osmanli_turkcesi_sozlugu O - S
Ö
ömr (A.) [ عمر ] ömür.
örf (A.) [ عرف ] gelenek, âdet.
örfen (A.) [ عرفا ] geleneğe göre.
örfî (A.) [ عرفی ] geleneksel.
örfî idare [ عرفی اداره ] sıkıyönetim.
örfiyyât (A.) [ عرفيات ] gelenekle ilgili şeyler.
öşr (A.) [ 1 [ عشر .onda bir. 2.öşür vergisi.
özr (A.) [ 1 [ عذر .özür. 2.bahane. 3.engel.
özrhâh (A.-F.) [ عذرخواه ] özür dileyen.
361
P
pâ (F.) [ پا ] ayak.
pâbend (F.) [ پابند ] ayak bağı.
pâbercâ (F.) [ پابرجا ] yerinde, duran, ayakta duran.
pâberikâb (F.-A.) [ پابرکاب ] gitmek üzere, hareket etmek üzere.
pâbeste (F.) [ پابسته ] ayağı bağlı.
pâbirehne (F.) [ پابرهنه ] yalınayak.
pâbûsî (F.) [ پابوسی ] ayak öpme.
pâcâme (F.) [ پاجامه ] pijama.
pâçe (F.) [ پاچه ] paça.
pâdşâh (F.) [ پادشاه ] padişah.
pâdşâhî (F.) [ پادشاهی ] padişahlık.
pâdzehr (F.) [ پادزهر ] panzehir.
paha (F.) [ بها ]değer, kıymet.
pâk (F.) [ پاک ] temiz.
pâkbâz (F.) [ 1 [ پاکباز .fedai. 2.canını hiçe sayan aşık.
pâkdâmen (F.) [ پاک دامن ] iffetli.
pâkîze (F.) [ پاکيزه ] temiz.
paklanmak temizlenmek.
pâlân (F.) [ پالان ] semer, palan.
362
pâlânduz (F.) [ پالان دوز ] semerci.
pâmâl (F.) [ پامال ] ezilmek, çiğnenmek.
pâmâl olmak ezilmek, çiğnenmek, ayaklar altında kalmak.
pâpûş (F.) [ پاپوش ] pabuç.
paralamak parçalamak, parça parça etmek.
paralanmak parça parça olmak.
pârçe (F.) [ پارچه ] parça.
pâre (F.) [ پاره ] parça.
pâre pâre (F.) 1.parça parça. 2.paramparça.
pârelenmek parça parça olmak.
pars (F.) [ پارس ] İran, Pers ülkesi.
pars (F.) [ پارس ] panter.
pârsâ (F.) [ پارسا ] sofu.
pârsî (F.) [ پارسی ] farsça.
pâsban (F.) [ پاسبان ] bekçi, gece bekçisi.
pâş (F.) [ پاش ] saçan, serpen.
pây (F.) [ 1 [ پای .ayak. 2.dip.
pâyân (F.) [ پایان ] son.
pâyânsız (F.-T.) sonsuz, bitmez tükenmez, engin.
pâybend (F.) [ 1 [ پایبند .ayak bağı. 2.engel.
pâybûsî (F.) [ پایبوسی ] ayak öpme.
pâydâr (F.) [ پایدار ] kalıcı, sağlam, sürekli, devamlı.
pâye (F.) [ 1 [ پایه .rütbe, derece. 2.basamak.
363
pâyende (F.) [ 1 [ پاینده .kalıcı, sürekli. 2.payanda, destek.
pâyidar (F.) [ پایدار ] kalıcı, sağlam, sürekli, devamlı.
pâyin (F.) [ پایين ] aşağı.
pâyitaht (F.) [ پایتخت ] başkent.
pâyîz (F.) [ پایيز ] güz.
pâykûb (F.) [ پایکوب ] dans eden.
pâzâr (F.) [ 1 [ بازار .çarşı, pazar. 2.alışveriş.
pazar eylemek alışveriş yapmak.
peder (F.) [ پدر ] baba.
pederâne (F.) [ پدرانه ] babaca.
pederî (F.) [ 1 [ پدری .babalık. 2.babaya ait, baba tarafı.
pederşâhî (F.) [ پدرشاهی ] ataerkil.
pehlevân (F.) [ 1 [ پهلوان .yiğit. 2.pehlivan.
pehlivan bk. pehlevân.
pehlû (F.) [ پهلو ] böğür, yan.
pehn (F.) [ پهن ] geniş.
pehnâver (F.) [ 1 [ پهناور .engin. 2.geniş.
pejmürde (F.) [ 1 [ پژمرده .solgun. 2.dağınık. 3.yırtık.
pelas (F.) [ 1 [ پلاس .kilim. 2.çul.
peleng (F.) [ 1 [ پلنگ .leopar. 2.kaplan.
pelîd (F.) [ پليد ] kirli.
penah (F.) [ پناه ] sığınma.
penahgâh (F.) [ پناهگاه ] sığınacak yer, sığınak.
364
penâhî (F.) [ پناهی ] sığınma.
penbe (F.) [ 1 [ پناهی .pamuk. 2.pembe.
penc (F.) [ پنج ] beş.
pence (F.) [ پنجه ] pençe.
pencidü bk. pencüdü.
pencise bk. pencüse.
penciyek bk. pencüyek.
pencüdü (F.) [ پنج و دو ] beş ve iki.
pencüse (F.) [ پنج و سه ] beş ve üç.
pencüyek (F.) [ پنج و یک ] beş ve bir.
pençe (F.) [ پنجه ] pençe.
pend (F.) [ پند ] öğüt.
pendname (F.) [ پندنامه ] öğüt kitabı.
penîr (F.) [ پنير ] peynir.
per (F.) [ 1 [ پر .kanat. 2.kuşların iri tüyü, yelek.
perakende (F.) [ 1 [ پراکنده .dağınık. 2.toptan olmayan.
perçem (F.) [ 1 [ پرچم .kakül. 2.yele. 3.bayrak. 4.bayrak püskülü.
perdedar (F.) [ پرده دار ] kapı görevlisi.
perend (F.) [ پرند ] atlas.
perende (F.) [ 1 [ پرنده .kuş. 2.takla.
perest (F.) [ پرست ] tapan.
perestâr (F.) [ 1 [ پرستار .tapan. 2.besleme. 3.dalkavuk.
perestîde (F.) [ 1 [ پرستيده .tapınılan. 2.taparcasına sevilen, sevgili.
365
perestiş (F.) [ 1 [ پرستش .tapınma. 2.taparcasına sevme.
perestişgâh (F.) [ پرستش ] mabet, tapınak.
perestişkâr (F.) [ 1 [ پرستشکار .tapan. 2.taparcasına seven.
perestişkârâne (F.) [ پرستشکارانه ] taparcasına.
perestû (F.) [ پرستو ] kırlangıç.
pergâl (F.) [ پرگال ] pergel.
pergâr (F.) [ پرگار ] pergel.
perhizkâr (F.) [ پرهيزکار ] sakınan.
perîçihre (F.) [ 1 [ پری چهره .peri kadar güzel yüzlü.
perihan (F.) [ پری خان ] peri padişahı.
perîpeyker (F.) [ پری پيکر ] peri kadar güzel yüzlü.
perîşan (F.) [ 1 [ پریشان .dağınık. 2.kötü durumda, perişan.
perişan olmak darmadağın olmak.
perîşanhal (F.-A.) [ پریشان حال ] hali perişan olan.
perîveş (F.) [ پری وش ] peri gibi güzel.
perniyân (F.) [ پرنيان ] işlemeli atlas.
pertavsız (F.) büyüteç.
pertev (F.) [ پرتو ] ışık.
pertevsuz (F.) [ پرتوسوز ] büyüteç.
pervâ (F.) [ 1 [ پروا .çekinme. 2.korku.
pervâne (F.) [ 1 [ پروانه .pervane böceği. 2.fırıldak, pervane. 3.ulak.
pervâneveş (F.) [ پروانه وش ] pervane gibi.
pervâsız (F.-T.) [ 1 [ پرواسز .çekinmeyen. 2.korkmayan.
366
pervaz (F.) [ 1 [ پرواز .uçma. 2.saçak.
perver (F.) [ پرور ] yetiştiren, eğiten, büyüten, besleyen.
perverde etmek beslemek, gütmek.
perverdigâr (F.) [ پروردگار ] Tanrı.
pervin (F.) [ پروین ] Ülker, Süreyya.
pes (F.) [ پس ] arka.
pesend (F.) [ پسند ] beğenen.
pesendîde (F.) [ پسندیده ] beğenilmiş, makbul.
pesmânde (F.) [ پس مانده ] arta kalan.
peszinde (F.) [ پس زنده ] geriye kalan, yaşayan son örnekler.
peşîman (F.) [ پشيمان ] pişman.
peşin (F.) [ پيشين ] önceden.
peşm (F.) [ پشم ] yün.
peşşe (F.) [ پشه ] sivrisinek.
peşşebend (F.) [ پشه بند ] cibinlik.
peştemal (F.) [ پشتمال ] peştemal, hamam havlusu.
peyâm (F.) [ پيام ] haber.
peyamber (F.) [ پيامبر ] peygamber.
peydâ (F.) [ پيدا ] ortada, açıkta.
peyderpey (F.) [ پی در پی ] peşpeşe, ardy sıra.
peygam (F.) [ پيغام ] haber.
peygamber (F.) [ 1 [ پيغمبر .peygamber. 2.haberci.
peyk (F.) [ پيک ] ulak.
367
peykân (F.) [ پيکان ] temren.
peyke (F.) [ پيکه ] sedir, kanepe.
peyker (F.) [ پيکر ] yüz.
peymâ (F.) [ پيما ] yol alan, kateden, ölçen.
peymâne (F.) [ پيمانه ] kadeh.
pîl (F.) [ پيل ] fil.
pinhan (F.) [ پنهان ] gizli, saklı.
pîr (F.) [ 1 [ پير .yaşlı. 2.tarikat kurucusu.
pîrahen (F.) [ پيراهن ] gömlek, mintan.
pîrâye (F.) [ پيرایه ] süs.
pîrezen (F.) [ پيره زن ] yaşlı kadın.
pistan (F.) [ پستان ] meme.
piste (F.) [ پسته ] fıstık.
pîş (F.) [ 1 [ پيش .ön. 2.yan. 3.huzur. 4.önce.
pîşânî (F.) [ پيشانی ] alın.
pîşdar (F.) [ پيشدار ] öncü.
pîşe (F.) [ 1 [ پيشه .meslek. 2.sanat. 3.huy.
pîşekâr (F.) [ 1 [ پيشه کار .sanatçı. 2.meslek sahibi. 3.ortaoyununda oyunu
başlatan sanatçı.
pîşgâh (F.) [ 1 [ پيشگاه .ön. 2.huzur.
pîşgîr (F.) [ پيشگير ] peşkir.
pîşîn (F.) [ پيشين ] peşin.
pîşva (F.) [ پيشوا ] önder, lider.
368
piyâde (F.) [ 1 [ پياده .yaya, yürüyen. 2.askerlikte piyade sınıfy. 3.satranç
taşlarından paytak.
piyâle (F.) [ 1 [ پياله .kadeh. 2.şarap kadehi.
post (F.) [ 1 [ پست .hayvan derisi. 2.post. 3.makam.
postîn (F.) [ پستين ] kürk.
postnişin (F.) [ 1 [ پست نشي ن .postta oturan. 2.pîre vekaletle postta oturan, tekke
şeyhi.
pûd (F.) [ پود ] argaç, dokumada enine dokunulan ip.
puhte (F.) [ پخته ] pişmiş, pişkin, olgun.
pul (F.) [ پول ] para.
pûlâd (F.) [ پولاد ] çelik, polat.
pulat (F.) [ پولاد ] çelik, polat.
pur (F.) [ پر ] dolu.
pûr (F.) [ پور ] oğul.
pûş (F.) [ پوش ] giyen, örten.
pûşîde (F.) [ 1 [ پوشيده .örtülü. 2.gizli. 3.kapalı. 4.örtü.
pûte (F.) [ پوته ] pota.
pûyân (F.) [ 1 [ پویان .koşan, hızla giden. 2.geçip giden.
pûyân olmak geçip gitmek.
pûziş (F.) [ پوزش ] özür.
pür (F.) [ پر ] dolu.
pürhûn (F.) [ پرخون ] kan dolu, kanlı.
pürsükût (F.-A.) [ پرسکوت ] derin sessizlik içinde.
pürz (F.) [ پرز ] hav, kumaş havı.
369
püser (F.) [ پسر ] oğul.
püşt (F.) [ 1 [ پشت .arka. 2.sırt. 3.homoseksüel erkek.
püştîban (F.) [ 1 [ پشتيبان .destek. 2.destek veren.
370
R
ra’d (A.) [ رعد ] gökgürültüsü.
ra’nâ (A.) [ رعنا ] güzel, hoş.
ra’şe (A.) [ رعشه ] titreme.
ra’şe vermek titretmek.
ra’şedâr (A.-F.) [ رعشه دار ] titrek, titreyen.
rabb (A.) [ 1 [ رب .Tanrı, Allah. 2.efendi.
rabbânî (A.) [ 1 [ ربانی .tanrısal, ilahî. 2.Tanrı’dan başka bir şey düşünmeyen.
rabbî (A.) [ ربی ] Tanrım.
râbıta (A.) [ 1 [ رابظه .bağ, ilişki, temas. 2.sıra, düzen.
râbıtadar (A.-F.) [ رابطه دار ] bağlantılı, ilintili.
râbi (A.) [ رابع ] dördüncü.
râbian (A.) [ رابعا ] dördüncüsü.
rabt (A.) [ ربط ] bağlama.
rabt edilmek bağlanmak, tutturulmak.
rabt etmek bağlamak, tutturmak.
rabt olunmak bağlanmak, tutturulmak, ilişkilendirilmek.
râci (A.) [ 1 [ راجی .rica eden. 2.ümitli.
raci olmak (A.-T.) ait olmak, dönük olmak, yönelik olmak.
râci’ (A.) [ 1 [ راجع .hakkında. 2.dönen.
