Ayetlerinden Hareketle
Kur’ân-ı Kerîm’in Özellikleri
Allah’ın en büyük mucizelerinden biri, insan müdahalesinden
korunmuş, tutarlı, derin ve eşsiz bir hazine, insanlığa
kılavuz, rahmet ve büyük bir hediye olarak gönderilmiş
bir nurdur (ışıktır) Kur’ân-ı Kerîm. Varlığa, ölüme ve ölüm
sonrasına anlam kazandırır. Neden var olduğumuzu ve varlığımızı
nasıl sürdürmemiz gerektiğini öğretir. Hak ile batılı, iyi
ile kötüyü, güzel ile çirkini birbirinden ayırır, doğru ve hayırlı
olana iletir. Hatırlatıcıdır, uyarıcıdır, ibretliktir. Okunmak, anlaşılmak
ve ayetleri üzerine derin derin düşünmek için gönderilmiştir.
Yaratanı tanıtır, evreni tanıtır, geçmiş din ve nesilleri
tanıtır. Anne rahmindeki oluşumlardan uzayın derinliklerine
kadar birçok konuda eşsiz açıklamalar içerir. Kur’ân’ı anlatmak
için ne yazılsa az gelir ve hiçbir yazı ayetleri kadar güzel
ifade edemez Kur’ân’ı:
16
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
Kur’ân Allah Tarafından İndirilmiştir
Kendisinde şüphe olmayan
bu Kitap’ı âlemlerin Rabbi indirmiştir.
32 Secde Suresi Ayet 2
Onlar, o Hatırlatıcı kendilerine geldiğinde inkâr ettiler
Hâlbuki o, eşsiz yücelikte bir Kitap’tır. Bâtıl (Gerçekle ilgisi
olmayan, temelsiz şeyler) ona, ne önünden gelebilir ne de
arkasından. Tüm bilgeliğin kaynağı (Hakîm) ve her türlü
övgünün sahibi (Hamîd) Allah’tan bir indirmedir o.
41 Fussilet Suresi Ayet 41-42
Kur’ân’ın İndiriliş Sebebi
Biz bu kitabı sana, her şeyin ayrıntılı açıklayıcısı,
bir doğruya iletici, bir rahmet, Müslümanlara/Allah’a
teslim olanlara bir müjde olarak indirdik.
16 Nahl Suresi Ayet 89
Bu Kitap’ı sana yalnız şunun için indirdik: Hakkında
ayrılığa düştükleri şeyi onlara iyice açıklayasın ve Kitap,
iman eden bir topluluk için kılavuz ve rahmet olsun.
16 Nahl Suresi Ayet 64
* ‘Rahman ve Rahîm (Merhametli ve Şefkatli) Allah’ın Adıyla’ anlamındaki ‘Besmele’
olarak bilinen Kur’ân ayetinin Arapça yazılışı. Metin boyunca bölüm başlarındaki
ayetlerden önce bu şekilde kullanılacaktır.
17
EMRE DORMAN
Bu bir kitaptır ki, Rabbinin izniyle insanları
karanlıklardan nura (aydınlığa), her türlü övgünün
sahibi (Hamîd) ve kudret ve onurun kaynağı (Azîz)
olanın yoluna çıkarman için sana indirdik.
14 İbrahim Suresi Ayet 1
Kur’ân’da Tutarsızlık ve Çelişme Yoktur
İşte sana o Kitap! Kuşku, çelişme, tutarsızlık yok onda.
Bir kılavuzdur o, korunup sakınanlar için.
2 Bakara Suresi Ayet 2
Onlar hâlâ Kur’ân’ı iyice düşünmüyorlar mı? Eğer o,
Allah’tan başkasının katından gelseydi, kuşkusuz içinde
birçok aykırılıklar (çelişkiler, ihtilaflar) bulacaklardı.
4 Nisa Suresi Ayet 82
Övgü o Allah’a ki, kuluna Kitap’ı, kendisinde hiçbir
eğiklik ve çelişme olmaksızın indirdi.
