ASIM 9b

Sözü tekmîl edeyim... 
        – Sonra bitir, dinle biraz;

Bir yutar, beş yutar, afyonkeşi afyon tutmaz; 
Der ki: Toprak mı, ne zıkkım bu, varıp anlamalı 
Açılır kurna başından, sıyırır peştemalı, 
Nalının sırtına atlar, sürerek doğru gider, 
Hangi attarsa, bulur: “Tutmadı yâhû, yine!” der, 
Gülmeden çatlayadursun biriken çarşı, pazar; 
“Bu kadar tuttuğu yetmez mi kuzum?” der attar.

Siz de artık uzun etmektesiniz, hem pek uzun; 
Üç saat esnemeden dinlediğim nutkunuzun, 
“Yaşasın!” ma’cunu peymâne-i ilhâmı bütün, 
Hani, sarhoş kuşa döndün, mütemâdî öttün! 
– Bırak oğlum, yeter artık, şakanın vakti değil. 
– Sen de, öyleyse, bizim ma’cuna baş kesmeyi bil! 
– Sâde bir “bal” deyivermekle ağız tatlansa, 
Arı uçmuş diye, kaçmış diye hiç çekme tasa. 
Ağlasın milletin evlâdı da bangır bangır, 
Durma hürriyyeti aldık diye, sen türkü çağır! 
Zulmü alkışlayamam, zâlimi aslâ sevemem; 
Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem. 
Biri ecdâdıma saldırdı mı, hattâ, boğarım... 
– Boğamazsın ki! 
        – Hiç olmazsa yanımdan koğarım! 
Üç buçuk soysuzun ardında zağarlık yapamam; 
Hele hak nâmına haksızlığa ölsem tapamam. 
Doğduğumdan beridir âşıkım istiklâle. 
Bana hiç tasmalık etmiş değil altın lâle. (*8) 
Yumuşak başlı isem, kim dedi uysal koyunum? 
Kesilir belki, fakat çekmeye gelmez boyunum. 
Kanayan bir yara gördüm mü yanar tâ ciğerim. 
Onu dindirmek için kamçı yerim, çifte yerim. 
Adam aldırma da geç git, diyemem, aldırırım. 
Çiğnerim, çiğnenirim, hakkı tutar kaldırırım. 
Zâlimin hasmıyım amma severim mazlûmu... 
İrticâın şu sizin lehçede ma’nâsı bu mu? 
– Yok canım! 
        – Yok deme! 
                – İfrât ediyorsun, Köse! 
İşte ben mürteci’im, gelsin işitsin dünyâ! 
Hem de baş mürteci’im, patlasanız çatlasanız! 
Hadi kânûnunuz assın beni, yâhud yasanız! 
– Yasa yok şimdi. 
        – Neden, bitti mi? 
                – Çoktan bitti. 
– Dede Cengiz ya? 
        – Bırak, derdimi deştin: Gitti! 
– Getirirler yine lâzımsa... 
        – Hayır, gitti gider. 
– Deme oğlum! 
        – Ya bizim düşmanımızmış o meğer... 
Dedenizdir diye bir kahbe çıfıtmış yamayan... 
– Size hâ? 
        – Öyle ya; çok geçmedi, lâkin, aradan, 
Geldi bir başka gâvurcuk, dedi: “Cengiz’le, ayol, 
Bu hısımlık nereden çıktı ki, siz Türk, o Moğol!..” 
– Sonra? 
        – Hiç! 
                – Hiç mi? 
                        – Sönüp gitti o kızgın piyasa. 
– Hem de bir püfle! 
        – Evet şimdi ne hâkan, ne yasa. 
– Kimse, ma’kul kefereymiş o herif. 
        – Sorma Köse’m... 
– Çok şükür sizde de pek yok, değil amma sersem! 
– İğnelersin şu benim neslimi yüz buldukça, 
Sana elmas gibi hürriyyeti kim verdi, Hoca? 
Ne yaman şeydi unuttun mu o istibdâdı? 
Hep fecâyi’di, hayâtın hele hiç yoktu tadı. 
Milletin benzi sararmış, işitilmezdi refâh; 
Her nefes dört elifin sırtına binmiş bir “âh!” 
O ne günler... 
        – Beni kızdırmaya söyler mahsus, 
Yeter artık! 
        – Niye? 
                – Ezbere bilirim hepsini, sus! 
– Ne tuhafsın! Bana döktürmeyeceksin içimi... 
– Yok paşam, sizde tuhaflık, o benim haddim mi? 
– Müstebiddin de gem almaz soyu çıktın, git git, 
Sen ki hürriyyet için nefyolunurdun, a tirit! 
İşi yok, şimdi muhâlifliğe sarmış derdi... 
– Hoca rahmetli kerâmet gibi söz söylerdi... 
– Bâri tuttun mu? 
        – Ne mümkün? O zaman nerde akıl? 
– Sonradan geldiği sâbit mi efendimce, nasıl? 
– Döverim ha! 
        – Hadi dövmüş kadar ol! 
                – Dur be adam, 
Dinle, zevzekliği terk et! 
        – Sana terk ettim, İmam! 
– Ne diyordum be?.. 
        – Ya gördün mü, kafan aynı kafa! 
“Hoca rahmetli” dedin, öyle giriştindi lâfa. 
– Evet, oğlum, Hoca sevmezdi, bilirdim, Saray’ı; 
Ama sövmezdi de hoşlanmadığından dolayı. 
Vardı bir duygusu besbelli ki... 
        – Bilmem, varmış... 
Pâdişah dendi mi, çokluk dil uzatmazlarmış! 
– Hiç unutmam, Hocazâdem ki, sıcak bir gündü, 
Bahçedeydik, bana bir parça baban küskündü. 
– Sana düşkündü babam, küstüğü olmazdı ama... 
– Boşboğazsın diye kızmıştı. 
        – Kerâmet! 
                – Sorma! 
Büsbütün kızdırayım bâri, dedim... 
        – Yâ? Çok iyi: 
Çivi, bir an’anedir bizde, sökermiş çiviyi. 
– “Ortalık şöyle fena, böyle müzebzeb işler; 
Ah o Yıldız’daki baykuş ölüvermezse eğer, 
Âkıbet çok kötü...” dîbâce-i ma’lûmuyle, 
Söze girdim. 
        – Kızıyor muydu? 
                – Hayır. 
                        – Tekmille! 
– Bırakan var mı ki? Rahmetli Hocam doğrularak, 
Dedi: 
        “Oğlum, bu temennî neye benzer, bana bak:

