MUHTASAR

MUHTASAR BEYANNAME

1. Muhtasar Beyanname: Muhtasar beyanname gelir vegisi beyanlarından biridir. Muhtasar beyanname, işverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesine mahsustur (GVK mdadde 84). Muhtasar beyannamede stopaj usulü vergilendirme söz konusudur. Stopaj usulünde vergi asıl borçludan değil, vergi sorumlusundan talep edilir.

Bu tür vergiler kaynakta kesilen vergilerdir. Bu yolla gelir daha sahibinin eline geçmeden önce vergilendirilmiş olmaktadır. Yani, işçiye veya memura ücret veya maaş ödeyen işveren, daha bu ödemeyi yapmadan önce, işçi veya memurun aldığı ücret veya maaştan kanunen ödemesi gerekli olan gelir ve damga vergisini kesecek ve yasal süre içinde kestiği bu vergileri bir muhtasar beyanname düzenleyerek vergi dairesine ödeyecektir.Anlaşılacağı üzere burada işçi veya memur kanuni mükelleftir, fakat onların adına ve hesabına vergilerini ödeyen ve muhtasar beyanname veren işveren, vergi sorumlusudur.

Vergi tevkifatı (stopaj): Gelir veya kurumlar vergisine tabi bir kazanca ilişkin hasılatın (gelir, kazanç) ilgilisine ödenmesi aşamasında, ödemeyi yapanlarca, yasa ile belirlenmiş oranlar üzerinden istihkakın bir kısmının tutulup, hasılatı elde eden adına ve onun peşin vergisi olarak vergi dairesine yatırılması şeklinde uygulanan vergileme yöntemi ve vergi güvenlik tedbiridir. Stopajı doğuran işlem, stopaja tabi istihkakın nakden veya hesaben ödenmesidir.

MUHTASAR BEYANNAME

MUHTASAR BEYANNAME DÜZENLEME ÖRNEĞİ

Örnek: HG İstanul/Eyüp vergi dairesine bağlı olan bir işletmedir. HG işletmesinde 2 işçi çalıştırmaktadır. İşletme muhtasar beyannamesini aylık dönemler halinde vermektedir.

HG işletmesinin Eylül 2008 dönemi içinde yapmış olduğu ödemeler aşağıdaki gibidir.

- İşletmesinde çalıştırdığı işçilerden birine aylık olarak brüt 1.500 TL, diğerine ise 1.000 TL ödemiştir.

- İşyeri kirası olarak 800 YL parayı A şahsına ödemiştir.

- Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ücreti olarak B şahsına brüt 1.000 TL ödemiştir.

Cevap: Muhtasar Beyannamenin düzenlenmesi:

               İşletmede çalışan işçilerin ilk önce ücret bordrosunu düzenleyerek gelir vergisini ve damga vergisini hesaplayalım:

            Brüt Ücret  SSK İşçi Payı   İşsizlik Sigortası İşçi Payı   Gelir Vergisi Matrahı  Gelir Vergisi  Damga Vergisi    Kesintiler Toplamı    NetÜcret

1. İşçi   1.500         210                 15                                    1.275                         191,25          9                        425,25                   1.074,75

2. İşçi   1.000        140                  10                                       850                         127,5             6                        283,5                   716,5

TOPLAM 2.500        350                  25                                    2.125                         318,75           15                      708,75               1.791,25

SSK işçi payı: brüt ücret x :

    1.500 x 0.14 = 210

    1.000 x 0.14 = 140

İşsizlik sigortası işçi payı: brüt ücret x %1:

    1.500 x 0.01 = 15

    1.000 x 0.01 = 10

Gelir vergisi matrahı: brüt ücret - (SSK işçi payı + İşsizlik sigortası işçi payı):

    1.500 - (210 + 15) = 1.275

    1.000 - (140 + 10) = 850

Gelir vergisi: Gelir vergisi matrahı x :

    1.275 x 0.15 = 191,25 (muhtasar beyanname, tablo-1, 8. satır)

    850 x 0.15 = 127,5 (muhtasar beyanname, tablo-1, 9. satır)

Damga vergisi: brüt ücret x :

    1.500 x 0.006 = 9

    1.000 x 0.006 = 6

Kesintiler toplamı: SSK işçi payı + İşsizlik sigortası işçi payı + Gelir vergisi + Damga vergisi:

    1. işçi = 210 + 15 + 191,25 + 9 = 425,25 TL

    2. işçi = 140 + 10 + 127,5 + 6 = 283,5 TL

Net ücret: brüt ücret - kesintiler toplamı:

    1. işçi = 1.500 - 425,25 = 1.074,75 TL

    2. işçi = 1.000 - 283,5 = 716,5 TL

Ücret bordrosunda hesapladığımız gelir vergisi ve damga vergisi muhtasar beyannamede gösterilecektir:

    Gelir vergisi = 318,75 TL

    Damga vergisi = 15 TL (muhtasar beyanname, tablo-2, 6. satır)

Ödenen Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ücreti stopajı muhtasar beyannamede gösterilecektir:

    Brüt ücret: 1.000 TL

    Stopaj oranı:

    Stopaj = 1.000 x 0.20 = 200 TL (muhtasar beyanname, tablo-1, 10. satır ve tablo 3)

Ödenen kira tutarı stopajı muhtasar beyannamede gösterilecektir:

    Brüt kira: 800 TL

    Stopaj oranı:

    Stopaj = 800 x 0.20 = 160 TL (muhtasar beyanname, tablo-1, 11. satır ve tablo 3)

Muhtasar beyannamenin bir de damga vergisi bulunmaktadır:

    2008 yılı için muhtasar beyanname damga vergisi tutarı = 15,10 TL (muhtasar beyanname, tablo-2, 7. satır)

Damga vergisi oranları ve tutarları için >>>>>

Muhtasar beyannamedeki kesintiler toplamı:

Gelir Vergisi= 318,75 + Damga Vergisi= 15 + Kira Stopaj= 160 + SMMM Stopaj= 200 + Beyannameye ait damga vergisi= 15,10

Kesintiler toplamı: 708,85 TL

HG işletmesi 708,85 TL yi ekim ayının 26. sına kadar ödenek zorundadır.