18 Kehf Suresi Ayet 1
Kur’ân Benzeri Olmayan Bir Kitaptır
Eğer kulumuza indirdiğimizden kuşku içindeyseniz,
hadi onun benzerinden bir sure getirin. Allah dışındaki
destekçilerinizi/tanıklarınızı da çağırın. Eğer doğru
sözlü kişilerseniz… Eğer yapamazsanız -ki asla
yapamayacaksınız- korkun o ateşten ki yakıtı insanlarla
taşlardır. İnkâra sapanlar için hazırlanmıştır o.
2 Bakara Suresi Ayet 23-24
18
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
De ki: “Yemin olsun, eğer insanlar ve cinler şu
Kur’ân’ın bir benzerini getirmek üzere bir araya
toplansalar, birbirlerine destek de olsalar, onun bir
benzerini yine de ortaya getiremezler.”
Yemin olsun, biz bu Kur’ân’da, insanlar için her
örnekten nicelerini sıraladık. Ama insanların çoğu
inkârdan başka bir şeyde diretmediler.
17 İsra Suresi Ayet 88-89
Onlar, O Kur’ân kendilerine geldiğinde onu inkâr
edenlerdir. Hâlbuki o, benzeri bulunmaz bir kitaptır.
41 Fussilet Suresi Ayet 41
Kur’ân Bir Öğüt ve Kılavuzdur
Bu, insanlara bir açıklama, korunup sakınanlara da
bir öğüt ve kılavuzdur.
3 Ali İmran Suresi Ayet 138
Andolsun ki Kuran’ı hatırlatıcı olarak kolaylaştırdık.
Öğüt alan yok mu?
54 Kamer Suresi Ayet 17
Yemin olsun ki size, gerçeği açık-seçik anlatan
ayetler, sizden önce gelip geçmiş olanlardan örnekler,
korunanlar için de bir öğüt indirdik.
24 Nur Suresi Ayet 34
19
EMRE DORMAN
Kur’ân Gönüller İçin Bir Şifadır
Ey insanlar! İşte size Rabbinizden bir öğüt, gönüller
derdine bir şifa, inananlara bir kılavuz
ve bir rahmet geldi.
10 Yunus Suresi Ayet 57
Kuran’ı, inananlar için şifa ve rahmet olarak indirdik.
17 İsra Suresi Ayet 82
Eğer biz onu yabancı dilde bir Kur’ân yapsaydık,
elbette şöyle diyeceklerdi: “Ayetleri (anlayacağımız)
bir dille açıklanmalı değil miydi? Arap olana yabancı
söz mü (geliyor)?” De ki: O, inananlar için bir yol
gösterici ve (gönüllere) şifadır. İnanmayanlara gelince,
onların kulaklarında bir ağırlık vardır ve o, onlara bir
körlüktür. (Sanki) Onlar, uzak bir yerden çağırılıyorlar
(da duymuyorlar).
41 Fussilet Suresi Ayet 44
Kur’ân İnsanlar İbret Alsınlar
Diye Gönderilmiş Bir Tebliğdir
İşte bu, onunla uyarılsınlar, Allah’tan başka ilah
olmadığını bilsinler, aklı ve gönlü işleyenler de ibret
alsınlar diye, insanlara yöneltilmiş bir tebliğdir
(bildiridir/duyurudur).
14 İbrahim Suresi Ayet 52
20
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
(Onları) Apaçık deliller ve kitaplarla (gönderdik).
Sana da zikri (Kur’ân’ı) indirdik ki, insanlara kendileri
için indirileni açıklayasın da onlar da
iyice düşünüp anlasınlar.
16 Nahl Suresi Ayet 44
Biz bu Kur’ân’ı sana güçlük çekesin diye indirmedik.
Allah’tan korkanlara bir öğüt olsun diye indirdik.
20 Taha Suresi Ayet 2-3
Kur’ân Gerçeği Açık Seçik Anlatan Ayetler İçerir
Yemin olsun ki, size, gerçeği açık-seçik anlatan
ayetler, sizden önce gelip geçmiş olanlardan örnekler,
korunanlar için de bir öğüt indirdik.
24 Nur Suresi Ayet 34
Biz ayetleri, gerçeği apaçık bilmek isteyenler için iyiden
iyiye açıklamışızdır.