371
racîm (A.) [ رجيم ] taşlanmış, recmedilmiş.
radde (A.) [ 1 [ راده .derece. 2.civar.
rağbet (A.) [ 1 [ رغبت .istek. 2.ilgi duyma.
rağbet etmek ilgi duymak.
râh (F.) [ راه ] yol.
râhib (A.) [ راهب ] rahip.
rahîm (A.) [ 1 [ رحيم .merhametli. 2.merhamet eden Tanrı.
rahl (A.) [ رحل ] semer.
rahm (A.) [ رحم ] acıma, merhamet.
rahm etmek acımak, merhamet etmek.
rahm (A.) [ رحم ] rahim, döl yatağı.
rahman (A.) [ رحمان ] merhametli Tanrı.
rahmet (A.) [ 1 [ رحمت .acıma, merhamet. 2.yağmur.
râhname (F.) [ راهنامه ] yol haritası.
rahne (F.) [ 1 [ رخنه .yarık, gedik. 2.bozukluk.
rahnedar etmek 1.gedik açmak. 2.zarar vermek.
rahnedar olmak 1.yarılmak, gedik açılmak. 2.bozulmak, zarar görmek.
rahnüma (F.) [ راهنما ] yol gösteren, kılavuz.
rahşan (F.) [ رخشان ] parlak.
rahşende (F.) [ رخشنده ] parlayan.
raht (F.) [ 1 [ رخت .ev eşyası. 2.koşum takımı.
rahvar (F.) [ راهوار ] atın eşkin yürümesi.
râhzen (F.) [ راهزن ] yol kesen, haydut.
372
raiyyet (A.) [ رعيت ] halk, hükümdar tebası.
râkım (A.) [ 1 [ راقم .yazan. 2.deniz seviyesinden yükseklik.
rakîb (A.) [ رقيب ] rakip.
râkib (A.) [ 1 [ راکب .binen. 2.binici.
râkib olmak binmek.
râkiben (A.) [ راکبا ] binerek.
râkid (A.) [ راکد ] durgun.
rakik (A.) [ 1 [ رقيق .ince. 2.hassas. 3.köle.
rakkas (A.) [ 1 [ رقاص .dansçı. 2.sarkaç.
rakkase (A.) [ رقاصه ] dansöz, çengi.
raks (A.) [ رقص ] dans.
raks etmek dans etmek.
râm (F.) [ رام ] itaat eden, boyun eğen.
râm etmek boyun eğdirmek, itaat ettirmek.
râm olmak boyun eğmek, itaat etmek.
ramak (A.) [ 1 [ رمق .çok az. 2.son nefeslik hayat.
ramak kalmak çok az bir şey kalmak.
ramazaniye (A.) [ رمضانيه ] ramazan kasidesi.
raptetmek (A.-T.) bağlamak, tutturmak, ilişkilendirmek.
rasad (A.) [ 1 [ رصد .gözlem. 2.gözetleme.
rasad edilmek gözlemlenmek.
rasad etmek 1.gözlem yapmak. 2.gözetlemek.
rasadhane (A.-F.) [ رصدخانه ] gözlemevi.
373
rasadî (A.) [ رصدی ] gözlemle ilgili.
râsih (A.) [ 1 [ راسخ .derin din bilgisi olan. 2.temeli sağlam olan.
rassad (A.) [ رصاد ] gözlemci, gözlem yapan.
râst (F.) [ 1 [ راست .doğru. 2.düz. 3.sağ.
râstbin (F.) [ راست بين ] gerçekçi, doğruları gören.
râstgû (F.) [ راست گو ] doğru sözlü.
râstperverâne (F.) [ راست پرورانه ] doğruluktan yana.
ratbüyâbis (A.) [ 1 [ رطب و یابس .yaş ve kuru. 2.düşünmeden konuşan, boşboğaz.
râtib (A.) [ راطب ] nemli, rutubetli.
râtibe (A.) [ راتبه ] aylık, maaş.
ratl (A.) [ 1 [ رطل .hemen hemen bir litrelik sıvı ölçeği. 2.kadeh.
rauf (A.) [ رؤف ] esirgeyici.
râvi (A.) [ 1 [ راوی .rivayet eden. 2.anlatan, hikaye eden.
ravza (A.) [ روضه ] bahçe.
ravza-i mutahhara [ روضهء مطهره ] Hz. Muhammedin mezarının bulunduğu yer.
rây (A.) [ 1 [ رای .fikir. 2.oy.
râyât (A.) [ رایات ] sancaklar.
rayb (A.) [ ریب ] kuşku, şüphe.
râyet (A.) [ رایت ] sancak.
râygân (F.) [ رایگان ] parasız, bedava.
râyic (A.) [ رایج ] yaygın, revaçta.
râyiha (A.) [ رایحه ] koku.
râyihadar (A.-F.) [ رایحه دار ] kokulu.
374
râz (F.) [ راز ] sır.
râzık (A.) [ رازق ] rızık veren Tanrı.
râzi (A.) [ راضی ] rıza gösteren.
re’fet (A.) [ رأفت ] esirgeme.
re’s (A.) [ 1 [ رأس .baş. 2.başkan.
re’sen (A.) [ رأسا ] doğrudan doğruya, danışmaksızın.
re’sülmal (A.) [ رأس المال ] sermaye, anapara, kapital.
re’y (A.) [ رأی ] görüş.
reâya (A.) [ رعایا ] halk.
rebî’ (A.) [ ربيع ] bahar.
recâ (A.) [ 1 [ رجا .ümit. 2.rica.
recm (A.) [ رجم ] taşlama, taşa tutma.
recm edilmek taşlanarak öldürülmek.
recül (A.) [ رجل ] erkek.
recül-i siyasî [ رجل سياسی ] politikacı.
recüliyyet (A.) [ رجليت ] erkeklik.
redd (A.) [ 1 [ رد .geri çevirme. 2.inkar etme.
redd ü cerh etmek reddedip çürütmek.
ref’ (A.) [ 1 [ رفع .kaldırma. 2.giderme. 3.yüceltme.
refâh (A.) [ رفاه ] bolluk.
refâkat (A.) [ رفاقت ] eşlik.
refâkat etmek eşlik etmek.
refakatinde eşliğinde, beraberinde.
375
reff (A.) [ رف ] raf.
refî’ (A.) [ رفيع ] yüksek, yüce.
refik (A.) [ رفيق ] arkadaş, yoldaş.
refîka (A.) [ رفيقه ] eş, zevce, hayat arkadaşı.
reft (F.) [ رفت ] gidiş.
reftâr (F.) [ 1 [ رفتار .gidiş. 2.davranış.
reg (F.) [ رگ ] damar.
regzen (F.) [ رگ زن ] hacamatçı.
reh (F.) [ ره ] yol.
rehâ (F.) [ رها ] kurtuluş.
rehâkâr (F.) [ رهاکار ] kurtarıcı.
rehavet (A.) [ 1 [ رخاوت .gevşeklik. 2.tembellik.
rehavetkâr (A.-F.) [ رخاوتکار ] rehavet verici.
rehber (F.) [ رهبر ] kılavuz.
rehgüzâr (F.) [ رهگذار ] geçit.
rehîn (A.) [ رهين ] rehinli, ipotekli.
rehn (A.) [ رهن ] rehin.
rehnüma (F.) [ رهنما ] yol gösterici.
reis (A.) [ رئيس ] başkan.
rekâket (A.) [ 1 [ رکاکت .kekemelik. 2.söz kusuru.
rekz (A.) [ رکز ] dikme.
rekz edilmek dikilmek.
rekz etmek dikmek.
376
remîde (F.) [ رميده ] ürkmüş.
remiz (A.) [ 1 [ رمز .sembol, işaret, rumuz.
reml (A.) [ 1 [ رمل .kum. 2.remil, falcılık.
remmal (A.) [ رمال ] falcı.
remz (A.) [ 1 [ رمز .sembol, işaret. 2.imalı konuşma.
renc (F.) [ رنج ] sıkıntı, zahmet, meşakkat.
rencber (F.) [ 1 [ رنجبر .sıkıntı çeken. 2.amele, yrgat.
rencîde (F.) [ رنج دیده ] incinmiş.
rencîde etmek incitmek.
rencîde olmak incinmek.
rencûr (F.) [ رنجور ] hasta.
reng (F.) [ رنگ ] renk.
rengâreng (F.) [ رنگارنگ ] renkli, renk renk.
rengin (F.) [ 1 [ رنگين .renkli. 2.hoş, havalı.
resâ (F.) [ رسا ] olgun.
resâil (A.) [ 1 [ رسائل .risaleler. 2.dergiler.
resm (A.) [ 1 [ رسم .resim. 2.çizme. 3.fotoğraf. 4.tören. 5.usül. 6.vergi.
resm -i geçit geçit töreni.
resm-i küşâd [ رسم کشاد ] açılış töreni.
resmen (A.) [ 1 [ رسما .resmî olarak.. 2.kesinlikle.
resmiyet bk. resmiyyet.
resmiyete dökmek resmîleştirmek, resmîlik kazandırmak.
resmiyyet (A.) [ رسميت ] resmîlik.
377
resul (A.) [ 1 [ رسول .elçi. 2.peygamber.
reşehat (A.) [ رشحات ] sızıntılar.
reşid (A.) [ 1 [ رشيد .ergin, büluğa ermiş. 2.doğru yolda giden.
reşk (F.) [ رشک ] kıskançlık.
reşkâver (F.) [ رشک آور ] kıskandırıcı.
retküfetk (A.) [ رتق و فتق ] bir işi iyi idare etme.
revâ (F.) [ روا ] uygun, layık.
revâbıt (A.) [ روابط ] bağlar, ilgiler, ilişkiler.
revac (A.) [ رواج ] yaygınlık, revaç, sürüm.
revaç bk. revac.
revak (A.) [ 1 [ رواق .sundurma. 2.çardak.
revân (F.) [ 1 [ روان .giden. 2.akan. 3.ruh.
revan olmak gitmek, yola koyulmak.
revgan bk. rugan
reviş (F.) [ 1 [ روش .gidiş. 2.tarz, yöntem.
revnak (A.) [ رونق ] parlaklık.
revnak vermek canlılık kazandırmak.
revnakbahş (A.-F.) [ رونق بخش ] parlaklık veren, canlılık kazandıran.
revnakdar (A.-F.) [ رونقدار ] revnaklı.
revzen (F.) [ روزن ] pencere.
re'y (A.) [ 1 [ رأی .görüş. 2.oy.
reyhan (A.) [ ریحان ] fesleğen.
rez (F.) [ رز ] asma.
378
rezâil (A.) [ رذائل ] rezaletler.
rezâlet (A.) [ رذالت ] rezillik.
rezzak (A.) [ رزاق ] rızıklandıran.
rıdvan (A.) [ 1 [ رضوان .cennet. 2.cennetin kapıcısı.
rıhlet (A.) [ 1 [ رحلت .göçüş. 2.ölme.
rızâ (A.) [ 1 [ رضا .razılık, memnunluk. 2.istek.
rızk (A.) [ رزق ] rızık.
riâyet (A.) [ 1 [ رعایت .uyma. 2.sayma.
riâyet etmek 1.uymak. 2.saymak.
riâyetkâr (A.-F.) [ رعایتکار ] saygılı.
ribâ (A.) [ ربا ] tefecinin aldığı aşırı faiz.
ribâhar (F.-A.) [ رباخوار ] tefeci.
ribat (A.) [ 1 [ رباط .konak. 2.han, kervansaray. 3.tekke.
ric’at (A.) [ 1 [ رجعت .geri dönüş. 2.geri çekilme.
ricakâr (A.-F.) [ رجاکار ] ricası, yalvarırcasına.
ricâl (A.) [ 1 [ رجال .erkekler. 2.üst düzeyde bulunanlar.
ridâ (A.) [ 1 [ ردا .örtü. 2.hırka. 3.derviş postu.
rie (A.) [ رئه ] akciğer.
rihlet (A.) [ 1 [ رحلت .göç. 2.ölme.
rihlet etmek 1.göçmek. 2.ölmek.
rikâb (A.) [ 1 [ رکاب .üzengi. 2.huzur, kat.
rikkat (A.) [ 1 [ رقت .incelik, hassaslık. 2.acıma.
rind (F.) [ رند ] dünyayı umursamayan.
379
rîş (F.) [ 1 [ ریش .yara. 2.sakal. 3.kök.
rîşe (F.) [ ریشه ] kök, saçaklı kök.
rîşhand (F.) [ ریشخند ] bıyık altından gülüş.
rişvet (A.) [ رشوت ] rüşvet.
rivâyât (A.) [ روایات ] rivayetler, söylentiler.
rivâyet (A.) [ 1 [ روایت .nakletme, hikaye etme. 2.söylenti.
riyâ (A.) [ ریا ] ikiyüzlü.
riyâkâr (A.-F.) [ ریاکار ] ikiyüzlü.
riyâkârâne (A.-F.) [ ریاکارانه ] ikiyüzlüce.
riyakarlık (A.-F.-T.) ikiyüzlülük.
riyâset (A.) [ ریاست ] başkanlık.
riyâset etmek başkanlık yapmak.
riyâz (A.) [ ریاض ] bahçeler.
riyâzet (A.) [ ریاضت ] nefsinin isteklerine boyun eğmeden yaşama.
riyâzî (A.) [ 1 [ ریاضی .matematikçi. 2.matematiksel.
riyâziyat (A.) [ ریاضيات ] matematik.
riyâziyatçı (A.-T.) matematikçi.
riyâziyyûn (A.) [ ریاضيون ] matematikçiler.
rû (F.) [ رو ] yüz.
rub’ (A.) [ ربع ] çeyrek, dörtte bir.
rûbah (F.) [ روباه ] tilki.
rubaiyat (A.) [ رباعيات ] rubailer.
rûbeh (F.) [ روبه ] tilki.
