niam (A.) [ نعم ] nimetler.

nida etmek seslenmek.

nidâ eylemek seslenmek, duyurmak.

nidâ’ (A.) [ نداء ] ses.

nifâk (A.) [ نفاق ] ikiyüzlülük.

nigâh (F.) [ نگاه ] bakış.

nigâh eylemek bakmak.

nigâr (F.) [ 1 [ نگار .sevgili. 2.resim.

nigeh (F.) [ نگه ] bakış.

nigîn (F.) [ 1 [ نگين .yüzük. 2.yüzük kaşı. 3.mühür.

nihâd (F.) [ نهاد ] yaratılış, tabiat.

nihâl (F.) [ نهال ] fidan.

nihân (F.) [ 1 [ نهان .gizli. 2.gizlice.

nihan olmak gizlenmek, saklanmak, kaybolmak.

nihayet (A.) [ نهایت ] son.

nihayet bulmak sona ermek.

nijâd (F.) [ نژاد ] soy.

nîk (F.) [ نيک ] iyi, güzel.

357

nikab (A.) [ نقاب ] peçe.

nikbin (F.) [ نيکبين ] iyimser.

nilgun (F.) [ نيلگون ] lacivert.

nîm (F.) [ 1 [ نيم .yarı. 2.yarım. 3.buçuk.

nîm muzlim (F.-A.) [ نيم مظلم ] loş.

nîm cahilî (F.-A.) [ نيم جاهلی ] yarıcahil, yarı cahilî.

nimet (A.) [ 1 [ نعمت .iyilik. 2.yiyecek.

nîm resmî (F.-A.) [ نيم رسمی ] yarı resmî.

nîreng (F.) [ 1 [ نيرنگ .afsun. 2.hile, düzen.

nisâ (A.) [ نسا ] kadınlar.

nisâb (A.) [ 1 [ نصاب .aranan sınır. 2.sermaye.

nisâr (A.) [ نثار ] saçma.

nisâr etmek saçmak.

nisbet (A.) [ 1 [ نسبت .oran. 2.oranla.

nisbî (A.) [ نسبی ] göreceli.

nisvân (A.) [ نسوان ] kadınlar.

nisyân (A.) [ 1 [ نسيان .unutma. 2.unutulma.

nişan (F.) [ 1 [ نشان .iz. 2.belirti. 3.nişan yeri. 4.devlet madalyası.

nişâne (F.) [ نشانه ] belirti, işaret.

nişangâh (F.) [ نشانگاه ] nişan tahtası.

nişîn (F.) [ نشين ] oturan.

niyâbet (A.) [ نيابت ] naiplik, vekillik.

niyâm (F.) [ نيام ] kın.

358

niyâz (F.) [ 1 [ نياز .yalvarma. 2.dua.

niyâz etmek 1.yalvarmak. 2.rica etmek.

niyâzmend (F.) [ نيازمند ] muhtaç.

niyyet (A.) [ نيت ] niyet.

nizâ (A.) [ نزاع ] kavga, çekişme.

nizâm (A.) [ نظام ] düzen.

nizâm bulmak düzene girmek.

nizâmname (A.-F.) [ نظام نامه ] tüzük.

nîze (F.) [ 1 [ نيزه .mızrak. 2.süngü.

nohudî (F.) [ نخودی ] nohut rengi.

noksân (A.) [ 1 [ نقصان .eksiklik. 2.kusur. 3.eksik.

nokta-i nazar [ نقطهء نظر ] görüş açısı, bakım.

nuhbe (A.) [ نخبه ] seçkin.

nukât (A.) [ نقاط ] noktalar, hususlar.

nukud (A.) [ نقود ] nakitler.

nukûş (A.) [ نقوش ] nakışlar, işlemeler.

nur (A.) [ نور ] ışık.

nuranî (A.) [ نورانی ] nurlu, ışıklı.

nush (A.) [ نصح ] öğüt, nasihat.

nusrat vermek üstünlük vermek.

nusret (A.) [ 1 [ نصرت .Tanrı’nın yardımı. 2.üstünlük.

nûş etmek içmek.

nûşin (F.) [ نوشين ] tatlı.

359

nutfe (A.) [ نطفه ] sperma.

nutk (A.) [ 1 [ نطق .nutuk, söylev. 2.konuşma.

nuzzâr (A.) [ نظار ] nazırlar.

nübüvvet (A.) [ نبوت ] peygamberlik.

nücum (A.) [ 1 [ نجوم .yıldızlar. 2.astoroloji.

nüfus (A.) [ 1 [ نفوس .nefisler. 2.insanlar.

nüfuz (A.) [ 1 [ نفوذ .etki etme, işleme. 2.etki gücü.

nüfuz etmek işlemek, etki etmek.

nükhet (A.) [ نکهت ] koku.

nükte (A.) [ نکته ] ince anlam.

nüktedan (A.-F.) [ نکته دان ] zarif insan, nükteli sözler bilen.

nümayan (F.) [ نمایان ] görünen.

nümayan olmak görünmek.

nümayiş (F.) [ نمایش ] gösteri.

nümune (F.) [ نمونه ] örnek.

nüsah (A.) [ نسخ ] nüshalar.

nüsha (A.) [ 1 [ نسخه .yazılı belge. 2.muska. 3.süreli yayın sayısı.

nüve (A.) [ نوه ] çekirdek.

nüvid (F.) [ نوید ] müjde.

nüzhet (A.) [ نزهت ] gezinti, gezip dolaşma.

osmanli_turkcesi_sozlugu J - N

nüzul (A.) [ 1 [ نزول .inme. 2.felç. 3.konaklama.