2 Bakara Suresi Ayet 118
Bu, Rabbinin dosdoğru yoludur.
Öğüt alıp düşünmesini bilen bir topluluk için ayetleri
ayrıntılı bir biçimde açıkladık.
6 En’am Suresi Ayet 126
21
EMRE DORMAN
Kur’ân İnsanlar Arasında
Hak İle Hükmetmek İçin İndirilmiştir
Kuşku yok ki, biz bu Kitap’ı sana, insanlar arasında
Allah’ın sana gösterdiği ile hükmedesin diye hak olarak
indirdik. Sakın hainlerin savunucusu olma.
4 Nisa Suresi Ayet 105
Allah’ın indirdiğiyle hükmetmeyenler
sapkınların ta kendileridir.
5 Maide Suresi Ayet 47
Allah, size Kitabı açıklanmış olarak indirmiş iken
O’ndan başka bir hakem mi arayayım? Kendilerine
Kitap verdiklerimiz, onun (Kur’ân’ın) gerçekten
Rabbin tarafından indirilmiş olduğunu bilirler.
Sakın kuşkuya düşenlerden olma.
6 En’am Suresi Ayet 114
Peygamberimiz Din Adına Sadece
Kur’ân İle Uyarmış ve Hükmetmiştir
O halde onlar arasında Allah’ın indirdiğiyle hükmet.
Hak’tan sana gelenden uzaklaşıp
onların keyiflerine uyma.
5 Maide Suresi 48
22
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
De ki: Ben sizi ancak vahiy ile uyarıyorum.
21 Enbiya Suresi Ayet 45
Bu Kur’ân, bana, sizi ve ulaştığı
kimseleri uyarmam için vahyolundu.
6 En’am Suresi Ayet 19
Onlara ayetlerimiz açık açık okununca, bizimle
karşılaşmayı ummayanlar “Bize bundan başka bir
Kur’ân getir veya bunu değiştir.” dediler. De ki “Onu
kendiliğimden değiştirmem benim için söz konusu
olamaz. Ben sadece vahyolunana uyuyorum.”
10 Yunus Suresi Ayet 15
Hiç şüphesiz o (Kur’ân), şerefli bir elçinin kesin sözüdür.
O, bir şairin sözü değildir. Ne kadar az inanıyorsunuz?
Bir kâhinin sözü de değildir o. Ne kadar da az araştırıp
düşünüyorsunuz? Âlemlerin Rabbi’nden bir indiriştir o.
Eğer o, bize karşı bazı sözleri uydurup-söylemiş olsaydı.
Muhakkak onun sağ-elini (bütün güç ve kudretini) çekipalıverirdik.
Sonra onun can damarını elbette keserdik.
Sizden hiç kimse buna engel olamazdı. O (Kur’ân),
korunanlar için bir öğüttür.
69 Hakka Suresi Ayet 40-48
23
EMRE DORMAN
Kur’ân Öğüt ve İbret Almak İçin
Kolaylaştırılmış Bir Kitaptır
Yemin olsun ki, biz, Kur’ân’ı öğüt ve ibret için
kolaylaştırdık. Öğüt alan yok mudur?
54 Kamer Suresi Ayet 17
(Bu,) Ayetleri muhkem kılınmış, sonra hüküm ve hikmet
sahibi ve her şeyden haberdar olan (Allah) tarafından
‘birer birer (bölüm bölüm) açıklanmış’(fussilet) bir
Kitap’tır.
11 Hud Suresi Ayet 1
Belki onlar öğüt alıp-düşünürler diye,
Biz onu (Kur’ân’ı), senin dilinle kolaylaştırdık.
44 Dühan Suresi Ayet 58
Kur’ân’ın İndirilmesiyle Din Tamamlanmıştır
Bugün sizin için dininizi kemale erdirdim, üzerinizdeki
nimetimi tamamladım ve sizin için din olarak İslâm’ı/
Allah’a teslim olmayı seçtim.