380
rûberû (F.) [ روبرو ] yüzyüze.
rugan (F.) [ روغن ] yağ.
rûh (A.) [ روح ] can, ruh.
ruh (F.) [ رخ ] yanak, yüz.
ruham (A.) [ رخام ] mermer.
ruhbân (A.) [ رهبان ] papazlar.
ruhbâniyyet (A.) [ رهبانيت ] ruhbanlık.
rûhefza (A.-F.) [ روح افزا ] cana can katan.
rûhî (A.) [ 1 [ روحی .ruh ile ilgili. 2.ruhsal.
rûhiyyat (A.) [ روحيات ] psikoloji.
ruhsâr (F.) [ رخسار ] yüz.
ruhsat (A.) [ رخصت ] izin.
ruk’a (A.) [ 1 [ رقعه .pusula. 2.dilekçe. 3.yama.
rumûz (A.) [ رموز ] işaretler, semboller.
rûşen (F.) [ 1 [ روشن .aydınlık. 2.açık, aşikar.
rûşen kılmak açıklamak, söylemek.
rutûbet (A.) [ رطوبت ] nem.
rûy (F.) [ روی ] yüz.
rûy-i zemin (F.) [ 1 [ روی زمين .yeryüzü. 2.yer.
rûz (F.) [ 1 [ روز .gün. 2.gündüz.
rûz -i cezâ [ روز جزا ] kıyamet günü.
rûze (F.) [ روزه ] oruç.
rûzgâr (F.) [ روزگار ] zaman.
381
rûznâmçe (F.) [ روزنامچه ] yevmiye defteri.
rûzüşeb (F.) [ روز و شب ] gündüz gece.
rü’yet (A.) [ رؤیت ] görme.
rübab (A.) [ رباب ] rebap.
rübai (A.) [ رباعی ] dörtlük, rubai.
rüchan (A.) [ رجحان ] üstünlük.
rücû (A.) [ رجوع ] geri dönme.
rüesâ (A.) [ رؤسا ] başkanlar, reisler.
rüfekâ (A.) [ رفقا ] arkadaşlar.
rükn (A.) [ 1 [ رکن .direk, sütun. 2.esas.
rüsum (A.) [ 1 [ رسوم .vergi. 2.tören.
rüsûmat (A.) [ رسومات ] gümrük idaresi.
rüsvâ /y (F.) [ رسوای ] rezil.
rüşd (A.) [ 1 [ رشد .gelişme. 2.erginlik. 3.doğru yolda gidiş.
rüşvet (A.) [ رشوت ] rüşvet.
rüya (A.) [ رویا ] düş.
rüzgâr (F.) [ 1 [ روزگار .zaman. 2.devir.
382
S
sâ’î (A.) [ ساعی ] çalışan, gayret eden.
sâ’î olmak çalışmak, gayret etmek.
sa’leb (A.) [ ثعلب ] tilki.
sa’y (A.) [ سعی ] çalışma, çaba gösterme.
saâdet (A.) [ سعادت ] mutluluk.
saâdetbahş (A.-F.) [ سعادت بخش ] mutluluk veren.
saâdetmend (A.-F.) [ سعادتمند ] mutlu, bahtiyar.
sabâ (A.) [ 1 [ صبا .meltem, gündoğusunden esen yel. 2.sabâ makamı.
sabâvet (A.) [ صباوت ] çocukluk.
sâbık (A.) [ 1 [ سابق .eski. 2.bir önceki.
sâbıka (A.) [ 1 [ سابقه .geçmişte kalan suç. 2.bir insanın geçmişteki hali.
sâbıküzzikr (A.) [ سابق الذکر ] anılan, zikredilen.
sabır (A.) [ صبر ] dayanma, kendini tutma.
sabî (A.) [ 1 [ صبی .bebek. 2.küçük çocuk.
sâbi’ (A.) [ سابع ] yedinci.
sâbi’an (A.) [ سابعا ] yedincisi, yedinci olarak.
sâbi’î (A.) [ صابئی ] yıldıza tapan.
sâbir (A.) [ صابر ] sabırlı.
sâbit (A.) [ 1 [ ثابت .kanıtlanmış. 2.yerinde duran.
sabr (A.) [ صبر ] sabır.
383
sabûh (A.) [ صبوح ] sabah içilen şarap.
sabun (A.) [ صابون ] sabun.
sabûr (A.) [ صبور ] çok sabırlı.
sâcid (A.) [ ساجد ] secde eden.
sad (F.) [ صد ] yüz.
sadâ (A.) [ صدا ] ses.
sadâkat (A.) [ صداقت ] bağlılık.
sadâret (A.) [ صدارت ] sadrazamlık.
sadâretpenah (A.-F.) [ صدارت پناه ] sadrazam.
sâdât (A.) [ سادات ] seyyitler.
sâde (F.) [ 1 [ ساده .basit. 2.yalın. 3.süssüz. 4.sadece.
saded (A.) [ صدد ] konu, asıl mesele.
sâdedil (F.) [ 1 [ ساده دل .saf, temiz yürekli. 2.ebleh, bön.
sâdedilâne (F.) [ ساده دلانه ] safça.
sadef (A.) [ صدف ] sedef.
sâdelevh (F.-A.) [ ساده لوح ] saf, temiz yürekli.
sademat (A.) [ 1 [ صدمات .sadmeler, çarpmalar, darbeler. 2.musibetler.
sâdık (A.) [ 1 [ صادق .yürekten bağlı olan. 2.doğru.
sâdıkülkavl (A.) [ صادق القول ] doğru sözlü.
sâdır (A.) [ صادر ] çıkan.
sâdır olmak 1.çıkmak, meydana gelmek. 2.imzadan çıkmak.
sâdire (A.) [ صادره ] çıkan.
sâdis (A.) [ سادس ] altıncı.
384
sâdisen (A.) [ سادسا ] altıncısı, altıncı olarak.
sadme (A.) [ 1 [ صدمه .çarpma, vurma, tokuşma. 2.musibet.
sadpâre (F.) [ صدپاره ] yüz parça.
sadr (A.) [ 1 [ صدر .göğüs. 2.baş. 3.başköşe. 4.sadrazam.
sadra şifa vermek işe yaramak, rahatlatmak.
sadr-ı a’zam [ صدر اعظم ] sadrazam.
sadr-ı esbak [ صدر اسبق ] eski sadrazam.
sadsâl (F.) [ صدسال ] yüzyıl.
sâf (A.) [ 1 [ صاف .temiz, arı, halis. 2.açık.
saf (A.) [ صف ] sıra.
safâ (A.) [ 1 [ صفا .saflık. 2.gönül rahatlığı, gönlün şen olması.
safâ eylemek şenlenmek.
safâbahş (A.-F.) [ صفابخش ] gönüle rahatlık veren.
safahât (A.) [ صفحات ] aşamalar.
safbeste (A.-F.) [ صف بسته ] sıralanmış, sıra olmuş.
safder (A.-F.) [ صفدر ] düşman saflarını yaran, savaşçı.
safderûn (A.-F.) [ 1 [ صاف درون .saf, yüreği temiz. 2.ebleh, bön.
safderûnâne (A.-F.) [ صاف درونانه ] safça.
safdil (A.-F.) [ 1 [ صاف دل .yüreği temiz. 2.saf.
safdilâne (A.-F.) [ 1 [ صاف دلانه .yürek temizliği ile. 2.safça.
safdillik (A.-F.-T.) 1.yürek temizliği. 2.saflık.
saff (A.) [ صف ] sıra, dizi, saf.
safha (A.) [ 1 [ صفحه .aşama. 2.düz olan yüz. 3.sayfa.
385
sâfî (A.) [ صافی ] temiz, arı, halis.
sâfil (A.) [ سافل ] aşağı, aşağıda.
safîr (A.) [ صفير ] ıslık.
safra (A.) [ 1 [ صفره .öd. 2.sarı.
safsâf (A.) [ صفصاف ] söğüt.
safsata (A.) [ سفسطه ] doğru olmadığı halde doğru gibi gösterilen düşünce veya
söz.
safşikâf (A.-F.) [ صف شکاف ] düşman saflarını yaran savaşçı.
safşiken (A.-F.) [ صاف شکن ] düşman saflarını yaran savaşçı.
safvet (A.) [ صفوت ] saflık, temizlik, arılık.
sâgar (A.) [ ساغر ] kadeh, içki kadehi.
sagîr (A.) [ 1 [ صغير .küçük. 2.küçük çocuk.
sağr (A.) [ ثغر ] sınır, hudut.
sahâ (A.) [ ساخه ] cömertlik, eliaçıklık.
sâha (A.) [ ساحه ] alan.
sahâbe (A.) [ صحابه ] Hz. Muhammed’in sohbetlerine katılan müslüman.
sahâbî (A.) [ صحابی ] Hz. Muhammed’in sohbetlerini katılan müslüman.
sahâif (A.) [ صحائف ] sayfalar.
sahâkâr bk. sehâkâr.
sahâra (A.) [ 1 [ صحاری .çöller. 2.kırlar.
sahâvet bk. sehâvet.
sahbâ (A.) [ صهبا ] şarap.
sahhaf (A.) [ صحاف ] kitapçı.
386
sahî (A.) [ سخی ] cömert, eliaçık.
sâhib (A.) [ صاحب ] sahip.
sâhibcemâl (A.-F.) [ صاحب جمال ] güzel yüzlü, güzel.
sâhibe (A.) [ صاحبه ] bayan sahip.
sâhibkemal (A.-F.) [ صاحب کمال ] olgun insan.
sâhibkerâmet (A.-F.) [ صاحب کرامت ] keramet sahibi.
sâhibkıran (A.-F.) [ صاحب قران ] muzaffer hükümdar.
sâhibnazar (A.-F.) [ صاحب نظر ] görüş sahibi, deneyimli.
sahife (A.) [ صحيفه ] sayfa.
sahih (A.) [ 1 [ صحيح .doğru. 2.gerçek.
sâhil (A.) [ ساحل ] kıyı.
sâhilhane (A.-F.) [ ساحل خانه ] yalı.
sâhir (A.) [ 1 [ ساحر .büyücü. 2.büyüleyici.
sahleb (A.) [ ثعلب ] sâlep.
sahn (A.) [ 1 [ صحن .avlu. 2.boşluk. 3.sahne. 4.üstü kubbeli alan.
sahr (A.) [ صخر ] kaya.
sahra (A.) [ 1 [ صحرا .çöl. 2.kır.
sahre (A.) [ صخره ] kaya.
saht (F.) [ 1 [ سخت .çok. 2.katı. 3.şiddetli. 4.güç.
sahte (F.) [ 1 [ ساخته .yapay, yapma. 2.düzmece. 3.kalp, sahte.
sahtekâr (F.) [ 1 [ ساخته کار .sahteci. 2.kalpazan.
sahtiyan (F.) [ سختيان ] işlenmiş cilalı deri.
sahûr (A.) [ ساحور ] sahur.
387
sâib (A.) [ صائب ] isabetli.
sâibî (A.) [ صائبی ] yıldıza tapan.
sâid (A.) [ ساعد ] kol, bilek ile dirsek arası.
sâik (A.) [ سائق ] sevk eden.
sâika (A.) [ سائقه ] yıldırım.
sâil (A.) [ 1 [ سائل .dilenci. 2.soran. 3.akan.
sâim (A.) [ صائم ] oruçlu.
sâir (A.) [ 1 [ سائر .diğer. 2.gezen.
sâirfilmenâm (A.) [ سائر فی المنام ] uyurgezer.
saiy (A.) [ سعی ] çalışma, çaba.
sâk (A.) [ 1 [ ساق .baldır. 2.sap.
sakâmet (A.) [ 1 [ سقامت .sakatlık. 2.yanlışlık.
sâkeyn (A.) [ ساقين ] ikizkenar.
sâkeyn-i şibh-i münharif [ ساقين شبه منحرف ] yamuk.
sakf (A.) [ 1 [ سقف .tavan. 2.çatı.
sâkıb (A.) [ 1 [ ثاقب .delici. 2.parlak yıldız.
sâkıt (A.) [ 1 [ ساقط .düşük, düşük cenin. 2.düşen.
sâkıt olmak düşmek.
sâkî (A.) [ 1 [ ساقی .içki sunan. 2.saka.
sakil (A.) [ 1 [ ثقيل .ağır. 2.hoş olmayan, yakışmayan.
sakim (A.) [ سقيم ] hastalıklı, sakat.
sâkin (A.) [ 1 [ ساکن .yerleşik. 2.kendi halinde.
sâkit (A.) [ ساکت ] suskun.
388
sakka (A.) [ سقا ] saka.
sâl (F.) [ سال ] yıl.
salâbet (A.) [ صلابت ] sağlamlık.
salâh (A.) [ 1 [ صلاح .düzgünlük, yolunda gitme. 2.barış. 3.dine bağlılık.
salâhiyet (A.) [ صلاحيت ] yetki..
salâhiyetdâr (A.-F.) [ صلاحيت دار ] yetkili.
salât (A.) [ صلات ] namaz.
sâldîde (F.) [ 1 [ سال دیده .yaşlı. 2.deneyimli.
salib (A.) [ صليب ] haç.
salîbî (A.) [ صليبی ] haçlı.
sâlifüzzikr (A.) [ سالف الذکر ] zikredilen, anılan.
sâlih (A.) [ صالح ] dinin kurallarına uyan.
sâlik (A.) [ سالک ] tarikat mensubu.
sâlim (A.) [ 1 [ سالم .sağ, esenlik içinde. 2.sağlam.
sâlimen (A.) [ سالما ] sağ salim.
sâlis (A.) [ ثالث ] üçüncü.
sâlisen (A.) [ ثالثا ] üçüncüsü, üçüncü olarak.
sâlnâme (F.) [ سالنامه ] yıllık.
sâlûs (F.) [ سالوس ] iki yüzlü.
sâmân (F.) [ 1 [ سامان .zenginlik. 2.huzur. 3.düzen.
sâmî (A.) [ سامی ] yüce.
sâmi’ (A.) [ سامع ] dinleyen.
sâmia (A.) [ سامعه ] işitme duyusu.