Eşeklerin canı yükten yanar, aman, derler, 
Nedir bu çektiğimiz derd, o çifte çifte semer! 
Biriyle uğraşıyorken gelir çatar öbürü; 
Gelir ki taş gibi hâin, hem eskisinden iri. 
Semerci usta geberseydi... Değmeyin keyfe! 
Evet, gebermelidir inkisâr edin herife. 
Zavallı usta göçer bir gün âkıbet, ancak, 
Makâmı öyle uzun boylu nerde boş kalacak? 
Çırak mı, kalfa mı, kim varsa yaslanır köşeye; 
Takım biçer durur artık gelen giden eşeğe. 
Adam meğer acemiymiş, semerse hayli hüner; 
Sırayla baytarı boylar zavallı merkepler, 
Bütün o beller, omuzlar çürür çürür oyulur; 
Sonunda her birinin sırtı yemyeşil et olur. 
“Giden semerciyi derler, bulur muyuz şimdi? 
Ya böyle kalfa değil, basbayağ muallimdi. 
Nasıl da kadrini vaktiyle bilmedik, tuhaf iş: 
Semer değilmiş o rahmetlininki devletmiş!”

Nasîhatim sana: Herzeyle iştigâli bırak! 
Adamlığın yolu nerdense, bul da girmeye bak! 
Adam mısın: Ebediyyen cihanda hürsün, gez; 
Yular takıp seni bir kimsecik sürükleyemez. 
Adam değil misin, oğlum: Gönüllüsün semere; 
Küfür savurma boyun kestiğin semercilere.”
* * *