5 Maide Suresi Ayet 3
24
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
Ey iman sahipleri! Size açıklandığında canınızı
sıkacak şeylerle ilgili soru sormayın. Kur’ân indirilmekte
iken onları sorarsanız size açıklanır. Allah onlardan
vazgeçmiştir. Allah Bağışlayandır (Gâfur),
Yumuşak davranandır (Halîm).
5 Maide Suresi Ayet 101
Rabbinin sözü hem doğruluk, hem adalet
bakımından tamamlanmıştır. O’nun sözlerini
değiştirecek hiçbir kuvvet yoktur.
6 En’am Suresi Ayet 115
Kur’ân’da Din Adına Olan Şeyler
Ne Eksik Bırakılmış Ne Fazla Yazılmıştır
Biz bu Kitap’ta, herhangi bir şeyi ne eksik bıraktık ne
fazla yaptık. Onlar, sonunda Rableri önünde
toplanıp bir araya getirilirler.
6 En’am Suresi Ayet 38
Ayetlerimizi yalanlayabildikleri
kadar yalanlıyorlardı. Oysa biz, her şeyi
ayrıntılı bir şekilde yazıp saymışızdır.
78 Nebe Suresi Ayet 28-29
25
EMRE DORMAN
Kur’ân Çeşitli Örnekler İçeren
Detaylandırılmış Bir Kitaptır
Andolsun ki size beyyine (açıklayıcı, açık delil) ayetler,
sizden önce gelip geçenlerden örnekler ve korunup,
sakınanlar için de bir öğüt indirdik.
24 Nur Suresi Ayet 34
Bunları Kur’ân’da türlü türlü şekillerde (sarf) açıkladık
ki öğüt alıp hatırlasınlar. Fakat bu sadece
kaçışlarını artırıyor.
17 İsra Suresi Ayet 41
Andolsun bu Kur’ân’da her örnekten insanlar için türlü
türlü açıklamalarda (sarrafna) bulunduk. İnsanların
çoğu ise tanımamakta ayak diretmektedirler.
17 İsra Suresi Ayet 89
Bak iyice kavramaları için ayetleri nasıl
türlü şekillerde açıklıyoruz (nusarrifu).
6 En’am Suresi Ayet 65
Bilgiyle uzun uzadıya, etraflıca açıkladığımız (fassalna),
inanan bir toplum için doğruya iletici ve rahmet
olan bir kitabı onlara getirdik.
7 A’raf Suresi Ayet 52
26
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
(Bu,) Ayetleri muhkem kılınmış, sonra hüküm ve hikmet
sahibi ve her şeyden haberdar olan (Allah) tarafından
‘birer birer (bölüm bölüm) açıklanmış’
(fussilet) bir Kitap’tır.
11 Hud Suresi Ayet 1
Allah’ın Kelimeleri Tükenmez ve
Allah Unutkan Değildir
Eğer yeryüzündeki ağaçlar kalem olsa ve deniz de
arkasından yedi deniz daha katılarak kullanılsa; yine
de Allah’ın kelimeleri tükenmez. Allah Üstündür (Azîz),
Bilgedir (Hakîm).
31 Lokman Suresi Ayet 27
De ki: “Rabbimin kelimeleri için deniz mürekkep olsa,
Rabbimin kelimeleri tükenmeden önce deniz mutlaka
biter. Bir o kadarını daha getirsek de yetmez.”
18 Kehf Suresi Ayet 109
Rabbin asla unutkan değildir.
19 Meryem Suresi Ayet 64
Kur’ân Dini Konulardaki Tek Hakemdir
Allah size kitabı detaylandırılmış bir halde indirmişken
Allah’ın dışında bir hakem mi arayayım?
6 En’am Suresi Ayet 114
27
EMRE DORMAN
“Ona Rabbinden bir ayet indirilmeli değil miydi?”
dediler. De ki: Şüphesiz Allah, ayet indirmeye güç
yetirendir. Ama onların çoğu bilmezler… Biz bu Kitap’ta,
herhangi bir şeyi ne eksik bıraktık ne fazla yaptık. Onlar,
sonunda Rableri önünde toplanıp bir araya getirilirler.
6 En’am Suresi Ayet 37-38
Allah, hüküm verenlerin en üstünü değil midir?