389
samîmâne (A.-F.) [ صميمانه ] içtenlikle.
samîmî (A.) [ صميمی ] içten.
samimiyet (A.) [ صميميت ] içtenlik.
sâmin (A.) [ ثامن ] sekezinci.
sâminen (A.) [ ثامنا ] sekizincisi, sekizinci olarak.
sanâyi (A.) [ صنایع ] sanatlar.
sanâyi -i nefîse [ صنایع نفيسه ] güzel sanatlar.
sandûk (A.) [ صندوق ] sandık.
sandukdar (A.-F.) [ صندوقدار ] veznedar.
sanem (A.) [ 1 [ صنم .put. 2.put kadar güzel.
sânevî (A.) [ ثانوی ] ikinci.
sânî (A.) [ ثانی ] ikinci.
sâni’ (A.) [ 1 [ صانع .yaratıcı, Tanrı. 2.yapan.
saniye (A.) [ ثانيه ] ikinci.
sâniyen (A.) [ ثانيا ] ikincisi, ikinci olarak.
sâr (A.) [ ثار ] öc.
sarâhat (A.) [ صراحت ] açıklık.
sarâhaten (A.) [ صراحة ] açıkça.
sârban (F.) [ ساربان ] kervancı.
sarf (A.) [ 1 [ صرف .harcama. 2.gramer.
sarf olunmak harcanmak.
sarfiyat (A.) [ 1 [ صرفيات .harcamalar. 2.salgılar.
sârî (A.) [ ساری ] bulaşıcı.
390
sarîh (A.) [ صریح ] açık, kuşku götürmeyen.
sarîhan (A.) [ صریحا ] açıkça.
sârik (A.) [ سارق ] hırsız.
sârim (A.) [ صارم ] keskin.
sarsar (A.) [ صرصر ] fırtına.
sath (A.) [ سطح ] yüzey, satıh.
sathî (A.) [ سطحی ] yüzeysel, üstünkörü.
satl (A.) [ سطل ] kova.
satvet (A.) [ سطوت ] güçlülük.
savâb (A.) [ 1 [ ثواب .doğru. 2.dürüstlük.
savb (A.) [ صوب ] yön.
savlet (A.) [ صولت ] akın, saldırı.
savm (A.) [ صوم ] oruç.
savmaa (A.) [ 1 [ صومعه .manastır. 2.mabet.
savt (A.) [ صوت ] ses.
sayd (A.) [ صيد ] av.
saydgâh (A.-F.) [ صيدگاه ] avlak.
sâye (F.) [ سایه ] gölge.
sâyeban (F.) [ 1 [ سایبان .gölgelik. 2.çadır.
sâyedar (F.) [ سایه دار ] gölgeli.
sayf (A.) [ صيف ] yaz.
sayfiye (A.) [ صيفيه ] yazlık.
sayha (A.) [ صيحه ] haykırış.
391
sâyis (A.) [ سایس ] seyis.
saykal (A.) [ صيقل ] cila.
saykalkâr (A.-F.) [ صيقلدار ] yaldızcı.
sayyad (A.) [ صياد ] avcı.
saz (F.) [ ساز ] enstrüman, saz.
se (F.) [ سه ] üç.
seb’ (A.) [ سبع ] yedi.
seb’in (A.) [ سبعين ] yetmiş.
seb’ûn (A.) [ سبعون ] yetmiş.
sebak (A.) [ سبق ] ders.
sebât (A.) [ ثبات ] yerinden kımıldamama, kararından vazgeçmeme.
sebâtkâr (A.-F.) [ ثباتکار ] sebat eden.
sebâyidü (F.) [ سه با دو ] üç ve iki.
sebbâbe (A.) [ سبابه ] işaret parmağı, şehadet parmağı.
sebeb (A.) [ سبب ] sebep, neden.
sebebiyet (A.) [ سببيت ] sebep olma.
sebebiyet vermek sebep olmak.
sebed (A.) [ سبد ] sepet.
sebîke (A.) [ سبيکه ] külçe.
sebil (A.) [ 1 [ سبيل .yol. 2.su dağıtım yeri, sebil.
sebk (A.) [ سبک ] üslup.
sebkat (A.) [ سبقت ] geçme.
seblâ (A.) [ سبلا ] uzun kirpikli göz.
392
sebt (A.) [ ثبت ] kayda geçirme.
sebt edilmek kayda geçirilmek.
sebt etmek kayda geçirmek.
sebû (F.) [ سبو ] testi.
sebük (F.) [ 1 [ سبک .hafif. 2.kıvrak, çevik. 3.çabuk.
sebükmağz (F.) [ سبک مز ] dangalak.
sebükmizac (F.-A.) [ سبک مزاج ] hoppa.
sebükpây (F.) [ سبک پای ] ayağına çabuk.
sebükser (F.) [ 1 [ سبک سر .dangalak. 2.aşağılık.
sebz (F.) [ سبز ] yeşil.
sebze (F.) [ 1 [ سبزه .çimenlik. 2.sebze.
sec’ (A.) [ سجع ] seci sanatı. Düzyazıda kafiyelendirme sanatı.
secâyâ (A.) [ سجایا ] karakterler.
secdegâh (A.-F.) [ سجده گاه ] secde edilen yer.
seciyevî (A.) [ سجيوی ] karakter ile ilgili.
seciyye (A.) [ سجيه ] karakter.
seciyyesiz (A.-T.) karaktersiz.
sedâ (A.) [ صدا ] ses.
sedânüvis (A.-F.) [ 1 [ صدا نویس .teyp. 2.gramofon.
sedâyâ (A.) [ ثدایا ] memeler.
sedd (A.) [ 1 [ سد .set. 2.baraj. 3.engel. 3.kapama, tıkama. 4.kapatılma.
sedd edilmek örtülmek, örülmek, kapatılmak.
seddâd (A.) [ 1 [ سداد .tıkaç. 2.tampon.
393
sedefî (A.) [ 1 [ صدفی .sedefli. 2.sedef ile ilgili. 3.sedef rengi.
sedy (A.) [ ثدی ] meme.
sefâhat (A.) [ سفاحت ] sefihlik, zevk ve eğlence düşkünlüğü.
sefâin (A.) [ سفائن ] gemiler.
sefâlet (A.) [ سفالت ] sefillik.
sefâret (A.) [ سفارت ] elçilik, büyükelçilik.
sefârethâne (A.-F.) [ سفارت خانه ] elçilik binası, elçilik.
sefer (A.) [ 1 [ سفر .yolculuk. 2.savaş. 3.kez.
seferber (A.-F.) [ 1 [ سفربر .savaşa gönderilmiş. 2.savaşa hazırlanmış.
seferberlik (A.-F.-T.) savaşa hazırlanma hali, savaş hali.
seferî (A.) [ 1 [ سفری .yolcu. 2.savaş ile ilgili.
seffâh (A.) [ 1 [ سفاح .kandökücü. 2.cömert.
seffâk (A.) [ سفاک ] kandökücü.
sefîd (F.) [ سفيد ] beyaz, ak.
sefih (A.) [ سفيه ] zevk ve eğlence düşkünü.
sefil (A.) [ 1 [ سفيل .aşağılık. 2.yoksul.
sefile (A.) [ 1 [ سفيله .aşağılık kadın. 2.yoksul kadın. 3.orospu.
sefîne (A.) [ 1 [ سفينه .gemi. 2.şiir mecmuası.
sefir (A.) [ سفير ] elçi.
sefirikebir (A.-F.) [ سفيرکبير ] büyükelçi.
seg (F.) [ سگ ] köpek.
segâbi (F.) [ سگ آبی ] kunduz.
sehâ (A.) [ سخا ] cömertlik, eliaçıklık.
394
sehâb (A.) [ سحاب ] bulut.
sehâbâlûd (A.-F.) [ سحاب آلود ] bulutlu.
sehâkâr (A.-F.) [ سخاکار ] cömert, eliaçık.
sehâkârlık (A.-F.-T.) cömertlik, eliaçıklık.
sehâvet (A.) [ سخاوت ] cömertlik, eliaçıklık.
sehergâh (A.-F.) [ سحرگاه ] seher vakti.
seherhîz (A.-F.) [ سحرخيز ] seher vakti kalkan.
sehhâr (A.) [ سحار ] büyüleyici.
sehî (F.) [ 1 [ سهی .fidan gibi. 3.düz, doğru.
sehîkad (F.-A.) [ سهی قد ] servi boylu, düzgün boylu.
sehîkâmet (F.-A.) [ سهی قامت ] servi boylu, düzgün boylu.
sehîm (A.) [ سهيم ] pay sahibi.
sehl (A.) [ سهل ] kolay.
sehm (A.) [ 1 [ سهم .pay. 2.ok.
sehm (F.) [ سهم ] korkunç.
sehmgîn (F.) [ سهمگين ] korkunç.
sehmnâk (F.) [ سهمناک ] korkunç.
sehv (A.) [ سهو ] yanılgı.
sehven (A.) [ سهوا ] yanlışlıkla.
sehviyyât (A.) [ 1 [ سهویات .yanlışlıklar. 2.yanılgılar.
sekene (A.) [ سکنه ] oturanlar, sâkinler.
sekiz zılı'lı (T.-A.) sekizgen, sekiz kenarlı.
sekr (A.) [ سکر ] sarhoşluk.
395
sekrâver (A.-F.) [ سکر آور ] sarhoşluk veren.
sekte (A.) [ 1 [ سکته .durma. 2.kesilme.
sekte vermek durgunluk vermek, sekteye uğratmak.
sektedâr etmek durdurmak, sekteye uğratmak.
selâmet (A.) [ سلامت ] esenlik.
selâs (A.) [ ثلاث ] üç.
selâse (A.) [ ثلاثه ] üç.
selâset (A.) [ سلاست ] akıcılık.
selâsil (A.) [ سلاسل ] zincirler.
selâsîn (A.) [ ثلثين ] otuz.
selâsûn (A.) [ ثلثون ] otuz.
selâtîn (A.) [ سلاطين ] sultanlar.
selb (A.) [ 1 [ سلب .kapma, kendine çekme. 2.inkâr etme.
selb etmek 1.kapmak, çekmek, almak. 2.inkâr etmek. 3.yok etmek.
selcûkî (A.) [ سلجوقی ] Selçuklu.
selef (A.) [ سلف ] öncekiler, önceki görevliler.
selh (A.) [ سلخ ] deri yüzme.
selhhâne (A.-F.) [ سلخ خانه ] kesim yeri, mezbaha, salhane.
selîka (A.) [ سليقه ] güzel konuşma ve yazma yeteneği.
selim (A.) [ سليم ] sağlam.
selîmülkalb (A.) [ سليم القلب ] temiz yürekli.
selîs (A.) [ سليس ] akıcı.
selle (A.) [ سله ] sele.
396
sellebâf (A.-F.) [ سله باف ] sepetçi.
sem (A.) [ سم ] zehir.
sem’ (A.) [ 1 [ سمع .işitme. 2.kulak.
semâ (A.) [ سما ] gökyüzü.
semâcet (A.) [ سماجت ] çirkinlik.
semâhâne (A.-F.) [ سماع خانه ] mevlevî dervişlerinin semâ ettikleri özel mekan.
semahat (A.) [ سماحت ] iyilikseverlik.
semân (A.) [ ثمان ] sekiz.
semânun (A.) [ ثمانون ] seksen.
semâvât (A.) [ سموات ] gökler.
semâvî (A.) [ 1 [ سماوی .gök ile ilgili. 2.tanrısal.
semdâr (A.-F.) [ سمدار ] zehirli.
semek (A.) [ سمک ] balık.
semen (A.) [ ثمن ] değer, kıymet.
semen (A.) [ سمن ] semizlik.
semen (F.) [ سمن ] yasemin.
semenber (F.) [ سمنبر ] yasemin göğüslü.
semend (F.) [ سمند ] güzel ve çevik at.
semer (A.) [ 1 [ ثمر .meyva. 2.ürün. 3.sonuç.
semerât (A.) [ 1 [ ثمرات .meyvalar. 2.ürünler. 3.sonuçlar.
semere (A.) [ 1 [ ثمره .meyva. 2.ürün. 3.sonuç.
semere vermek 1.meyva vermek. 2.sonuç vermek.
semeredâr (A.-F.) [ 1 [ ثمره دار .meyvalı. 2.ürün veren. 3.sonuç veren.
397
semî (A.) [ سميع ] çok iyi işiten.
semîn (A.) [ ثمين ] değerli.
semin (A.) [ سمين ] semirmiş, semiz.
semmûr (A.) [ سمور ] samur.
semra (A.) [ سمرا ] esmer.
semt (A.) [ 1 [ سمت .taraf. 2.yöre. 3.mahalle.
senâ (A.) [ ثنا ] övgü.
senâ etmek övmek.
senâgû (A.-F.) [ ثناگو ] öven.
senâhân (A.-F.) [ ثناخوان ] öven.
senâkâr (A.-F.) [ ثناکار ] öven.
senâya (A.) [ ثنایا ] ön dişler.
sencîde (F.) [ سنجيده ] tartılı.
sene (A.) [ سنه ] yıl.
sene -i hicriyye [ سنهء هجریه ] hicrî yıl.
sene -i kameriyye [ سنهء قمریه ] kamerî yıl.
sene -i mîlâdiyye [ سنه< ميلادیه ] miladî yıl.
sene -i şemsiyye [ سنهء شمسيه ] şemsî yıl.
senebesene (A.-F.) [ سنه بسنه ] yıldan yıla.
sened (A.) [ 1 [ سند .belge. 2.tapu.
senedât (A.) [ سندات ] belgeler.
senevât (A.) [ سنوات ] yıllar.
senevî (A.) [ سنوی ] yıllık.
398
seng (F.) [ سنگ ] taş.
sengdil (F.) [ سنگ دل ] taş yürekli, acımasız.
sengdilâne (F.) [ سنگ دلانه ] acımasızca.
sengîn (F.) [ 1 [ سنگين .ağır. 2.taştan.
senglâh (F.) [ سنگلاخ ] taşlık arazi.
sengtıraş (F.) [ سنگ تراش ] taş ustası.
seniyye (A.) [ سنيه ] ulu, yüce.
sepîd (F.) [ سپيد ] beyaz, ak.
sepîdedem (F.) [ سپيده دم ] tan ağartısı.
ser (F.) [ 1 [ سر .baş. 2.başkan. 3.uç.
serâ (A.) [ ثرا ] toprak.
serâ (F.) [ سرا ] saray.
serâb (A.) [ سراب ] serap.
serâğâz (F.) [ سرآغاز ] başlangıç.
serâir (A.) [ سرائر ] sırlar.
serâmed (F.) [ سرآمد ] ileri gelen, önde gelen.
serâmedân (F.) [ سر آمدان ] ileri gelenler, önde gelenler.
serâpâ (F.) [ سراپا ] baştan ayağa, bir baştan bir başa, tüm.
serâperde (F.) [ 1 [ ساراپرده .saray perdesi. 2.otağ.
serâser (F.) [ سراسر ] bir baştan bir başa.
serâsîme (F.) [ سراسيمه ] afallamış, sersemleşmiş.
serasker (F.-A.) [ 1 [ سرعسکر .başkomutan. 2.savunma bakanı, harbiye nazırı.
399
seraskerî (F.-A.) [ 1 [ سرعسکری .başkomutanlık. 2.savunma bakanlığı, harbiye
nazırlığı.
serây (F.) [ سرای ] saray.
serbeser (F.) [ سربسر ] bir baştan bir başa.
serbest (F.) [ 1 [ سربست .özgür. 2.kayıtsız.
serbestî (F.) [ سربستی ] serbestlik.
serbesücûd (F.-A.) [ سر بسجود ] alnı secdede.
serbülend (F.) [ سربلند ] başı yüce, yücebaşlı..
serçeşme (F.) [ 1 [ سرچشمه .kaynak. 2.pınarbaşı. 3.önder.
serd (A.) [ سرد ] düzgün dile getirme.
serd (F.) [ 1 [ سرد .soğuk. 2.sert, haşin.
serd etmek dile getirmek.
serdâr (F.) [ 1 [ سردار .önder. 2.komutan, başkomutan.
serden geçmek başından vazgeçmek, ölümü göze almak.
serefrâz (F.) [ 1 [ سرافراز .başı yüce. 2.başta gelen.
serencâm (F.) [ 1 [ سرانجام .son. 2.başa gelen olay.
seretân (A.) [ سرطان ] yengeç.
serfirâz (F.) [ سرفراز ] başı yüce.
serfürû (F.) [ سرفرو ] başı önde, başı eğik, itaat eden.
serfürû etmek 1.itaat etmek. 2.başını eğmek. 3.düşünceye dalmak.
sergerdân (F.) [ 1 [ سرگردان .avare, aylak. 2.şaşkın.
sergüzeşt (F.) [ سرگذشت ] macera, serüven.
serhad (F.-A.) [ سرحد ] sınır.
400
serheng (F.) [ سرهنگ ] çavuş.
serî (A.) [ سریع ] hızlı.
serîr (A.) [ سریر ] taht.
serîülintikal (A.) [ سریع الانتقال ] kıvrak zekalı.
seriyye (A.) [ سریه ] müfreze.
serkâtib (F.-A.) [ سرکاتب ] başkâtip.
serkerde (F.) [ 1 [ سرکرده .lider, baş. 2.elebaşı.
serkeş (F.) [ سرکش ] dikkafalı, inatçı.
serkeşî (F.) [ سرکشی ] dikkafalılık, inatçılık.
serkûy (F.) [ سرکوی ] sokak başı, mahalle başı.
serlevha (F.-A.) [ سرلوحه ] başlık.
sermâ (F.) [ 1 [ سرما .soğuk. 2.kış.
sermâye (F.) [ 1 [ سرمایه .anapara. 2.genelev kadını.
sermâyedâr (F.) [ سرمایه دار ] sermaye sahibi, kapitalist.
sermed (F.) [ سرمد ] ebedî, sürekli.
sermest (F.) [ سرمست ] sarhoş.
sermestî (F.) [ سرمستی ] sarhoşluk.
sermuharrir (F.-A.) [ سرمحرر ] başyazar.
sermüneccim (F.-A.) [ سرمنجم ] müneccimbaşı.
sernâme (F.) [ سرنامه ] mektup başlığı.
sernigun (F.) [ سرنگون ] başaşağı, tepetakla.
sernigûn olmak tepetakla olmak, başaşağı gelmek, yenilmek.
sernüvişt (F.) [ سرنوشت ] yazgı, alın yazısı.
401
serpuş (F.) [ سرپوش ] başlık.
serrâc (A.) [ سراج ] saraç.
serrâchâne (A.-F.) [ سراج خانه ] saraçhane.
serserî (F.) [ 1 [ سرسری .aylak. 2.anlamsız.
serşâr (F.) [ سرشار ] dolu, ağzına kadar dolu.
sertâpâ (F.) [ سرتاپا ] baştan ayağa, baştanbaşa.
sertâser (A.) [ سرتاسر ] baştanbaşa.
serv (F.) [ سرو ] servi, selvi.
serv -i bülend [ سرو بلند ] boyu servi gibi düzgün ve uzun olan sevgili.
serv -i hırâmân [ سرو خرامان ] salınarak yürüyen sevgili.
serv -i nihâl [ 1 [ سرو نهال .fidan gibi düz servi. 2.servi boylu güzel.
serv -i revân [ 1 [ سرو روان .yürüyen servi. 2.yürüyen servi boylu güzel.
servendâm (F.) [ سرواندام ] servi boylu.
server (F.) [ سرور ] önder, lider, baş.
serverân (F.) [ سروران ] önderler, liderler, başlar.
servet (A.) [ 1 [ ثروت .zenginlik, varlık. 2.ekonomi.
servistân (F.) [ سروستان ] servilik.
servkadd (F.-A.) [ سروقد ] servi boylu.
serzeniş (F.) [ سرزنش ] sitem, başa kakma.
serzenişkâr (F.) [ سرزنشکار ] sitem edici.
setr (A.) [ ستر ] örtme, gizleme.
setr etmek örtmek, gizlemek, kamufle etmek.
settâr (A.) [ 1 [ ستار .örten. 2.günahları örten Tanrı.
402
sevâb (A.) [ 1 [ ثواب .sevap. 2.hayır, iyilik.
sevâbit (A.) [ ثوابت ] yıldızlar.
sevâd (A.) [ 1 [ سواد .karalık. 2.karalama, yazma.
sevâhil (A.) [ سواحل ] kıyılar.
sevb (A.) [ ثوب ] giysi.
sevdâ (A.) [ 1 [ سودا .kara, siyah. 2.insan yapısında bulunan dört maddeden biri.
sevdâzede (F.) [ سودازده ] sevdalı.
seviyye (A.) [ سویه ] düzey.
sevk (A.) [ سوق ] gönderme.
sevk -i tabi’î [ سوق طبيعی ] içgüdü.
sevk etmek göndermek, yönlendirmek, götürmek.
sevkülceyş (A.) [ سوق الجيش ] strateji.
sevkülceyşî (A.) [ سوق الجيشی ] stratejik.
sevr (A.) [ 1 [ ثور .boğa. 2.öküz. 3.boğa burcu.
seyâhat (A.) [ سياحت ] gezi.
seyelân (A.) [ سيلان ] akış, akma.
seyf (A.) [ سيف ] kılıç.
seyfiyye (A.) [ سيفيه ] asker kesimi.
seyl (A.) [ سيل ] sel.
seylâb (A.-F.) [ سيلاب ] sel suyu.
seylâbe (A.-F.) [ سيلابه ] sel suyu.
seylhîz (A.-F.) [ سيلخيز ] su taşkını, taşkın.
seyr (A.) [ 1 [ سير .seyir. 2.yürüme. 3.gezi. 4.izleme.
403
seyr etmek izlemek.
seyrân (A.) [ سيران ] gezinme.
seyrangâh (A.-F.) [ سيرانگاه ] gezinti yeri.
seyrfilmenâm (A.) [ سير فی المنام ] uyurgezer.
seyrüsefer (A.) [ سير و سفر ] trafik, gidişgeliş.
seyyâh (A.) [ 1 [ سياح .gezgin. 2.turist.
seyyâhin (A.) [ 1 [ سياحين .gezginler. 2.turistler.
seyyâl (A.) [ سيال ] akışkan.
seyyâle (A.) [ 1 [ سياله .akıntı. 2.sıvı.
seyyar (A.) [ 1 [ سيار .taşınabilir. 2.gezen.
seyyârât (A.) [ سيارات ] gezegenler.
seyyâre (A.) [ سياره ] gezegen.
seyyiât (A.) [ 1 [ سيئات .günahlar. 2.kötülükler. 3.olumsuzluklar.
seyyib (A.) [ ثيب ] dul kadın.
seyyibât (A.) [ ثيبات ] dul kadınlar.
seyyibe (A.) [ ثيبه ] dul kadın.
seyyid (A.) [ 1 [ سيد .Hz. Hasan’yn soyundan gelen. 2.efendi. 3.ağa. 4.başkan.
seyyie (A.) [ 1 [ سيئه .günah. 2.kötülük.
sezâ (F.) [ سزا ] layık, yaraşır.
sezâvar (F.) [ سزاوار ] layık, yaraşır.
sıbt (A.) [ سبط ] torun.
sıbyân (A.) [ صبيان ] çocuklar.
sıddık (A.) [ صدیق ] sözünün eri.
404
sıdk (A.) [ 1 [ صدق .doğruluk. 2.kalp temizliği.
sıfat (A.) [ صفت ] özellik, vasıf.
sıfât (A.) [ صفات ] özellikler, vasıflar.
sıfr (A.) [ صفر ] sıfır.
sığâr (A.) [ صغار ] küçükler.
sığar (A.) [ صغر ] küçüklük.
sıhhat (A.) [ 1 [ صحت .doğruluk. 2.sağlık.
sıhhî (A.) [ صحی ] sağlıkla ilgili.
sıhhiye (A.) [ صحيه ] sağlık işleri dairesi.
sıhr (A.) [ صهر ] evlilikten doğan akrabalık.
sıhriyet (A.) [ صهریت ] evlilikten doğan akrabalık, kan bağı.
sıklet (A.) [ 1 [ ثقلت .ağırlık. 2.sıkıntı.
sıklet vermek ağırlık vermek, rahatsız etmek, sıkıntı vermek.
sıla (A.) [ صله ] yakınlarını ziyarete gitme özlemi.
sıla -i rahm [ صلهء رحم ] yakınlarını ziyaret edip özlem gidermek.
sıle (A.) [ صله ] şaire verilen para ödülü.
sımt (A.) [ سمط ] dizi.
sınâ’î (A.) [ 1 [ صناعی .sanatla ilgili. 2.sanayi ile ilgili.
sınâat (A.) [ 1 [ صناعت .sanat. 2.sanayi.
sınâât (A.) [ صناعات ] sanatlar.
sınâât -ı edebî [ صناعات ادبی ] edebî sanatlar.
sınf (A.) [ صنف ] sınıf.
sırâc (A.) [ سراج ] kandil.
405
sırât (A.) [ صراط ] yol.
sırât -ı müstakîm [ 1 [ صراط مستقيم .doğru yol. 2.sırat köprüsü.
sırf (A.) [ صرف ] sadece, yalnız.
sırr (A.) [ سر ] giz, sır.
sıyâm (A.) [ صيام ] oruç.
sıyânet (A.) [ صيانت ] koruma.
sî (F.) [ سی ] otuz.
siâyet (A.) [ سعایت ] çekiştirme, dedikodu.
sîb (F.) [ سيب ] elma.
sicill (A.) [ سجل ] kayıt kütüğü.
sidrenişin (A.-F.) [ سدره نشين ] sidretülmüntehâda oturan melek.
sidretülmüntehâ (A.) [ سدرة المنتها ] uzayda bulunduğu varsanılan ve ötesine
geçilemeyen bir ağaç.
sifâl (F.) [ سفال ] çanak çömlek.
sifâlîn (F.) [ سفالين ] topraktan yapılmış.
sih (F.) [ سيخ ] şiş.
sihâm (A.) [ 1 [ سهام .oklar. 2.paylar.
sihir (A.) [ سحر ] büyü.
sihr (A.) [ سحر ] sihir, büyü.
sihrâmîz (A.-F.) [ سحر آميز ] büyüleyici.
sihrbâz (A.-F.) [ 1 [ سحرباز .sihirbaz. 2.büyücü.
sika (A.) [ ثقه ] güvenilir kişi.
sikke (A.) [ 1 [ سکه .madenî para. 2.mevlevî külahı.
406
sikkîn (A.) [ سکين ] bıçak.
silâhdâr (A.-F.) [ سلاحدار ] silahtar.
sîlî (F.) [ سيلی ] tokat, sille.
silk (A.) [ 1 [ سلک .dizi. 2.iplik. 3.meslek.
sill (A.) [ سل ] verem.
sillürrie (A.) [ سل الرئه ] akciğer veremi.
silsile (A.) [ 1 [ سلسله .zincir. 2.hanedan. 3.sıradağ. 4.dizi.
silsile -i merâtib [ سلسلهء مراتب ] hiyerarşi.
sîm (F.) [ 1 [ سيم .gümüş. 2.gümüş tel. 3.gümüş para.
sîmâ (F.) [ 1 [ سيما .yüz. 2.kişi.
sîmâb (F.) [ سيماب ] cıva.
simât (A.) [ 1 [ سماط .sofra. 2.ziyafet.
sîmber (F.) [ سيمبر ] gümüş gibi beyaz göğüslü.
sîmîn (F.) [ 1 [ سيمين .gümüşten. 2.gümüş gibi beyaz.
simsâr (A.) [ سمسار ] komisyoncu.
simsâriyye (A.) [ سمساریه ] komisyon ücreti.
sîmten (F.) [ سيم تن ] gümüş tenli.
sîmurg (F.) [ سيمرغ ] zümrütüanka.
sin (A.) [ 1 [ سن .yaş. 2.diş.
sinan (A.) [ سنان ] mızrak.
sindân (F.) [ سندان ] örs.
sîne (A.) [ 1 [ سينه .göğüs. 2.yürek.
sine (A.) [ سنه ] uyuklama.