95 Tin Suresi Ayet 8
Peygamberimiz Âhirette Kur’ân İle Tanıklık Yapacaktır
Gün olur, her ümmet için kendi aleyhlerine kendi
içlerinden bir tanık çıkarırız. Seni de şu insanlar
hakkında tanık olarak getireceğiz. Biz bu kitabı sana,
her şeyin ayrıntılı açıklayıcısı, bir doğruya iletici, bir
rahmet, Müslümanlara/Allah’a teslim olanlara bir müjde
olarak indirdik.
16 Nahl Suresi Ayet 89
De ki: Şahitlik bakımından hangi şey daha büyüktür?
De ki: Benimle sizin aranızda Allah şahittir.
Bu Kur’ân bana vahyolundu ki, onunla
sizi ve ulaştığı herkesi uyarayım.
6 En’am Suresi Ayet 19
28
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
Ve elçi dedi ki: Rabbim gerçekten benim toplumum,
bu Kur’ân’ı terk edilmiş/dışlanmış
(bir kitap) olarak bıraktılar.
25 Furkan Suresi Ayet 30
İnananlar Âhirette Kur’ân’dan
Sorumlu Tutulacaklardır
Gerçek şu: Bu Kur’ân sana ve toplumuna elbette ki bir
hatırlatıcı/bir öğüttür. Bundan sorumlu tutulacaksınız.
43 Zuhruf Suresi Ayet 44
Din Adına Kur’ân’ın İndirilmiş Olması Yeterlidir
Karşılarında okunup duran bir kitabı sana indirmiş
olmamız onlara yetmiyor mu? Bunda, inanan bir toplum
için elbette ki bir rahmet ve bir öğüt vardır.
29 Ankebut Suresi Ayet 51
De ki: Gördünüz mü, Allah’ın size rızık olarak indirdiği
şeylerin bir kısmını haram ve bir kısmını helal yaptınız.
De ki: Allah mı size böyle izin verdi, yoksa siz Allah’a
iftira mı ediyorsunuz?
10 Yunus Suresi Ayet 59
29
EMRE DORMAN
Dillerinizin yalan yere nitelendirmesi dolayısıyla şuna
helal, buna haram demeyin. Çünkü Allah’a karşı yalan
uydurmuş olursunuz. Şüphesiz Allah’a karşı yalan
uyduranlar kurtuluşa ermezler.
16 Nahl Suresi Ayet 116
De ki: Bana vahyolunanlar içinde,
bu haram dediklerinizi yiyecek birine yasaklanmış
bir şey bulamıyorum.
6 En’am Suresi Ayet 145
Kur’ân Kendi Kendisinin Tefsiridir
Şüphesiz onu toplamak ve okutmak bize düşer. O halde
biz onu okuduğumuzda sen de onun okunuşunu izle.
Sonra hiç şüphesiz onu açıklamak da bize düşer.
75 Kıyamet Suresi Ayet 17-19
Allah size ayetlerini bu şekilde açıklıyor ki,
doğruya ve güzele yol bulasınız.
3 Ali İmran Suresi Ayet 103
30
KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ TEMEL EMİRLER VE YASAKLAR
Din Adına Hüküm Yetkisi Yalnız Allah’ındır
Hüküm yalnız Allah’ındır. O kendisinden başkasına
kulluk etmemenizi emretmiştir. Dosdoğru olan din işte
budur. Ama insanların çoğu bilmiyorlar.
12 Yusuf Suresi Ayet 40
Ve O, hükmüne hiç kimseyi ortak etmez…
18 Kehf Suresi Ayet 26
De ki: Ben, Rabbimden (gelen) açık bir delil
üzerindeyim. Siz ise onu yalanladınız. Acele istediğiniz
(azap) da benim yanımda değildir. Hüküm vermek,
yalnız Allah’a aittir. Hakkı o anlatır. Ayırt edip çözüm
getirenlerin en hayırlısı O’dur.
6 En’am Suresi Ayet 57
Alıntının kaynağı: İstanbul Yayınevi
Eser Adı: Kur’ân-ı Kerîm’deki Temel Emirler ve Yasaklar
Yazar: Emre Dorman
İletişim: www.emredorman.com