407
sînebend (A.-F.) [ سينه بند ] sütyen.
sîneçâk (A.-F.) [ سيه چاک ] göğsü parçalanmış, göğsü yaralı.
sînezen (A.-F.) [ سينه زن ] göğsünü döven.
sînî (F.) [ سينی ] tepsi.
sinîn (A.) [ سنين ] yıllar.
sinn (A.) [ 1 [ سن .yaş. 2.diş.
sinnen (A.) [ سنا ] yaşça.
sipâh (F.) [ 1 [ سپاه .ordu. 2.asker.
sipâriş (F.) [ سپارش ] ısmarlama.
sipâs (F.) [ سپاس ] şükür.
sipasgüzâr (F.) [ سپای گزار ] şükreden.
sipeh (F.) [ 1 [ سپه .ordu. 2.asker.
sipehsâlâr (F.) [ سپه سالار ] başkomutan.
sipihr (F.) [ سپهر ] gökyüzü.
sîr (F.) [ سير ] sarmısak.
sîr (F.) [ سير ] tok.
sirâyet (A.) [ سرایت ] bulaşma, geçme.
sirâyet etmek geçmek, bulaşmak.
sîret (A.) [ 1 [ سيرت .hal ve gidiş. 2.biyografi.
sirişk (F.) [ سرشک ] gözyaşı.
sirişt (F.) [ سرشت ] yaratılış.
sirkat (A.) [ سرقت ] hırsızlık.
sirkat edilmek çalınmak.
408
sitâre (F.) [ ستاره ] yıldız.
sitâyiş (F.) [ ستایش ] övgü.
sitâyişkâr (F.) [ 1 [ ستایشکار .övücü. 2.öven.
sitebr (F.) [ 1 [ ستبر .kalın. 2.yoğun. 3.kaba.
sitem (F.) [ 1 [ ستم .zulüm. 2.haksızlık.
sitemdîde (F.) [ ست دیده ] zulme uğramış.
sitemger (F.) [ ستمگر ] zalim.
sitemkâr (F.) [ ستمکار ] zalim.
sitîz (F.) [ 1 [ ستيز .kavga. 2.çekişme.
sitîze (F.) [ 1 [ ستيره .kavga. 2.çekişme.
sitt (A.) [ ست ] altı.
sitte (A.) [ سته ] altı.
sittîn (A.) [ ستين ] altmış.
sittin sene [ 1 [ ستتين سنه .altmış sene. 2.belirlenemeyecek kadar uzun bir zaman.
sivâ (A.) [ سوا ] öte, başka, gayrı.
siyâb (A.) [ ثياب ] giysiler.
siyâdet (A.) [ 1 [ سيادت .seyyidlik. 2.efendilik.
siyâh (F.) [ سياه ] kara.
siyâhbaht (F.) [ سياه بخت ] karatalihli.
siyâhî (F.) [ 1 [ سياهی .siyahlık. 2.zenci.
siyâk u sibak (A.) [ سياق و سباق ] sözün gelişi.
siyâset (A.) [ 1 [ سياست .politika. 2.idam cezası.
siyasî (A.) [ 1 [ سياسی .siyasal. 2.politikacı.
409
siyasiyat (A.) [ سياسيات ] politika.
siyasiyûn (A.) [ سياسيون ] siyasetçiler, politikacılar.
siyeh (F.) [ سيه ] kara, siyah.
siyyânen (A.) [ سيانا ] eşit olarak.
sôfî (A.) [ صوفی ] tasavvufla ilgilenen, mutasavvıf.
sohbet (A.) [ صحبت ] konuşma.
sû (F.) [ سو ] yön, taraf.
sû’ (A.) [ سوء ] kötülük.
su’âl (A.) [ سؤال ] soru.
su’âl eylemek soru sormak.
su’âl olunmak soru sorulmak.
su’âlât (A.) [ سؤالات ] sorular.
su’bân (A.) [ ثعبان ] ejderha.
su’ûbet (A.) [ صعوبت ] güçlük.
suâl îrad edilmek soru yöneltmek.
sûbesû (F.) [ سوبسو ] her taraf, her tarafta.
subh (A.) [ صبح ] sabah.
subh ü mesâ [ صبح و مسا ] sabah akşam.
subhdem (A.-F.) [ صبح دم ] sabah vakti, sabahleyin.
subhgâh (A.-F.) [ صبحگاه ] sabah vakti, sabahleyin.
sûd (F.) [ 1 [ سود . kâr, kazanç. 2.yarar.
sudâ’ (A.) [ صداع ] baş ağrısı.
sûdâger (F.) [ سوداگر ] tüccar.
410
sûdmend (F.) [ سودمند ] yararlı.
sudûr (A.) [ 1 [ صدور .çıkış. 2.göğüsler.
sûf (A.) [ صوف ] yün.
suffe (A.) [ صفه ] sofa.
sûfî (A.) [ 1 [ صوفی .mutasavvıf. 2.sofu.
sûfiyye (A.) [ صوفيه ] mutasavvıflar, tasavvufla uğraşanlar.
sufûf (A.) [ صفوف ] sıralar, saflar.
sugrâ (A.) [ صغرا ] küçük.
suhan (F.) [ سخن ] söz.
sûhân (F.) [ سوهان ] törpü.
suhen (F.) [ سخن ] söz.
sûhte (F.) [ سوخته ] yanık.
suhuf (A.) [ صحف ] sayfalar.
sûikasd (A.-F.) [ سوء قصد ] suikast, cana kıyma.
sûinazar (A.-F.) [ سوء نظر ] kötü gözle bakış.
sûiniyet (A.-F.) [ سوء نيت ] kötü niyet.
sûizan (A.-F.) [ سوء ظن ] kötü kanıya düşme.
sûk (A.) [ سوق ] çarşı.
sukût (A.) [ سقوط ] düşüş.
sulb (A.) [ 1 [ صلب .döl, soy. 2.katı.
sulehâ (A.) [ صلحا ] salih kişiler, iyi amelli kullar.
sulh (A.) [ صلح ] barış.
sulhâmîz (A.-F.) [ صلح آميز ] barışçıl.
411
sulhen (A.) [ صلحا ] barış yoluyla.
sulta (A.) [ سلطه ] baskı.
sultân (A.) [ 1 [ سلطان .hükümdar. 2.hükümdar eşi ve kız çocuğu. 3.sevgili.
sun’ (A.) [ 1 [ صنع .yapma. 2.yaratma. 3.güç.
sun’î (A.) [ صنعی ] yapay.
sunûf (A.) [ صنوف ] sınıflar.
sûr (A.) [ سور ] hisar.
sûr (A.) [ 1 [ صور .boru. 2.kıyamette üflenecek boru.
sûr (F.) [ 1 [ سور .düğün. 2.şenlik.
sûrâh (F.) [ سوراخ ] delik.
surahî (A.) [ صراحی ] sürahi.
sûret (A.) [ 1 [ صورت .yüz. 2.çare. 3.biçim. 4.tarz.
sûretâ (A.) [ صورتا ] görünüşte.
sûretger (A.-F.) [ صورتگر ] ressam.
sûrnâ (F.) [ سورنا ] zurna.
surre (A.) [ 1 [ صره .para kesesi. 2.hükümdar tarafından Mekke’ye gönderilen
paralar ve armağanlar.
sûsen (F.) [ سوسن ] susam.
sûsmâr (F.) [ سوسمار ] kertenkele.
sutûh (A.) [ سطوح ] yüzeyler, satıhlar.
sutûr (A.) [ سطور ] satırlar.
suver (A.) [ 1 [ صور .yüzler. 2.çareler. 3.biçimler. 4.tarzlar.
sûy (F.) [ سوی ] yön, taraf.
412
sûz (F.) [ 1 [ سوز .yanma. 2.yakma. 3.ateş. 4.yakan.
sûzân (F.) [ 1 [ سوزان .yakıcı. 2.yanıcı.
sûzen (F.) [ سوزن ] iğne.
sûzende (F.) [ سوزنده ] yakıcı.
sûziş (F.) [ سوزش ] yanma, yangı.
sûznâk (F.) [ سوزناک ] yakıcı.
sübhan (A.) [ سبحان ] Tanrı.
sübhânî (A.) [ سبحانی ] tanrısal.
sübût (A.) [ 1 [ ثبوت .sabitleşme. 2.gerçekleşme. 3.kanıtlanma.
sübût bulmak gerçekleşmek, olmak.
sücûd (A.) [ سجود ] secde etme, yere kapanma.
südde (A.) [ 1 [ سده .kapı. 2.eşik.
süedâ (A.) [ سؤدا ] kutlu kişiler.
süfehâ (A.) [ سفها ] alçaklar, sefihler.
süferâ (A.) [ سفرا ] elçiler, büyükelçiler.
süflî (A.) [ 1 [ سفلی .aşağı, aşağıda. 2.adi, bayağı.
süfte (F.) [ سفته ] delinmiş.
süfün (A.) [ سفن ] gemiler.
sügur (A.) [ ثغور ] sınırlar.
sühan (F.) [ سخن ] söz.
sühandan (F.) [ سخندان ] söz bilen, sözden anlayan.
sühanperdaz (F.) [ سخن پرداز ] ağzı laf yapan.
sühûlet (A.) [ سهولت ] kolaylık.
413
sühûnet (A.) [ سخونت sıcaklık.
sükkân (A.) [ سکان oturanlar, sakinler.
sükker (A.) [ سکر şeker.
sükûn (A.) [ سکون sakinlik, hareketsizlik.
sükûnet (A.) [ سکونت .sakinlik, hareketsizlik. 2.rahatlık.
sükûnet bulmak yatışmak, sakinleşmek.
sükût (A.) [ سکوت ] sessizlik.
sülâle (A.) [ سلاله ] soy sop.
sülâsâ (A.) [ ثلثا ] salı.
süllem (A.) [ سلم ] merdiven.
süls (A.) [ ثلث ] üçtebir.
sülûk (A.) [ 1 [ سلوک .yola girme. 2.tarikata girme.
sülüsân (A.) [ ثلثلان ] üçte iki.
süm (F.) [ سم ] toynak.
sümpâre (F.) [ سم پاره ] zımpara.
sümûm (A.) [ سموم ] zehirler.
sünbâde (F.) [ سنباده ] zımpara.
sünbül (F.) [ سنبل ] sümbül.
sünbüle (A.) [ سنبله ] başak.
sünen (A.) [ سنن ] sünnetler.
sünûhat (A.) [ سنوحات ] akla gelenler, içe doğanlar.
sürâdık (A.) [ سرادق ] saray perdesi.
sürb (F.) [ 1 [ سرب .kurşun. 2.kalay.
414
süreyya (A.) [ ثریا ] Ülker, Pervin.
sürfe (F.) [ سرفه ] öksürük.
sürh (F.) [ 1 [ سرخ .kırmızı, kızıl. 2.kırmızı mürekkep.
sürmedan (T.-F.) [ سرمه دان ] sürmelik.
sürûd (F.) [ سرود ] şarkı, melodi.
sürur (A.) [ سرور ] sevinç.
sürûrengîz (A.-F.) [ سرور انگيز ] sevinçli.
sürûş (F.) [ سروش ] melek.
süst (F.) [ 1 [ سست .gevşek. 2.tembel, uyuşuk.
sütre (A.) [ 1 [ ستره .örtü. 2.perde.
sütûde (F.) [ ستوده ] övülmüş.
sütûn (F.) [ ستون ] direk.
sütur (F.) [ 1 [ ستور .binek hayvanı. 2.yük hayvanı.
süvar (F.) [ 1 [ سوار .binmiş. 2.binen.
süvârî (F.) [ 1 [ سواری .binici. 2.atlı asker. 3.gemi kaptanı.
süyûf (A.) [ سيوف ] kılıçlar.
415
ş
şa’r (A.) [ شعر ] kıl.
şa’riyye (A.) [ شعریه ] şehriye.
şa’şa’a (A.) [ 1 [ شعشعه .gösteriş. 2.parlaklık.
şa’şa’adâr (A.-F.) [ 1 [ شعشعه دار .gösterişli. 2.parlak.
şâd (F.) [ شاد ] sevinçli.
şâd etmek sevindirmek, mutlu etmek.
şâd olmak sevinmek, mutlu olmak.
şâdân (F.) [ شادان ] sevinçli.
şâdî (F.) [ شادی ] sevinç.
şâdmân (F.) [ شادمان ] sevinçli.
şâdmânî (F.) [ شادمانی ] sevinç.
şâdurvan (F.) [ شادروان ] şadırvan.
şafak (A.) [ شفق ] güneşin doğacağı sıradaki aydınlık.
şâfi’ (A.) [ شافع ] şefaatçi.
şâgird (F.) [ 1 [ شاگرد .öğrenci. 2.çırak.
şâgirdân (F.) [ 1 [ شاگردان .öğrenciler. 2.çıraklar.
şâh (F.) [ 1 [ شاخ .dal. 2.boynuz.
şâh (F.) [ 1 [ شاه .padişah. 2.ıran şahı.
şahâdet (A.) [ 1 [ شهادت .tanıklık, şahitlik. 2.şehadet getirme. 3.şehitlik.
416
şahâdetname (A.-F.) [ شهادت نامه ] diploma.
şâhân (F.) [ شاهان ] şahlar.
şâhâne (F.) [ 1 [ شاهانه .şahlara yakışır. 2.şahlarla ilgili.
şahbal (F.) [ شاهبال ] kanattaki en uzun tüy.
şâhenşâh (F.) [ شاهنشاه ] şahlar şahı.
şâheser (F.-A.) [ شاه اثر ] üstün nitelikli eser.
şâhî (F.) [ شاهی ] şahlık.
şâhid (A.) [ 1 [ شاهد .tanık. 2.güzel. 3.sevgili.
şâhika (A.) [ شاهقه ] doruk.
şahin (F.) [ شاهين ] şahin.
şâhkâr (F.) [ شاهکار ] şaheser, başyapıt.
şahne (A.) [ شحنه ] güvenlik görevlisi, polis.
şâhnişin (F.) [ شاهنشين ] cumba.
şâhrah (F.) [ شاهراه ] anayol.
şâhreg (F.) [ شاهرگ ] atardamar.
şahs (A.) [ شخص ] kişi, şahıs.
şâhsâr (F.) [ شاخسار ] çalılık.
şahsen (A.) [ شخصا ] bizzet, kendisi.
şahsî (A.) [ شخصی ] kişisel.
şahsiyet (A.) [ شخصيت ] kişilik.
şahsüvar (F.) [ شاه سوار ] usta binici.
şahvar (F.) [ 1 [ شاهوار .şah gibi. 2.büyük inci.
şâhzade (F.) [ شاهزاده ] şehzade.
417
şâibe (A.) [ شائبه ] leke, kötü iz.
şaîr (A.) [ شعير ] arpa.
şâir (A.) [ شاعر ] ozan, şair.
şâiran (A.-F.) [ شاعران ] şairler.
şâirâne (A.-F.) [ شاعرانه ] romantik, şairce.
şâire (A.) [ شاعره ] bayan şair.
şakâikünnumân A.) [ شقاءق النعمان ] gelincik.
şakî (A.) [ شقی ] haydut.
şâkî (A.) [ شاکی ] şikayetçi.
şâkir (A.) [ شاکر ] şükr eden.
şâkird (F.) [ 1 [ شاکرد .öğrenci. 2.çırak.
şakk (A.) [ شق ] yarık, çatlak.
şâkûl (A.) [ شاکول ] çekül.
şâl (F.) [ شال ] şal.
şâm (F.) [ شام ] akşam.
şâme (F.) [ شامه ] başörtüsü.
şâmgâh (F.) [ شامگاه ] akşam vakti, akşamüstü.
şâmî (A.) [ شامی ] şamlı.
şâmih (A.) [ شامخ ] yüksek, yüce.
şâmil (A.) [ شامل ] kapsayan.
şâmil olmak kapsamak.
şâmme (A.) [ شامه ] koku alma duyusu.
şân (A.) [ 1 [ شان .şöhret, şan. 2.durum. 3.gösteriş.
418
şâne (F.) [ شانه ] tarak.
şarâb (A.) [ شراب ] şarap.
şarâbî (A.) [ 1 [ شرابی .şarapçı. 2.şarap rengi.
şâri’ (A.) [ شارع ] yasa koyucu.
şâribülleyli vennehâr (A.) [ شارب الليل والنهار ] ayyaş, gece demez gündüz demez
içki içen.
şârih (A.) [ شارح ] şerh eden.
şark (A.) [ 1 [ شرق .doğu. 2.Doğu, Doğu dünyası.
şarkan (A.) [ 1 [ شرقا .doğudan. 2.doğusunda.
şarkî (A.) [ شرقی ] doğu, doğu ile ilgili.
şarkiyat (A.) [ شرقيات ] doğubilim.
şarkiyatçı (A.-T.) doğubilimci, oryntalist, müsteşrik.
şarkiyyûn (A.) [ شرقيون ] doğulular.
şart (A.) [ 1 [ شرط .koşul. 2.yemin. 3.durum.
şartiyyet (A.) [ شرطيت ] koşulluluk.
şartnâme (A.-F.) [ شرط نامه ] şart mektubu.
şast (F.) [ شست ] altmış.
şathiyyat (A.) [ شطحيات ] ince anlamlı ve eğlendirici manzume.
şâtır (A.) [ شاطر ] neşeli.
şatranc (A.) [ شطرنج ] satranç.
şatt (A.) [ شط ] ırmak, büyük nehir.
şâyân (F.) [ شایان ] layık, yaraşır, yakışık alır.
şâyed (F.) [ شاید ] belki, şayet.
419
şâyeste (F.) [ شایسته ] yaraşır, layık.
şâyestegî (F.) [ شایستگی ] yaraşma.
şâygân (F.) [ شایگان ] yaraşır, yakışık alır.
şâyi’ (A.) [ شایع ] yayılmış.
şâyia (A.) [ شایعه ] söylenti.
şâz (A.) [ شاذ ] kural dışı.
şe’n (A.) [ شأن ] iş.
şe’niyet (A.) [ شأنيت ] gerçeklik, realite.
şeâmet (A.) [ شآمت ] uğursuzluk.
şeb (F.) [ شب ] gece.
şeb -i arûs [ 1 [ شب عروس .düğün gecesi. 2.Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin
ölüm gecesi.
şeb -i yeldâ [ شب یلدا ] yılın en uzun gecesi.
şebâb (A.) [ شباب ] gençlik.
şebâhet (A.) [ شباهت ] benzerlik.
şebân (F.) [ شبان ] geceler.
şebangâh (F.) [ شبانگاه ] geceleyin, gece vakti.
şebâviz (F.) [ شباویز ] ishak kuşu.
şebbûy (F.) [ شب بوی ] şebboy.
şebefrûz (F.) [ شب افروز ] geceyi aydınlatan.
şebeke (A.) [ 1 [ شبکه .ağ. 2.balık ağı. 3.dokular.
şebgerd (F.) [ شبگرد ] bekçi.
şebgîr (F.) [ شبگير ] geceleri uyuyamayan, uykusuzluk çeken. 2.sabah.
420
şebîh (A.) [ شبيه ] benzer, benzeyen.
şebîhûn (F.) [ شبيخون ] gece baskını.
şebistan (F.) [ 1 [ شبستان .yatak odası. 2.harem dairesi.
şebnem (F.) [ شبنم ] çiy.
şebpere (F.) [ شب پره ] yarasa.
şebreng (F.) [ 1 [ شب رنگ .siyah. 2.gece rengi.
şebtâb (F.) [ شبتاب ] ateş böceği.
şeburûz (F.) [ شب و روز ] gece gündüz.
şebzindedâr (F.) [ شب زنده دار ] geceleri ibadet eden.
şecâat (A.) [ شجاعت ] cesaret, yiğitlik.
şecer (A.) [ شجر ] ağaç.
şecere (A.) [ شجره ] soyağacı.
şecî (A.) [ شجيع ] cesur, yiğit.
şedîd (A.) [ شدید ] şiddetli.
şefâat (A.) [ شفاعت ] af için aracılık etme.
şefafet (A.) [ شفافت ] saydamlık.
şefakat (A.) [ شفقت ] şefkat.
şeffaf (A.) [ شفاف ] saydam.
şefî’ (A.) [ شفيع ] şefaatçi, şefaat eden.
şefik (A.) [ شفيق ] müşfik, şefkatli.
şeftâlû (F.) [ شفتالو ] şeftali.
şegal (F.) [ شغال ] çakal.
şeh (F.) [ شه ] şah, padişah.
421
şehâ (F.) [ شها ] ey şah.
şehâdet (A.) [ 1 [ شهادت .tanıklık. 2.şehitlik.
şehâdetnâme (A.-F.) [ شهادت نامه ] diploma, mezuniyet belgesi.
şehâmet (A.) [ شهامت ] yiğitlik.
şehbâl (F.) [ شهبال ] kanattaki en uzun tüy.
şehbender (F.) [ شهبندر ] konsolos.
şehbenderhâne (F.) [ شهبندر خانه ] konsolosluk.
şehd (A.) [ شهد ] bal.
şehenşâh (F.) [ شهنشاه ] büyük şah, şahlar şahı.
şehevât (A.) [ شهوات ] şehvetler.
şehîd (A.) [ شهيد ] şehit.
şehîr (A.) [ شهير ] ünlü, meşhur.
şehlâ (A.) [ 1 [ شهلا .hafif şaşı. 2.ela gözlü.
şehnişin (F.) [ شهنشين ] cumba.
şehper (F.) [ شهپر ] kuş kanadındaki en uzun tüy.
şehr (A.) [ شهر ] ay.
şehr (Pehlevî>F.) [ شهر ] kent, şehir.
şehrâşûb (F.) [ شهر آشوب ] şehir karıştıran.
şehremâneti (F.-A.-T.) 1.belediye. 2.belediye başkanlığı.
şehremini (F.-A.-T.) belediye başkanı.
şehrî (F.) [ شهری ] şehirli, kentli.
şehristan (F.) [ شهرستان ] kent, büyük şehir.
şehryâr (F.) [ شهریار ] hükümdar, şah.
422
şehryârî (F.) [ شهریاری ] hükümdarlık, şahlık.
şehsüvar (F.) [ شهسوار ] binici, usta binici.
şehvânî (A.) [ 1 [ شهوانی .şehvetle ilgili. 2.şehvet düşkünü.
şehvât (A.) [ شهوات ] şehvetler.
şehvet (A.) [ 1 [ شهوت .aşırı cinsel istek. 2.aşırı istek.
şehvetengîz (A.-F.) [ شهوت انگيز ] şehvet verici.
şehvetperest (A.-F.) [ شهوت پرست ] şehvet düşkünü.
şehzâde (F.) [ شهزاده ] şah çocuğu, şehzade.
şehzâdegân (F.) [ شهزادگان ] şehzadeler.
şekâvet (A.) [ شقاوت ] haydutluk.
şeker (F.) [ شکر ] şeker.
şekerâb (F.) [ شکراب ] tatsızlık, kırgınlık.
şekerhand (F.) [ شکرخند ] tatlı gülüş, sevgilinin tatlı gülüşü.
şekerleb (F.) [ 1 [ شکرلب .tatlı dudaklı. 2.şirin sözlü.
şekîbâ (F.) [ شکيبا ] sabırlı.
şekk (A.) [ شک ] kuşku, şüphe.
şekl (A.) [ 1 [ شکل .şekil. 2.tür. 3.resim, çizim, kroki.
şeklen (A.) [ شکلا ] şekilce.
şeklî (A.) [ شکلی ] şekle dayanan, biçimsel.
şekvâ (A.) [ شکوا ] şikayet, sızlanma.
şekvâ etmek şikayet etmek.
şekvâ eylemek şikayet etmek, sızlanmak.
şekvâlanmak sızlanmak, şikayetçi olmak.
423
şelgam (F.) [ شلغم ] şalgam.
şellâle (A.) [ شلاله ] çağlayan, şelale.
şelvâr (F.) [ 1 [ شلوار .pantolon. 2.şalvar.
şelvârbend (F.) [ شلواربند ] uçkur.
şem’ (A.) [ 1 [ شمع .mum. 2.balmumu.
şem’dan (A.-F.) [ شمعدان ] mumluk, şamdan.
şemâil (A.) [ شمائل ] huylar, tavırlar.
şemâte (A.) [ شماطه ] şamata.
şemîm (A.) [ 1 [ شميم .güzel koku. 2.güzel kokulu.
şemme (A.) [ شمه ] çok az.
şems (A.) [ شمس ] güneş.
şemsî (A.) [ 1 [ شمسی .güneşle ilgili. 2.güneş takvimi.
şemsiye (A.) [ 1 [ شمسيه .güneşlik. 2.şemsiye.
şemşîr (F.) [ شمشير ] kılıç.
şenâat (A.) [ شناعت ] kötülük.
şenbe (F.) [ شنبه ] cumartesi.
şenî’ (A.) [ شنيع ] kötü, çirkin.
şer (A.) [ شر ] kötülük.
şer’ (A.) [ شرع ] din kuralları.
şer’an (A.) [ شرعا ] şer’î olarak, şeriat hükümlerine göre.
şer’î (A.) [ شرعی ] şeriat ile ilgili, şeriata uyan.
şer’iye (A.) [ شرعيه ] şeriat ile ilgili, şeriata uyan.
şerâbhâr (A.-F.) [ شرابخوار ] şarap içen.
424
şerâfet (A.) [ 1 [ شرافت .şereflilik. 2.soyluluk.
şerâit (A.) [ شرائط ] koşullar.
şerâket (A.) [ شراکت ] ortaklık.
şerâre (A.) [ شراره ] kıvılcım.
şerâret (A.) [ شرارت ] kötülük, şerlilik.
şerâyi’ (A.) [ شرایع ] şeriat hükümleri.
şerbet (A.) [ شربت ] şurup.
şeref (A.) [ 1 [ شرف .şeref. 2.üstünlük. 3.kıvanç.
şerefbahş (A.-F.) [ شرفبخش ] şeref veren.
şerefsâdır olmak padişahın emriyle çıkmak.
şerefsudûr olmak padişahın emriyle çıkmak.
şerefvârid olmak şerefle gelmek.
şerefvusûl olmak şerefle gelmek.
şerefzâhir olmak şerefle çıkmak.
şerefzuhûr olmak şerefle çıkmak.
şerer (A.) [ شرر ] kıvılcımlar.
şerh (A.) [ 1 [ شرح .açma. 2.açılama.
şerha (A.) [ شرحه ] dilim dilim olmuş.
şerha şerha dilim dilim, parçamparça.
şeriat (A.) [ 1 [ شریعت .din hükümleri. 2.doğru yol.
şerif (A.) [ 1 [ شریف .şerefli. 2.Hz. Hüseyin soyundan gelen.
şerik (A.) [ 1 [ شریک .ortak. 2.okul arkadaşı.
şerîr (A.) [ شریر ] kötü, şirret.
425
şerîta (A.) [ شریطه ] koşul.
şerm (F.) [ شرم ] utanç, utanma.
şermende (F.) [ شرمنده ] utangaç.
şermendegî (F.) [ شرمندگی ] utangaçlık.
şermgîn (F.) [ شرمگين ] utangaç.
şermnâk (F.) [ شرمناک ] utangaç.
şermsâr (F.) [ شرمسار ] utangaç.
şerr (A.) [ 1 [ شر .kötülük. 2.kötü davranış.
şerîr (A.) [ شریر ] kötü insan, kötülük eden insan.
şest (F.) [ 1 [ شست .okçu yüksüğü. 2.olta.
şeş (F.) [ شش ] altı.
şeşbeş (F.-T.) [ شش بش ] altı ve beş.
şeşcihar (F.) [ شش جهار ] altı ve dört.
şeşise (F.) [ شش و سه ] altı ve üç.
şeşiyek (F.) [ شش و یک ] altı ve bir.
şeşper (F.) [ شش پر ] topuz.
şeşüdü (F.) [ شش و دو ] altı ve iki.
şeşüm (F.) [ ششم ] altıncı.
şeşüse (F.) [ شش و سه ] altı ve üç.
şeşüyek (F.) [ شش و یک ] altı ve bir.
şetâret (A.) [ شطارت ] neşe.
şetm (A.) [ شتم ] küfür, sövgü.
şetm etmek küfretmek, sövmek.
426
şevâgil (A.) [ شواغل ] uğraşılar.
şevher (F.) [ شوهر ] koca.
şevk (A.) [ 1 [ شوق .çok isteme. 2.sevinç.
şevket (A.) [ شوکت ] ululuk.
şevketmeâb (A.) [ شوکت مآب ] yüce padişah.
şevketpenâh (A.-F.) [ شوکت پناه ] yüce padişah.
şey’ (A.) [ شیء ] şey.
şey’î (A.) [ شيئی ] nesnel, objektif.
şey’iyet (A.) [ شيئيت ] nesnellik, objektiflik.
şeyâtin (A.) [ شياطين ] şeytanlar.
şeyb (A.) [ شيب ] yaşlılık, ihtiyarlık.
şeydâ (F.) [ شيدا ] mecnun.
şeyh (A.) [ 1 [ شيخ .yaşlı, ihtiyar. 2.tarikat şeyhi.
şeyhûhet (A.) [ شيخوخت ] yaşlılık.
şeytanet (A.) [ شيطنت ] şeytanlık, hilekârlık.
şeytânî (A.) [ 1 [ شيطانی .şeytanlık. 2.şeytanca.
şıhne (A.) [ شحنه ] güvenlik görevlisi, inzibat görevlisi.
şık (A.) [ شق ] ikiye bölünmüş bir şeyin her parçası.
şi’r (A.) [ شعر ] şiir.
şîa (A.) [ شيعه ] şiî.
şiâr (A.) [ 1 [ شعار .slogan. 2.işaret.
şiâr edinmek slogan haline getirmek, meslek edinmek.
şibh (A.) [ 1 [ شبه .benzeme. 2.benzer.
427
şibh-i cezîre (A.-F.) [ شبه جزیره ] yarımada.
şibh-i münharif (A.-F.) [ شبه منحرف ] yamuk.
şicâ’ (A.) [ شجاع ] cesurlar.
şiddet (A.) [ 1 [ شدت .sertlik. 2.aşırılık, fazlalık.
şiddetle (A.-T.) kesin olarak.
şifa bahşetmek şifa vermek, iyileştirmek.
şifa bulmak iyileşmek.
şifâ’ (A.) [ شفاء ] şifa,iyileşme.
şifâbahş (A.-F.) [ شفابخش ] şifa verme, iyileştirme.
şifâbahş olmak şifa vermek, iyileştirmek.
şifâhane (A.-F.) [ شفاخانه ] hastane.
şifâhen (A.) [ شفاها ] sözlü olarak.
şifâhî (A.) [ شفاهی ] sözlü olarak.
şifakâr (A.-F.) [ شفاکار ] şifa veren, iyileştiren.
şifânâpezîr (A.-F.) [ شفاناپذیر ] iyileşmez, onulmaz, şifa bulmaz.
şifâresân (A.-F.) [ شفارسان ] şifa veren, iyileştiren.
şifâyâb (A.-F.) [ شفایاب ] şifa bulan.
şifâyâb olmak şifa bulmak, iyileşmek.
şîfte (F.) [ شيفته ] delicesine aşık.
şîftedil (F.) [ شيفته دل ] gönlünü kaptırmış, delicesine aşık.
şihâb (A.) [ 1 [ شهاب .akan yıldız, kayan yıldız. 2.kıvılcım.
şîhe (F.) [ شيهه ] kişneme.
şîî (A.) [ شيعی ] şiî, şîa mezhebine mensup.
428
şiirâlud (A.-F.) [ شعر آلود ] şiirli.
şîiyyet (A.) [ شيعيت ] şiîlik.
şikâf (F.) [ ] 1 شکاف .yarık. 2.yaran.
şikâr (F.) [ 1 [ شکار .av. 2.av hayvanı.
şikâr etmek avlamak.
şikâr olmak avlanmak, av olmak.
şikârgah (F.) [ شکارگاه ] avlak.
şikârî (F.) [ 1 [ شکاری .avcı. 2.av ile ilgili.
şikâyât (A.) [ شکایات ] şikayetler.
şikâyet (A.) [ شکایت ] sızlanma, şikayet.
şikâyetnâme (A.-F.) [ 1 [ شکایت نامه .şikayet mektubu. 2.şikayeti konu alan
yapıt.
şikem (F.) [ 1 [ شکم .karın. 2.mide.
şikembe (F.) [ شکمبه ] işkembe.
şikemderd (F.) [ شکم درد ] karın ağrısı.
şikemperest (F.) [ شکم پرست ] obur.
şikemperver (F.) [ شکم پرور ] obur.
şiken (F.) [ 1 [ شکن .kıran. 2.kıvrım, büklüm.
şikence (F.) [ شکنجه ] işkence.
şikest (F.) [ 1 [ شکست .kırık. 2.yenilgi. 3.kırma. 4.kırılma.
şikest bulmak kırılmak.
şikest olmak kırılmak.
şikeste (F.) [ 1 [ شکسته .kırık. 2.yenik, mağlup.
429
şikestebâl (F.) [ 1 [ شکسته بال .kanadı kırık. 2.çaresiz, üzgün.
şikestebeste (F.) [ شکسته بسته ] kırık dökük.
şikestedil (F.) [ شکسته دل ] gönlü yaralı.
şikestetâli’ (F.-A.) [ شکسته طالع ] talihsiz.
şimâl (A.) [ 1 [ شمال .kuzey. 2.sol.
şimâlen (A.) [ 1 [ شمالا .kuzeyden. 2.kuzeyde.
şimâlî (A.) [ شمالی ] kuzeye ait. kutb-i ~ kuzey kutbu.
şimşâd (F.) [ شمشاد ] şimşir.
şimşir (F.) [ شمشير ] kılıç.
şinâs (F.) [ 1 [ شناس .tanıyan. 2.bilen. 3.sayan.
şîr (F.) [ شير ] arslan.
şîr (F.) [ شير ] süt.
şîrâze (F.) [ 1 [ شيرازه .kitap sırtındaki kumaş şerit. 2.düzen.
şîrdan (F.) [ شيردان ] şirden.
şîrdil (F.) [ شيردل ] yiğit, arslan yürekli.
şîre (F.) [ 1 [ شيره .şıra. 2.özsuyu. 3.süt.
şîrhar (F.) [ شيرخوار ] süt çocuğu.
şîrin (F.) [ 1 [ شيرین .tatlı. 2.şirin, sevimli.
şîrinkâr (F.) [ شيرینکار ] davranışları güzel.
şîrinzeban (F.) [ شيرین زبان ] tatlı dilli.
şirk (A.) [ شرک ] Tanrı’ya ortak koşma.
şirket (A.) [ شرکت ] ortaklık.
şîrmerd (F.) [ شيرمرد ] yürekli, yiğit.
430
şîrpençe (F.) [ 1 [ شيرپنچه .arslan pençesi. 2.sırtta ve boyunda çıkan bir tür kan
çıbanı.
şirret (A.) [ 1 [ شرت .kötülük. 2.kötü insan.
şiryân (A.) [ شریان ] atardamar.
şîşe (F.) [ شيشه ] şişe.
şitâ (A.) [ شتا ] kış.
şitâbân (F.) [ شتابان ] koşan, seğirten.
şitâbân olmak koşmak, seğirtmek.
şitâiyye (A.) [ 1 [ شتائيه .kışlık. 2.kış için yazılan şiir.
şîve (F.) [ 1 [ شيوه .tarz, usül. 2.naz, işve. 3.aksan.
şîvebaz (F.) [ شيوه باز ] işveli.
şîvekâr (F.) [ شيوه کار ] işveli, cilveli.
şîven (F.) [ شيون ] ağıt.
şöhre (A.) [ شهره ] ünlü.
şöhret (A.) [ شهرت ] ün.
şöhretşiâr (A.) [ شهرت شعار ] ünlü.
şu’le (A.) [ شعله ] alev, şule.
şu’ledar (A.-F.) [ شعله دار ] alevli, şuleli.
şu’lereng (A.-F.) [ شعله رنگ ] alev rengi.
şu’lever (A.-F.) [ 1 [ شعله ور .alevli. 2.parlak, aydınlık.
şuâ (A.) [ شعاع ] ışın.
şuâât (A.) [ شعاعات ] ışınlar.
şuabât (A.) [ شعبات ] şubeler.
431
şuarâ (A.) [ شعرا ] şairler.
şube (A.) [ شعبه ] kol, dal, şube.
şubede (F.) [ شعبده ] hokkabazlık.
şubedebâz (F.) [ شعبده باز ] hokkabaz.
şuebât (A.) [ شعبات ] şubeler.
şugl (A.) [ شغل ] iş, uğraşı.
şugûl (A.) [ شغول ] uğraşılar.
şûh (F.) [ 1 [ شوخ .oynak ve neşeli. 2.hareketlerinde serbest olan. 3. neşeli güzel.
şûhmeşreb (F.-A.) [ شوخ مشرب ] şen şakrak.
şûm (F.) [ شوم ] uğursuz, şom.
şûr (F.) [ 1 [ شور .heyecan, coşku. 2.tuzlu. 3.gürültü.
şûrâ (A.) [ شورا ] danışma.
şûrbaht (F.) [ شوربخت ] talihsiz.
şûre (F.) [ شوره ] çorak.
şûrezâr (F.) [ شوره زار ] çorak arazi.
şûrîde (F.) [ 1 [ شوریده .perişan. 2.karasevdalı.
şûrîdebaht (F.) [ شوریده بخت ] talihsiz.
şûrîdehâtır (F.-A.) [ شوریده خاطر ] gönlü perişan, aklı karışık.
şûristân (F.) [ شورستان ] çorak arazi.
şûriş (F.) [ شورش ] kargaşa.
şurta (A.) [ شرطه ] öncü asker.
şurûb (A.) [ شروب ] şurup.
şurût (A.) [ شروط ] koşullar.
432
şuûbiyye (A.) [ شعوبيه ] şuûbîlik.
şuûn (A.) [ 1 [ شئون .işler. 2.olaylar.
şuur (A.) [ شعور ] bilinç.
şûy (F.) [ شوی ] koca.
şübhe (A.) [ شبهه ] şüphe.
şübhedar (A.-F.) [ شبهه دار ] şüpheli, kuşkulu.
şücâ’ (A.) [ شجاع ] cesur.
şücâ’at (A.) [ شجاعت ] cesurluk, yiğitlik.
şüfeâ (A.) [ شفعا ] şefaatçılar.
şühedâ (A.) [ شهدا ] şehitler.
şühud (A.) [ 1 [ شهود .görme. 2.görünme. 3.tanıklar.
şühûr (A.) [ شهور ] aylar.
şükr (A.) [ شکر ] şükür, teşekkür.
şükrân (A.) [ شکران ] teşekkür borcu, iyiliğin bilinmesi.
şükrâne (A.-F.) [ شکرانه ] teşekkür borcu olarak, teşekkür alameti.
şükrgüzar (A.-F.) [ شکرگزار ] teşekkür eden.
şükûfe (F.) [ شکوفه ] çiçek.
şükûfezar (F.) [ شکوفه زار ] çiçeği çok olan yer, çiçek bahçesi.
şükûh (F.) [ شکوه ] görkem, ululuk.
şüküfte (F.) [ شکفته ] açılmış, çiçek açmış.
şükür (A.) [ شکر ] teşekkür, iyilik bilme.
şümâr (F.) [ 1 [ شمار .sayı. 2.sayan.
şümûl (A.) [ 1 [ شمول .kapsam. 2.kapsama.
433
şümürde (F.) [ شمرده ] sayılı.
şüpüş (F.) [ شپش ] bit.
şürb (A.) [ شرب ] içme.
şürefâ (A.) [ شرفا ] şerifler, Hz. Muhammed soyundan gelenler.
şürekâ (A.) [ شرکا ] ortaklar.
şürû (A.) [ شروع ] başlama.
şürûh (A.) [ شروح ] şerhler, açılamalar.
şürûr (A.) [ شرور ] kötülükler.
şürut (A.) [ شروط ] koşullar.
şüs (F.) [ شس ] akciğer.
şüst (F.) [ شست ] yıkama.
şüstüşû (F.) [ 1 [ شست و شو .yıkama. 2.yıkanma.
şüş (F.) [ شش ] karaciğer.
şütür (F.) [ شتر ] deve.
şütürban (F.) [ شتربان ] deveci.
şütürdil (F.) [ شتردل ] kinci.
şütürhâr (F.) [ شترخوار ] deve dikeni.
şütürmürg (F.) [ شترمرغ ] devekuşu.
şüûn (A.) [ 1 [ شئون .işler. 2.olaylar.
şüûnât (A.) [ شئونات ] olaylar.
şüyû (A.) [ 1 [ شيوع .yayılma. 2.dağılma. 3.duyulma.
şüyûh (A.) [ 1 [ شيوخ .şeyhler. 2.ihtiyarlar, yaşlılar.
434